قابلیت جدید شبکهٔ اجتماعی ایکس، که امکان مشاهده محل واقعی ورود و ساخت حساب‌ها را فراهم می‌کند، یکی از بزرگ‌ترین رسوایی‌های سال‌های اخیر جمهوری اسلامی را رقم زده است. فعال شدن این قابلیت نشان داده که بسیاری از مقام‌های حکومتی، خبرنگاران وابسته، تحلیلگران نزدیک به نهادهای امنیتی و حتی برخی حساب‌های مدعی «اپوزیسیون»، برخلاف ادعاهایشان، با «اینترنت سفید» و از داخل ایران به ایکس وصل می‌شوند؛ اینترنتی آزاد، بدون فیلتر و پرسرعت که تنها در اختیار حلقه‌ای کوچک از قدرت قرار دارد.
این افشاگری در شرایطی رخ داده که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری اسلامی، یکی از اصلی‌ترین وعده‌های انتخاباتی خود را «رفع فیلترینگ» معرفی کرده و بارها گفته بود حاضر است «گردنش را گرو بگذارد». اما اکنون مشخص شده که درحالی‌که اکثریت مردم ایران برای دسترسی به پلتفرم‌های جهانی باید هزینه‌های سنگین وی‌پی‌ان بپردازند و با سرعت‌های ناامیدکننده روبه‌رو هستند، بسیاری از نزدیکان به حکومت، از جمله برخی چهره‌های اصلاح‌طلب و خبرنگاران نزدیک به دولت، آزادانه و بدون محدودیت از شبکه‌های جهانی استفاده می‌کنند.
کارشناسان فناوری اطلاعات می‌گویند اینترنت سفید سال‌هاست در دل شبکه ملی اطلاعات وجود داشته و جمهوری اسلامی با ایجاد مسیرهای اختصاصی ارتباطی، دسترسی بدون فیلتر را برای بخشی از مدیران حکومتی فراهم کرده است؛ در حالی‌که مردم در همان لحظه حتی قادر به بارگذاری یک عکس ساده نیستند. این ساختار دوگانه از نظر بسیاری از تحلیلگران مصداق روشن «آپارتاید دیجیتال» است.
بخش مهمی از این رسوایی زمانی آشکار شد که قابلیت جدید ایکس نشان داد برخی از پرمخاطب‌ترین حساب‌های ناشناس که سال‌ها با ادعای اپوزیسیون فعالیت می‌کردند و حتی به مقدسات و باورهای رسمی جمهوری اسلامی حمله می‌کردند، درواقع از داخل ایران و با اینترنت سفید فعال بوده‌اند. این موضوع تحلیل‌ها درباره عملیات سازمان‌یافته دستگاه‌های امنیتی در فضای مجازی را تقویت کرد؛ عملیاتی که هدف آن ایجاد آشفتگی، منحرف کردن بحث‌ها، تخریب مخالفان و ایجاد جنگ شناختی است.
شماری از کاربران با مستندسازی فعالیت این حساب‌ها، آنان را افشا کردند. برخی از چهره‌های حکومتی نظیر خبرنگاران فارس و تسنیم، نمایندگان تندرو مجلس و چهره‌هایی همچون امیرحسین ثابتی، آشکارا نشان دادند که به اینترنت بدون فیلتر دسترسی دارند. پس از آنکه مشخص شد وزیر ارتباطات نیز از اینترنت سفید استفاده می‌کند و حتی محل اتصال حساب او در ایکس تغییر داده شد تا این موضوع پنهان بماند، موج انتقادها علیه دولت پزشکیان تشدید شد.
در این میان، واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی صریح و گسترده بود. یاشار سلطانی، فعال مجازی، نوشت: «اینترنت سفید مقامات و مخصوصاً تندروهای مخالف اینترنت آزاد را که دیدم، یاد خوک‌های قلعه حیوانات افتادم. خودشان از درِ اصلی وارد می‌شوند، مردم باید از دیوار بالا بروند. آزادی وقتی سهمیه‌بندی شود، دیگر آزادی نیست؛ تبعیض ساختاری است.» این تعبیر بلافاصله به یکی از نمادهای بحث اینترنت سفید تبدیل شد و نشان داد تا چه حد این موضوع برای افکار عمومی تحریک‌کننده و نماد بی‌عدالتی دیجیتال است.
مهدی یراحی، خواننده معترض، این دسترسی ویژه را «جایزه پزشکیان به حامیانش» نامید. علی شریفی‌زارچی آن را «آپارتاید تمام‌عیار» دانست، و حسین رونقی نوشت کسانی که از این رانت استفاده می‌کنند «به مردم خیانت می‌کنند». این انتقادها در حالی شدت گرفت که طبق گزارش فیلترواچ، بیش از ۵۰ هزار سیم‌کارت سفید فعال در کشور وجود دارد؛ سیم‌کارت‌هایی که صاحبانشان بدون فیلتر وارد تمام پلتفرم‌های جهانی می‌شوند.
در شرایطی که ۸۴ درصد مردم ایران برای دسترسی به اینترنت آزاد ناچار به استفاده از وی‌پی‌ان هستند و ایران یکی از بدترین رتبه‌های جهان را در شاخص آزادی اینترنت دارد، افشای دسترسی ویژه نزدیکان حکومت گسل عمیقی میان مردم و حاکمیت را آشکار کرده است. این رسوایی تنها یک جنجال تکنولوژیک نیست؛ بلکه نمادی عریان از حکومتی است که حتی در ساده‌ترین حق شهروندی – یعنی دسترسی برابر به اینترنت – جامعه را به دو طبقه تقسیم کرده است: اکثریتی محروم، و اقلیتی ممتاز که از قید و بند فیلترینگ، سانسور و محدودیتی که خود بر دیگران اعمال می‌کنند، مصون هستند.
این ماجرا بار دیگر نشان داد هدف واقعی جمهوری اسلامی از محدودسازی اینترنت، نه «صیانت» و نه «حفظ امنیت»، بلکه کنترل افکار عمومی، سرکوب جریان آزاد اطلاعات و حفظ انحصار تبلیغاتی است؛ انحصاری که اکنون با افشای اینترنت سفید، بیش از هر زمان دیگری رسوا شده است.
