چالشهای آغاز واکسیناسیون در ایران

با وجود نگرانی‌ها از واکسیناسیون توسط واکسن روسی، جمهوری اسلامی ایران از آغاز واکسیناسیون با واکسن اسپوتنیک‌وی روسی خبر داده است.
در پی تزریق واکسن به تعدادی از افراد، علی دهقان منشادی معاون درمان مجتمع بیمارستانی امام خمینی با اشاره به اینکه وضعیت جسمانی تمام دریافت‌کنندگان واکسن اسپوتنیک‌وی مساعد است، تاکنون عارضه جدی در هیچ یک از افراد مشاهده نشده است.
به گفته‌ی معاون درمان مجتمع بیمارستانی امام خمینی تعداد کمی از دریافت‌کننده‌ها عوارض خفیفی از خود نشان داده‌اند. وی همچنین با بیان این موضوع که بروز این عوارض قابل پیش‌بینی بوده است، گفته است این عوارض از قبیل تب و احساس سرماخوردگی خفیف بوده و هیچ کدام از دریافت‌کننده‌های واکسن دچار عارضه جدی نشدند.
دهقان همچنین با بیان اینکه در بیمارستان به صورت روزانه وضعیت جسمانی تمام دریافت‌کننده‌های واکسن روسی رصد می‌شود و عوارض احتمالی را پایش می‌شود، گفته است تمام کادر درمانی بیمارستانی در حال تلاش برای حفظ سلامت مردم هستند و از هیچ کوششی در این زمینه دریغ نشده است.
هنوز اطلاعات دقیقی در این خصوص که این واکسن‌ها به چه کسانی تزریق شده‌اند و آیا گروه کنترل هم داشته‌اند یا خیر منتشر نشده است.
سعید نمکی وزیر بهداشت که پیش از این در واکنش‌ها به انتقادها نسبت به واکسن روسی گفته بود این واکسن را ابتدا به خانواده‌ی خود تزریق خواهد کرد، طبق اظهارات پیشین به عنوان اولین فرد واکسن کرونای اسپوتنیک روی را ابتدا به پسر خود تزریق کرد، اما موج بی‌اعتمادی نسبت به اقدامات مسئولین جمهوری اسلامی ایران موجی از هجمه نسبت به این اقدام وزارت بهداشت را نیز برانگیخته بود و بسیاری از کاربران فضای مجازی ضمن تردید در درستی این خبر، این اقدام را واقعی تلقی نکرده بودند و بسیاری این شائبه را مطرح کردند که به پسر وزیر بهداشت، واکسنی غیر از واکسن اسپوتنیک‌وی روسی تزریق شده است.
بنا بر گزارش‌ وزارت بهداشت و کمیته بهداشتی و درمانی ستاد ملی کرونا در جلسه‌ی روز پنجشنبه، وزارت بهداشت اقدام به واکسینه کردن حدود ۶۴۰ هزار کادر بهداشت و درمان و حدود ۷۰۰ هزار نفر افراد سالمند آسیب‌پذیر یا دارای بیماری زمینه‌ای کرده است.
بنا بر گزارشی که روز پنج شنبه به اطلاع رئيس جمهور رسیده است، حدود ۴۵۰۰ مرکز درمانی و حدود ۶۰۰ بیمارستان که از قبل جانمایی شده‌اند، آماده انجام واکسیناسیون هستند.
همچنان اطلاعاتی در این خصوص که این واکسن‌ها به چه کسانی تزریق خواهد شد و گروه‌های دریافت‌کننده‌ی واکسن چه کسانی هستند منتشر نشده است.
بسیاری از ناظران این تردید را مطرح کرده‌اند که وزارت بهداشت تزریق اولیه واکسن را روی گروه‌های آسب پذیر اجتماعی که در مراکز نگهداری حضور دارند و در معرض ارتباط دائمی با فضای بیرون نیستند آغاز کرده باشد. به گفته‌ی این ناظران، ممکن است وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا در تزریق واکسن به گونه‌ای برنامه ریزی کرده باشد که پیامدهای احتمالی تزریق واکسن به سهولت در معرض انتشار عمومی قرار نگیرد و ممکن است تلاش شده باشد که کسانی برای تزریق انتخاب شوند که تا حدودی امکان درز اطلاعات مرتبط در این خصوص وجود نداشته باشد.
گرچه رئیس جمهور در جلسه روز پنج شنبه به ستاد مقابله با کرونا و کمیته تبلیغات ستاد ملی دستور داده است که در ارتباط با روند اطلاع‌رسانی، آگاهی بخشی و شفافیت در خصوص واکسیناسیون، دستورالعملی را برای رسانه‌های کشور، رسانه ملی و فضای مجازی تهیه و ابلاغ کند،‌اما ناظران پیش‌بینی می‌کنند که این اطلاع‌رسانی محدود به کلیات مربوط به تزریق واکسن در کشور باشد و بعید می‌دانند که ستاد یا کمیته یا حتی رسانه‌های رسمی، اطلاعات دقیقی در این خصوص منتشر کنند و جزئیات مربوط به چگونگی تزریق واکسن یا گروه‌های دریافت‌کننده‌ی واکسن منتشر کند که امکان ردیابی و رصد کردن اقدام وزارت بهداشت در این خصوص فراهم باشد.
تزریق واکسن روسی در ایران انتقادات گسترده‌ای را در پی داشته است، تا حدی که مینو محرز عضو ستاد مقابله با کرونا و همچنین رئیس کمیسیون بهداشت مجلس به صراحت اعلام کردند که واکسن روسی را تایید نمی‌کنند و آن را تزریق نخواهند کرد.
به گفته‌ی کارشناسان، گرچه ممکن است واکسن روسی مراحل آزمایشی را با موفقیت پشت سر گذاشته باشد و به عنوان یک واکسن موثر مورد تایید باشد، اما کارشناسان چالش اصلی امنیتی در این خصوص را عدم انتشار اطلاعاتی در خصوص عوارض جانبی این واکسن می‌دانند و اظهار می‌دارند که فقدان اطلاعات شفاف در خصوص پیامدهای احتمالی تزریق این واکسن مهم‌ترین چالشی است که در این خصوص وجود دارد.
تاکنون حتی هیچ‌گونه اطلاعاتی در این خصوص که چه گروه‌های آسیب‌پذیر احتمالی نباید این واکسن را دریافت کنند منتشر نشده است، و ارزیابی‌ها در خصوص واکسن اسپوتنیک وی به تاثیر مثبت این واکسن بر جلوگیری احتمالی از ابتلا به کرونا و اثربخشی این واکسن محدود مانده است