محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران روز سه‌شنبه با تاکید بر اینکه برجام در شرایطی مذاکره شد که نوع دیگری از تحریمها علیه ایران مطرح بود و برنامه‌ریزی برای رفع آن تحریمها در دستورکار برجام قرار گرفت، اظهار داشت در شرایط فعلی، بازگشت آمریکا به برجام، به تنهایی کافی نیست.
وی با بیان اینکه برای فراهم شدن شرایط قبلی، باید تحریم‌هابرداشته شود، دلیل این امر را تحمیل تحریم‌مضاعف به جمهوری اسلامی ایران پس از خروج از برجام عنوان کرد و اظهار داشت این بار امریکایی‌ها بعد از خروج از برجام، هم تحریم‌های گذشته را برگرداندند و هم اینکه با عناوین جدید تحریمها را دشوارتر کردند.
وی با بیان اینکه ترامپ در این چهار سال تلاش کرده است که برجام را از محتوا تهی کند و تحریم‌هایی را تحمیل کند که اگر آمریکا به برجام برگردد هم آن تحریمها کماکان باقی بماند، افزود اینکه امریکا بگوید عین کلمات برجام را اجرا می‌کند کافی نیست و تحریمها باید برداشته شود.ظریف به تحریم بانک‌مرکزی و و‌زارت نفت تحت عنوان تروریسم و هسته‌ای اشاره کرد و اظهار داشت در دوران ترامپ حتی عناوین و نحوه‌ی انتصاب تحریمها هم عوض شده است.
ظریف در ادامه به سخنان رهبر جمهوری اسلامی در خصوص ضرورت رفع تحریمها اشاره کرد و تاکید کرد بارها اعلام شده که آنچه آمریکا باید انجام بدهد، انجام وظیفه‌هایی است که چهار سال ان را انجام نداده و اول از همه باید آنها را انجام بدهد.
ظریف تاکید کرد انجام تعهدات اولویت اول جمهوری اسلامی است و موضوع بازگشت آمریکا به برجام یک مسئله‌ی ثانوی است.
وزیر امور خارجه ایران همچنین عادی شدن روابط اقتصادی ایران با دیگر کشورها را موضوعی محوری عنوان کرد و اظهار داشت در برجام و قطعنامه‌ی ۲۲۳۱، تعهداتی در خصوص عادی‌سازی روابط اقتصادی ایران با دنیا وجود داشته که به‌دلیل تحریم‌های آمریکا و اتحادیه‌ی اروپا انجام نشده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی تاکید کرد بحث ورود آمریکا به برجام مساله‌ی بعدی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی گام‌های عملی در این خصوص را عادی شدن روابط اقتصادی ایران با جهان، یعنی حل و فصل تمام اقدامات آمریکا که منجر محدودیت رابطه‌ی اقتصادی با ایران شده دانست و بر ضرورت رفع محدودیت‌های فروش نفت ایران، بازگرداندن روابط بانکی به حالت اوّلیه و همچنین بازگشت قراردادهای جمهوری اسلامی، با شرکت‌های مختلف به عنوان مهم‌ترین اقدامات اجرایی اشاره کرد.
وی همچنین افزود مشکلاتی که برای حمل‌ونقل و بیمه‌ی ایران ایجاد شده است نیز باید برطرف شود.وی تاکید کرد علاوه بر امضا، ایران باید آثار عملی اقدامات آمریکا را نیز ببیند.
ظریف مهم‌ترین دلیل اعتراض به برجام را این موضوع دانست که اثار ان در زندگی مردم مشهود نیست.
وزیر امور خارجه همچنین به موضوع خسارت‌ها اشاره کرد و با استناد به سخنان خامنه‌ای اظهار داشت موضوع خسارت هم از موضوعاتی است که باید در مراحل بعدی مورد بحث قرار بگیرد.
وی با تاکید بر خسارت‌هایی که به مردم ایران وارد شده اظهار داشت روابط بین‌المللی قواعدی دارد و برجام مثل یک در گردان نیست که یک کشور از یک طرف وارد و از طرف دیگر خارج شود.
ظریف همچنین به ضرور و زیان شرکت‌های چینی به خاطر تحریمها اشاره کرد و‌اظهار داشت این خسارت‌ها باید جبران شود.
ظریف تاکید کرد حضور امریکا در برجام‌انها در صورتی برای ایران مفید است که برای ایران منافع اقتصادی داشته باشد.
وی افزود بازگشت مجدد امریکا به برجام، به تنهایی منافعی برای ایران ندارد، بلکه برای امریکا به واسطه‌ی امکان نظارتی که پیدا می‌کند مفید خواهد بود
ظریف بر ضرورت منافع اقتصادی برای جمهوری اسلامی تاکید کرد و اظهار داشت بازگشت آمریکا به برجام بدون برداشتن تحریمها نه‌تنها منفعتی برای جمهوری اسلامی ندارد، بلکه منفعت صرف برای آمریکاست.
محمدجواد ظریف به گفتگوهای ایران و اروپا برای بهبود شرایط تجاری ایران اشاره کرد و با بیان اینکه گفتگوها با اروپا برای عادی شدن روابط بازرگانی ایران، با شکست مواجه شده و‌اروپایی‌ها به وعده‌های خود عمل نکرده‌اند، کاهش تعهدات توسط جمهوری اسلامی را واکنی در مقابل بی‌عملی اروپا عنوان کرد و‌اظهار داشت ایران زمانی به کاهش تعهدات روی اورده است، که اروپایی‌ها حاضر به انجام‌تعهدات خود در قبال ایران نشده‌اند. وی افزود به محض اینکه اروپا به تعهدات خود برگردد ایران هم به تعهدات پیشین خود باز خواهد گشت.
ظریف همچنین به تاکید ایت‌الله خامنه‌ای در خصوص اجرا مصوبه مجلس اشاره کرد و اظهار داشت وی در جلسه‌ای تاکید کرده است مصوبه‌ی مجلس باید اجرا بشود.
ظریف با بیان این موضوع که اظهارات عمومی و خصوصی ایت‌الله خامنه‌ای یکی است، اظهار داشت دولت بر اساس اظهارات خامنه‌ای سیاست بیانیه در برابر بیانیه، امضا در برابر امضا، اجرا در برابر اجرا را انجام داده است.
ظریف تاکید کرد اگر آنها به برجام برگردند و تعهدات خود را انجام دهند، جمهوری اسلامی هم تعهدات خود را انجام می‌دهد. وی تاکید کرد بازگشت به برجام اصل نیست، بلکه اجرای تعهدات اصل است.
ظریف در ادامه با تاکید بر اینکه فشار بر ایران کار نمی‌کند، اظهار داشت تجربه‌ی اخیر نشان داد که فشار حداکثری هم بر ایران تاثیر ندارد.
وی با اشاره به اظهارات جان بولتون در این خصوص که جمهوری اسلامی ایران چهلمین سالگرد را نخواهد دید، یاداور شد امریکایی‌ها تصور می‌کردند تحریم و فشار حداکثری موجب سقوط ایران خواهد شد.
رییس دستگاه دیپلماسی در پایان تاکید کرد امریکایی‌ها و اروپایی‌ها باید سیاست زیاده‌خواهی را کنار بگذارند و بدانند که جمهوری اسلامی ایران موضوعی را که یک بار مذاکره و توافق کرده، دوباره مذاکره نخواهد کرد.
وی افزود شاید امریکایی‌ها با دیگر کشورها بتوانند چنین مذاکراتی را انجام دهند، اما با ایران نمی‌توانند در خصوص حقوقی که متعلق به ایران است مذاکره کنند.
بسیاری از تحلیل‌گران تاکید دارند هدف اصلی دولت بایدن در خصوص بازگشت به برجام، اماده کردن شرایط برای افزایش نظارت‌ها بر ایران، و همچنین فراهم ساختن شرایطی است که امکان کنترل بیشتر به ایران را فراهم سازد. علاوه براین ادامه غنی سازی بدون تعدیل سیاستهای ایران در منطقه و برنامه موشکی ایران براحتی پیش نخواهد رفت .
مکانیسم ماشه ازجمله مواردی است که امریکا بدون حضور در برجام‌امکان فعال‌سازی ان را ندارد و‌بسیاری از ناظران تاکید دارند هدف از بازگشت امریکا به برجام ایجاد فرصت برای این کشور برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه است.
