علی مطهری نمایندهی سابق مجلس، که در انتخابات اخیر در مجلس از طرف شورای نگهبان ردصلاحیت شد و مجوز حضور در مجلس را پیدا نکرد، در اظهارات اخیر خود ضمن تاکید بر ضرورت توسعهی روابط جمهوری اسلامی با عربستان، دشمنی با عربستان را غیرمنطقی دانست و اظهار داشت جمهوری اسلامی باید مراقب باشد که در نتیجهی این دشمنی بیمنطق در دامن روسیه و چین نیفتد.
مطهری با بیان این موضوع که روسها مایل نیستند ایران در صنعت هستهای پیشرفت کند، گفت جمهوری اسلامی باید روابط خود را با دنیای غرب متعادل کند و بین غرب و شرق رقابت برقرار کند تا مجبور نباشد در مقابل بعضی سیاستهای کشورهای شرقی سکوت کند.
اشارهی مطهری به اقدامات خشونتبار چینیها و همچنین روسها نسبت به مسلمانان است که با وجود کشتار گستردهی مسلمانان چچنی توسط روسها و همچنین کشتار هولناک چینیها علیه مسلمانان این کشور، جمهوری اسلامی تاکنون همواره در مقابل این خشونتها سکوت کرده است و برایآنکه اتحاد بین ایران و این کشورها آسیب نبیند،برخلاف شعارهای همیشگی خود در مقابل ظلم ویرانگری که علیه این مسلمانان اعمال میشود سکوت کرده است.
وی اظهار داشت طرح مصوبهی اقدام راهبردی برای لغو تحریمها، چین و روسیه را هم در کنار آمریکا قرار خواهد داد. مطهری همچنین تصویب این مصوبه را بیموقع دانست و با بیان این موضوع که مجلس باید صبر میکرد تا رفتار دولت جدید آمریکا را ببیند تا متوجه شود آمریکا و اروپا در دوره جدید چگونه میخواهند عمل کنند، گفت مجلس باید صبر میکرد تا بعد از واکنش این کشورها، اگر لازم میبود قانون جدیدی وضع میکرد. مطهری در عین حال ابراز امیدواری کرد که ممکن است این قانون کمک باشد تا آمریکاییها بدون شرط و زودتر به برجام بپیوندند. وی در عین حال هشدار داد که این قانون می تواند باعث اجماع جهانی علیه ایران شود و کار را برای ایران سختتر کند.
علی مطهری البته هدفمند بودن تصویب این طرح توسط اصولگراها در واکنش به نارضایتی ازعدم انتخاب ترامپ و همچنین نارضایتی از لغو تحریمها را غیر قطعی دانست و اظهار داشت کسی نمیداند که نیت نمایندگان در اصل چه بوده است. وی تاکید کرد بر اساس احتمالات نمیتوان چنین نظری را ابراز کرد.
بر خلاف آنچه که علی مطهری بیان میکند، برخی از نمایندگان مجلس به صراحت دلیل تصویب این مصوبه را به این دلیل به سرعت تصویب کردهاند که دولت جدید ایالات متحده فرصتی برای لغو احتمالی تحریمها نداشته باشد و برخی نمایندگان به صراحت اعلام کردند زمان اجرای مصوبه به این دلیل کوتاه در نظر گرفته شده است که دولت جدید فرصت تعامل در خصوص لغو تحریمها را پیدا نکند.
در عین حل علی مطهری خاطرنشان کرد که فرصت تعیینشده توسط مجلس آنقدر کوتاه است که بعید است دولت بتواند در فرصت دوماههی تعیینشده، این مواد قانونی را اجرا کند.
علی مطهری همچنین با اشاره به اینکه ضرورتی برای مذاکره بین ایران و امریکا وجود ندارد، اظهار داشت مساله بر ضرورت گفتگو درباره موضوعات و اصلی در حال حاضر این است که امریکا به شرایط سال ۲۰۱۷ برگردد و به تبع آن جمهوری اسلامی نیز از نظر تعهدات برجامی به همان مقطع باز گردد. وی اظهار داشت در چنین شرایطی نیازی به مذاکره بین ایران و امریکا وجود ندارد. وی با بیان اینکه ایران درباره چیزی که قبلا راجع به آن مذاکرات طولانی داشته، دوباره مذاکره نخواهد کرد، افزود ایران قائل به هیچ تغییری در متن برجام نیست و درباره متن برجام هم مذاکرهای نخواهد کرد.
این اظهارات در حالی عنوان میشود که در حال حاضر نه تنها امریکا بلکه اروپاییها و چین هم درباره ضرورت گفتگو دربارهی محورهای جدید و چالشی تاکید دارند و در گفتگوهای اخیر خود نیز بارها عنوان کردهاند که اروپا نسبت مسائل امنیتی و همچنین تامین امنیت اروپا حساسیتهای ویژهای دارد که در مذاکرات جدید بین ایران و اروپا باید مورد توجه قرار بگیرد.
مطهری در عین حال گذاشتن شرط توسط ایران برای بازگشت امریکا به برجام را در شرایط فعلی منطقی ندانست و اظهار داشت شرطگذاری ایران برای امریکا میتواند به منافع ایران آسیب بزند. وی افزود میتوان در حال حاضر تنها از بازگشت آمریکا به برجام استقبال کرد و بعد برای جبران خسارتهایی که توسط امریکا و در اثر تحریمها به ایران وارد شده، فکر اساسی کرد.
مطهری همچنین اعتراض اروپا به نصب سانتریفیوژهای پیشرفته توسط ایران را وارد ندانست و اظهار داشت اروپاییها هم نسبت به خروج امریکا از برجام واکنش مناسبی نداشتند و مطابق برجام عمل نکردند، لذا حق ندارند به ایران برای نصب این سانتریفیوژها اعتراض کنند. وی افزود اقدام ایران در راستای مواد ۳۶ و ۳۷ برجام است که به هریک از طرفین این حق را میدهد که در صورت عدم انجام تعهدات توسط طرف مقابل، ایران هم حق دارد برخی از تعهداتش را انجام ندهد.
وی افزود ایران دارد در چارچوب برجام عمل میکند.
مطهری همچنین بازگشت بایدن به برجام را عاملی برای ایجاد گشایش اقتصادی در کشور عنوان کرد و خاطرنشان کرد که با بازگشت بایدن به برجام و لغو برخی تحریمها و گشایش در شرایط اقتصادی، میتواند موجب امیدواری بیشتر مردم به آیندهی اقتصادی کشور شود که نتیجهی آن، مشارکت بیشتر مردم در انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود. وی یادآور شد در صورت بالا بودن مشارکت مردم در انتخابات، معمولا افراد و گروههای تندرو رای نمیآورند.
مطهری در عین حال خاطرنشان کرد در صورت طولانی شدن پیوستن آمریکا به برجام، و تداوم سختیهای حاکم بر وضع اقتصادی کشور، مشارکت مردم در انتخابات پایین خواهد بود که نتیجهی آن این است که احتمال روی کار آمدن یک دولت تندرو در ایران وجود دارد.
این نماینده پیشین مجلس در ادامه تاکید کرد هر دولتی که در آینده روی کار بیاید، مجبور خواهد بود همین راه را ادامه دهد. وی به مشکلات معیشتی مردم اشاره کرد و با بیان این موضوع که در نهایت جمهوری اسلامی مجبور است پولهای بلوکهشدهی خود را از خارج به داخل منتقل کند و اقتصاد شرایط عادی پیدا کند، افزود هر دولتی بر سر کار آید، مجبور است این راهها را باز کند. مطهری تاکید کرد تندروهایی که امروز به دولت انتقاد میکنند، اگر خودشان در دولت بعدی باشند، به دلیل پاسخگویی به مردم ، همین راه را طی خواهند کرد. وی اظهار امیدواری کرد اگر یک دولت تندرو هم تشکیل شود، تندروها دست از کارشکنیهای کنونی خود بر خواهند داشت و دنبال انجام همین کارها خواهند رفت.
مطهری همچنین به تمایل دولت احمدی نژاد با امریکا اشاره کرد و اظهار داشت علیرغم تمایل دولت وی، خامنهای مایل نبوده است که مذاکرات توسط دولت احمدینژاد انجام شود و لذا قسمت اصلی مذاکرات به دولت بعدی موکول شده است.
