محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه روز سهشنبه در جلسه شورای امنیت که به دلیل رسیدگی به پرونده ایران تشکیل شده بود، با اشاره به سخنان محمد مصدق نخست وزیر دهه سی ایران در شورای امنیت در این خصوص که قدرتهای بزرگ باید به اصولی که شورا برای تحقق آنها ایجاد شده احترام بگذارند، اظهار داشت تعلل شورا در این خصوص به معنی عقب گرد آن در چندجانبهگرایی و حاکمیت قانون خواهد بود.
وی در ادامهی اظهاراتش به یک جانبهگراییهای ایالات متحده اشاره کرد و اظهار داشت هجوم هدفمند امریکا به نهادها و همکاریهای بینالمللی صلح و امنیت جهانی را خدشهدار کرده است.
ظریف دلیل نشست شورای امنیت را خودکامگی امریکا عنوان کرد با اشاره به نقض دائمی قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط امریکا، بار دیگر امریکا را متهم کرد که برای اولین بار در تاریخ سازمان ملل متحد به عنوان یک عضو دائم شورای امنیت اقدام به مجازات دولتهای قانونمدار و اشخاص به اتهام عدم نقض قطعنامههای شورا کرده است.
ظریف اظهار داشت با وجود تخلفات متعدد ایالات متحده تاکنون حتی یک جلسه شورا برای نکوهش دولت آمریکا یا بررسی نقضهای مکرر آن تشکیل نشده است.
وزیر امور خارجه ایران امریکا و دبیرخانه سازمان ملل را به خوانش نادرست و گمراه کننده از قطعنامه ۲۲۳۱ متهم کرد و آن را در تضاد با موضوعات مورد توافق سه طرف برجام دانست. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران با اشاره به وضعیت حساس شورای امنیت در مقابل زیادهخواهیهای ایالات متحده اظهار داشت شورای امنیت باید تصمیم بگیرد که خواستار حاکمیت قانون است یا قانون جنگل.
وزیر امور خارجه در ادامه به بدرفتاری تاریخی شورای امنیت نسبت به ایران طی جنگ ایران و عراق، و بحران هستهای اشاره کرد و اظهار داشت ایران با شرکت در مذاکرات مربوط به توافق هستهای حسن نیت خود را به اثبات رسانده است.ظریف در ادامهی اظهاراتش در انتقاد از برخورد امریکا با برجام ضمن انتقاد از خروج امریکا از برجام، به عدم پایبندی ایالات متحده به تعهدات برجامی اشاره کرد و اظهار داشت حتی دولت پیشین ایالات متحده نیز آثار مثبت تحریمها ذیل برجام را به حداقل رسانده و مانع از استفاده ایران از حداکثری منافع برجام شده است. برخی تحلیلگران در توضیح چگونگی تعامل ایالات متحده امریکا و ایران در موضع برجام به مقاومتها و مخالفتها در برقراری روابط تجاری و بازرگانی بین ایران و ایالات متحده به عنوان یکی از عوامل در عدم تحقق وعدههای برجامی ایالات متحده عنوان میکنند و بارها خاطرنشان کرده اند اگر ایتالله خامنهای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی و تصمیمگیرندهی اصلی در مراودات بینالمللی و بازرگانی به دولت اجازهی تجارت بینالمللی با ایالات متحده امریکا را بجز بویینگ را میداد و اجازه حضور شرکتهای امریکایی را در بازار ایران میداد ، امریکا به علت منافع اقتصادی ناشی از آن با تامل بیشتری نسبت به خروج از برجام تصمیمگیری میکرد.
به گفتهی تحلیلگران ایالات متحده امریکا در شرایطی از برجام خارج شد که در عمل هیچ گونه سودی از برقراری برجام برای امریکا حاصل نشده بود.
ظریف در ادامه به تلاشهای اروپا برای متقاعد کردن جمهوی اسلامی به منظور جبران خسارتهای ایران از تحریمهای مجدد ایالات متحده اشاره کرد و گفت ایران بارها حسن نیت خود را با خودداری از اقدامات جبرانی نشان داده است تا طرفهای برجام بتوانند در زمان لحاظ شده به تعهدات خود عمل کنند. وی به پایبندی یک سالهی جمهوری اسلامی به اجرای کامل برجام اشاره کرد و اظهار داشت در واکنش و در پاسخ به این حسن نیت، کشورهای اروپایی طرف برجام، به جای عملکرد متناسب با حسن نیت جمهوری اسلامی، پایبندی خود به فشار حداکثری امریکا که هدف آن هدف قرار دادن تمامی ایرانیان بود را نشان دادند.
وی افزود در اقدام به عدم پایبندی به تعهدات برجامی دولت جمهوری اسلامی چارهای جز انجام اقدامات جبرانی به منظور وادار کردن طرفهای برجام برای عمل به تعهدات برجامی خود نداشته است.
با توقف فعالیتهای بازرگانی و تجاری جمهوری اسلامی و بااعمال تحریمهای ایالات متحده که در عمل امکان هرگونه صادرات و واردات را برای جمهوری اسلامی ایران متوقف کرد و موانع جدی در مقابل مسیرهای درامدی ایران ایجاد کرده است و نه تنها امکان بهرهمندی جمهوری اسلامی ایران از مزایای برجام را سلب کرده بلکه زندگی عادی در ایران را نیز به خاطر فشارهای تحریمی و با دشواری و مصیبت گستردهای مواجه کرده است.
به گفته تحلیلگران فشارهای تنبیهی ایالات متحده به جمهوری اسلامی به منظور وادارکردن ایران به تن دادن به خواستههای امریکا، نه تنها نظام جمهوری اسلامی را نسبت به پذیرش این فشارها متقاعد نساخته است،بلکه به یک لجاجت سیاسی پایان ناپذیر بین ایران و امریکا دامن زده و در عمل شرایط اقتصادی را از قبل از برجام نیز وخیمتر کرده است.
به گفته ناظران قرار گرفتن جمهوری اسلامی ایران در موقعیتی که چیزی برای از دست دادن نداشته است، با وجود فشار گستردهی اقتصادی، استفاده از ابزار چانه زنی تعهدات برجامی و نادیده گرفتن انها به منظور فشار وارد آوردن به دولتهای اروپایی برای حفظ استقلال از امریکا در عمل به تعهدات برجامی تنها راه پیش روی جمهوری اسلامی برای برقراری تعادل نسبی در خصوص دریافت حداقل امکانات اقتصادی پس از خروج امریکا از برجام و بازگشت تحریمها بوده است که این نیز سودی برای جمهوری اسلامی نخواهد داشت.
