در حالی که نگرانیها دربارهی کیفیت و همچنین اثربخشی واکسن برکت همچنان ادامه دارد و بسیاری از گزارشها حاکی از این است که این واکسن بدون اقدام رسانهای از فهرست واکسنهای مورد تایید وزارت بهداشت برای تزریق خارج شده است، احمد کریمی، مدیر پروژه واکسن فخرا،متعلق به وزارت دفاع ضمن تایید عدم استقبال از مطالعات بالینی واکسنهای داخلی، با اشاره به حجم بالای واکسیناسیون در کشور، و کاهش داوطلبان مطالعات بالینی واکسنها، از کندی مرحلهی کارآزمایی بالینی واکسنهای داخلی خبر داد و تایید کرد که واکسنسازهای داخلی که در حال حاضر در مرحله کارآزمایی بالینی هستند دچار چالش شدهاند و روند مطالعه کارآزمایی بالینی کند شده است.
کریمی با اشاره به اینکه در حال حاضر میزان داوطلبان به کمتر از ۱۰۰ نفر در روز رسیده است، اظهار داشت در فاز ۳ حجم نمونه باید زیادباشد، اما در عمل امکان انجام آن فراهم نیست.
وی همچنین خاطرنشان کرد که بر خلاف دستور وزیر بهداشت قبلی در خصوص دو مجوز استفاده اضطراری برای واکسن فخرا، عملا فقط مجوز اضطرار مشروط صادر شده است که برای انجام مطالعات بالینی و توسعه تولید واکسن مسالهساز و مشکلساز است. این در حالیست که ده میلیون یورو ومیلیاردها تومان پول دریافت کرده اند .
وی در عین حال ضمن اشاره به این موضوع که همزمان با صدور مجوز کمیته اخلاق برای مطالعه فاز ۳، در پی نامه یکی از معاونان در مجموعه وزارت بهداشت به کمیته اخلاق، مجوز تزریق واکسن فخرا به تعویق افتاده و برای تولد واکسن چالش جدی ایجاد کرده، از حل مشکل توسط کمیته اخلاق و سازمان غذا و دارو خبر داد و اظهار داشت با وجود تعویق مجوز تزریق واکسن فخرا، این مشکل حل شده است.
مدیر پروژه ی واکسن فخرا در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به تولید یک میلیون واکسن تا امروز و تولید ۵ میلیون دوز واکسن در دو ماه آینده، از تلاشها برای توسعهی ظرفیت تولید این واکسن خبر داد و با بیان این موضوع که از هفته گذشته اولین سری واکسن آماده ارائه به بازار شده است، اظهار داشت این شرکت همه زیرساختهای لازم را برای تولید یک محصول کاملا ایرانی را که با همکاری دانشمندان، محققان و شرکتهای دانش بنیان داخلی به ثمر نشسته، در اختیار دارد.
وی افزود با وجود در اختیار داشتن تمامی این امکانات، موسسه در حال برنامهریزی برای توقف تولید است، چون در صورت تولید مصرفکنندهای ندارد.
وی افزود این موسسات انتظار دارند که دولت با پیش خرید بخش کوچکی از این واکسنها امکان ادامه مطالعات را برای شرکتهای داخلی دارویی فراهم سازد.
کریمی به اقدام دولتها برای پیش خرید بخشی از واکسنها در مرحلهی کارآزمایی بالینی در برخی از کشورها خبر داد و اظهار داشت همانگونه که بسیاری از کشورها این واکسنها را پیش خرید کردند دولت ایران هم میتوانست بخشی از واکسنهای تولیدی شرکت فخرا را پیشخرید کند.
وی دلیل پیش خرید واکسنها توسط کشورهای بزرگ و صنعتی را برنامهریزی برای بهبود عمل کرد این شرکتها دانست و اظهار داشت این کشورها واکسنها را پیش خرید کردهاند که این شرکتها با خیال راحت به مطالعاتشان ادامه دهند. کریمی افزود اما در ایران هیچکدام از این اقدامات انجام نشده و چنین حمایتی صورت نگرفته است.
اصرار مدیران پروژههای تولید واکسن در ایران برای پیش خرید این واکسنها توسط دولت، به منظور حمایت از مراحل تحقیقاتی این واکسنها در حالی صورت میپذیرد که برخی از این شرکتها مانند فخرا بدون هیچ سابقهای در تولید واکسن، ناگهان وارد پژوهش و تولید واکسن کرونا شدهاند که از ابتدای انتشار بیماری تاکید شده بود،مقابله با آن از طریق واکسن دشوار و بسیار دور از انتظار خواهد بود.
برخی از شرکتهای تولیدکنندهی واکسن کرونا کووید ۱۹، شرکتهایی هستند که سالهاست در حال مطالعه بر روی ساخت واکسن برای انواع مشابه ویروس کرونا هستند و پس از سالها پژوهش این تلاشها در حال به ثمر نشستن هستند.
ضمن اینکه مدیران این شرکتهای داخلی در حالی خواستار صدور مجوز برای استفاده از واکسنهای داخلی به جای واکسنهای خارجی هستند،که در ماههای اخیز همین تاخیر و همین اولویت بخشی به واکسن داخلی به جای واکسنهای خارجی، جان دهها هزار تن را به خطر انداخت و به مرگ دهها هزار تن منجر شد که در صورت واردات به موقع واکسن میتوانست از آن جلوگیری شود.