مرجان فقیه نصیری، رییس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی ایران در سخنانی اوضاع مبادلات تجاری ایران را نگران کننده خواند و گفت در موقعیت کنونی آن را کمترین دوره مبادلات تجاری در یک دهه گذشته دانست وی افزود ارزش تجارت خارجی کشور در بخش‌های صادرات غیرنفتی و واردات از 105.9 میلیارد دلار در سال 1390 با کاهش متوسط سالانه 3.9 درصد، به 73.9 میلیارد دلار در سال 1399 رسیده است. بنابراین طی این دوره ده ساله شاهد انقباض در تجارت خارجی کشور بوده‌ایم.وی با بیان اینکه ارقام مذکور با اهداف و برنامه‌های کلان ایران در زمینه افزایش تجارت در راستای رشد اقتصادی همخوانی ندارد، وی گفت خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ماه 1397 و تشدید محدودیت‌ها به ویژه در زمینه نقل و انتقال ارز سبب انقباض شدیدتر در تجارت خارجی کشور شد. در این شرایط علاوه بر محدودیت جدی در صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی، صادرات غیرنفتی نیز دچار مشکلات عدیده‌ای شد.
وی گفت شیوع کرونا در سال 1399 در حوزه تجارت که سبب مسدود شدن مرزها و محدودیت نقل و انتقال کالا به ویژه در نیمه اول سال 1399 شده بود، عامل موثری در کاهش تجارت کشور محسوب می‌شد. این موضوع در تجارت با برخی شرکای تجاری مانند ترکیه پررنگ‌تر بود و سایر شرکا نیز کم و بیش چنین محدودیت‌هایی را به دلیل نگرانی از تبعات شیوع ویروس کرونا به ویژه در ماه‌های اول سال 1399 اعمال کردند.وی افزود پس از تشدید محدویت‌های ناشی از تحریم به ویژه نقل و انتقال کالا و ارز، برنامه‌های توسعه صادرات کشور متمرکز بر 15 کشور همسایه و دو کشور هند و چین شده است. این کشورها سهمی بالایی در صادرات غیرنفتی کشور داشته و در مجموع 87 درصد از صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. در سال 1399، ارزش صادرات به 15 کشور همسایه بالغ بر 20 میلیارد دلار و صادرات به دو کشور هند و چین نیز بالغ بر 10 میلیارد دلار بوده است.
جمهوری اسلامی با اتخاذ سیاست ضد امریکایی و رفتار تهاجمی در منطقه دایما هزینه های اقتصادی زیادی را به ملت تحمیل کرده است . کاهش مبادلات تجاری هم باعث افزایش تورم و هم کاهش اشتغال شده است . و همین روز به روز بر نگرانیهای اجتماعی دامن میزند .
