نخستین جلسه استماع شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره قعطنامه پیشنهادی امریکا برای تمدیدتحریم تسلیحاتی ایران روز سهشنبه در حالی برگزار شد و به اتمام رسید که به نظر میرسد که تلاشهای امریکا برای متقاعد کردن کشورهای عضو شورای امنیت برای جلوگیری از لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران به نتیجهی موردنظر وی نخواهد رسید و کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل با انتقاد از عملکرد یکجانبهگرای امریکا در خروج از برجام و تاکید برحفظ برجام به عنوان راه حل دیپلماتیک برای حل مسئله هسته ای ایران ، بنظر میرسد تلاشهای امریکا با بازگشت تحریمهای تسلیحاتی ایران را با مانع جدی روبرو ساختند. در عین حال در بخشی از اظهار نظرکشورها دربارهی ایران، خواستار کاهش تحریمها علیه ایران نیز شدند و دبیرکل سازمان ملل متحد ضمن ارائهی گزارشی دربارهي عملکرد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، کشورهای جهان را تشویق کرد با جمهوری اسلامی ایران همکاری اقتصادی داشته باشند.ولی در عین حال بر مخاطرات ناشی از اقدام ایران در عدم رعایت برجام تاکید کردند .
اولاف اسکوگ نماینده اتحادیه اروپا نیز در همین نشست با اشاره به اینکه برجام دستیابی ایران به سلاح اتمی را متوقف کرده است، بر تلاش های ایران تا قبل از برجام بر دستیابی به سلاح اتمی تاکید کرد و اظهار داشت توافق برجام امکان دسترسی ۲۴ ساعتهی آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تاسیسات هستهای ایران را امکانپذیر کرده است. وی یادآور شد توقف برجام این دسترسی را نیز متوقف خواهد کرد. نمایندهی اتحادیه اروپا در ادامهی اظهاراتش ضمن انتقاد از یکجانبهگرایی امریکا از ایران خواست فعالیت های خود در راستای غنیسازی اورانیوم را متوقف کند به اجرای برجام بازگردد.
اظهارات نماینده اتحادیه اروپا در خصوص توقف غنیسازی اورانیوم توسط ایران در حالی عنوان میشود که جمهوری اسلامی پس از آنکه تلاشهای کشورهای اروپایی برای عادی سازی روابط اقتصادی و تجاری و بازرگانی با ایران بینتیجه ماند و فشار تحریمها روز به روز بر ایران افزایش یافت طی چندین مرحله اقدام به کاهش تعهدات هستهای که در پی اجرای برجام به ایران تحمیل شده بود، شد تا شاید از طریق چانهزنی در خصوص کاهش تعهدات بتواند کشورهای اروپایی را باز گذاشتن مسیرهایی برای صادرات نفت ایران و دیگر مبادلات ضروری بینالمللی و تامین نیازهای اقتصادی، تجاری و زیستی ایران وادار کند. با این وصف با وجود تلاشهای جمهوری اسلامی ایران برای تحت فشار قراردادن اروپا برای تسهیل ادامه فعالیتهای بازرگانی ایران، این اقدامات بینتیجه ماند و جمهوری اسلامی همچنان با صادرات نفت و دیگر فعالیتهای بازرگانی برای تامین نقدینگی مورد نیاز برای ادارهی امور جاری کشور با مشکلات و چالشهای جدی مواجه است.
نمایندهی اتحادیه اروپا همچنین با اشاره به وجود کانالی برای صادرات اقلام ضروری به ایران که در برجام پیشبینی شده است، ضمن ابراز تاسف از اقدام امریکا برای لغو معافیتهای شرکتهای اروپایی به خاطر همکاریهای هستهای با ایران اظهار داشت کانال پیشبینیشده برای صادرات اقلام ضروری به ایران، پس از خروج امریکا از برجام نیز همچنان وجود دارد. در ادامهی جلسهی شورای امنیت دربارهی ایران، مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا با اشاره به اقداماتی که امریکا برای کمک به ایران برای کنترل کووید ۱۹ انجام داده است، به مخالفت ایران با این پیشنهادات اشاره کرد و از اظهارات نماینده اروپا در خصوص تاثیر تحریمها بر تشدید کووید ۱۹ در ایران انتقاد کرد.
وی همچنین لغو تحریم تسلیحاتی ایران را عاملی برای تشدید تهدیدها علیه خاورمیانه تلقی کرد و لغو این تحریمها را فرصتی برای خرید جنگده های روسی و بروزرسانی ناوگان زیردریایی ایران دانست و اظهار داشت این تسهیلگری میتواند آزادی دریانوردی را نیز تهدید کند.
پمپئو همچنین به بخشی از گزارش سازمان ملل درباره ی ایران اشاره کرد که نشان میدهد حمله به عربستان سعودی منشا ایرانی داشته است. وی در ادامه با اشاره به حمایت ایران از حزبالله و گروههای شیعی در لبنان، به اقدامات ایران در خلیج عمان برای اقدامات تروریستی علیه کشتیهای تجاری اشاره کرد و خواستار همراهی با امریکا برای ادامهی تحریم تسلیحاتی ایران شد.
پمپئو همچنین به تهدیدات حسن روحانی در خصوص لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران اشاره کرد و از کشورهای عضو شورای امنیت خواست تهدید ایران را جدی بگیرند.
عبدالله المعلمی رییس دائمی هیئت عربستان سعودی در سازمان ملل متحد با بیان اینکه جامعه بین المللی اکنون خطر توسعهطلبیهای ایران را دریافته است افزود: بارها نسبت به بیتوجهی به رفتار ایران در این زمینه هشدار داده بودیم.
المعلمی با بیان اینکه: جامعه بینالمللی اکنون خطر توسعهطلبیهای منطقهای ایران را دریافته است تاکید کرد که جامعه بینالمللی اکنون نگرانیهای کشورهای خلیجی (خلیج فارس) از سیاستهای ایران را درک کرده است.
المعلمی همچنین به تشابه میان اسلحههایی که ایران برای گروههای شبهنظامی تروریستی در عراق، سوریه و لبنان و آن چه برای شبهنظامیان حوثی در یمن ارسال کرده است، اشاره کرد.
جلسه شورای امنیت دربارهي ایران در حالی ادامه یافت که چین و روسیه با حمایت جدی و قاطع از لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران که در ماه اکتبر عملیاتی میشود از یکجانبهگرایی امریکا انتقاد کرده و خواستار بازگشت امریکا به برجام شدند.
نمایندهی چین همچنین از ایران خواست تا از اقداماتی که زیان بیشتری به همراه دارد خودداری کند. وی همچنین بر حمایت چین از برجام تاکید کرد و اظهار داشت چین نمیتواند اجازه دهد که برنامه هستهای ایران به روال سابق خود بازگردد.
به گفتهی برخی تحلیلگران مخالفتهای جدی اعضای شورای امنیت با ادامهی تحریمهای تسلیحاتی ایران تلاشهای امریکا برای مقابله با ایران را با چالش و مخالفت جدی مواجه ساخته است.
به گفتهی ناظران حتی اگر امریکا نتواند کشورهای عضو شورای امنیت را متقاعد سازد که تحریم های تسلیحاتی ایران را ادامه دهند،امکان فعال سازی مکانیسم ماشه را نیز نخواهد داشت. به گفتهی تحلیلگران، امریکا به علت خروج از برجام نمیتواند از مکانیسمهای موجود در برجام برای وارد اوردن فشار به جمهوری اسلامی استفاده کند. تحلیلگران تاکید دارند که مخالفتهای جدی کشورهای عضو شورای امنیت، بعید است که زمینهای را برای ادامهی این تحریمها فراهم سازد.
گرچه برخی پیشبینی میکنند ایالات متحده در فرصت چندماههی باقیمانده تا لغو تحریمهای تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران، از تحرکاتی برای ترغیب کشورهای عضو شورای امنیت برای متقاعد ساختن ادامه تحریمهای تسلیحاتی ایران استفاده کند و به به اقدامات تحریکآمیزی دست بزند تا از این طریق بتواند این تحریمها را تداوم بخشد.
