گروسی: تاسیسات هسته‌ای ایران نابود نشده است، رییس سیا: بخش عمده اورانیوم غنی‌شده زیر آوار مدفون شده

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آسیب وارده به تاسیسات هسته‌ای ایران در حملات آمریکا را «بسیار جدی» دانست، اما گفت که ایران قادر است طی چند ماه با راه‌اندازی چند آبشار سانتریفیوژ به غنی‌سازی اورانیوم بپردازد.
رافائل گروسی در گفتگو با شبکه خبری «سی‌بی‌اس» که متن آن شامگاه شنبه منتشر شد، گفت که اگرچه آسیب وارده به تاسیسات هسته‌ای فردو، نطنز و اصفهان در حملات آمریکا «بسیار جدی‌» است، اما بخشی از این تاسیسات همچنان باقی است.

آقای گروسی گفت: «به‌طور قطع یک عقب‌گرد مهم در توانمندی‌های ایران رخ داده است. مسئله مهم این است که گام بعدی چیست؟ البته می‌توانیم درباره میزان دقیق خسارت گمانه‌زنی کنیم، اما در نهایت، خود ایرانی‌ها باید به محل بروند، آوارها را بررسی کنند و میزان دقیق آسیب را تعیین کنند.»

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرد که تنها راه حل بحران هسته‌ای ایران از طریق مذاکره است و گفت که آژانس باید در نهایت در این مذاکرات دخیل باشد.

مجلس شورای اسلامی روز چهارشنبه طرح الزام دولت برای تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را با اکثریت آرا تصویب کرد.

رافائل گروسی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران پیش از حمله آمریکا ذخایر اورانیوم غنی‌شده را جابجا کرده است، گفت: « ما حدس می‌زنیم و فکر می‌کنم این حدس منطقی است که وقتی ایران گفت تدابیر حفاظتی اتخاذ می‌کند، این هم بخشی از آن بوده باشد. اما نمی‌دانیم این مواد اکنون کجاست، یا اینکه آیا بخشی از آن‌ها در حملات ۱۲ روزه از بین رفته‌اند یا نه. ممکن است بخشی زیر آوار مانده و بخشی جابجا شده باشد.»

آقای گروسی همچنین برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی پیش از حملات را «جاه‌ٓطلبانه و بسیار گسترده» دانست و گفت: «بخشی از این برنامه پس از بمباران ممکن است هنوز باقی باشد. اما اگر هم نباشد، این واقعیت که دانش فنی و ظرفیت صنعتی آن هنوز وجود دارد، غیرقابل انکار است.»

آقای گروسی افزود: «ایران در زمینه فناوری هسته‌ای کشور بسیار پیشرفته‌ای است. دانش و ظرفیت را نمی‌توان از بین برد. به نظر من باید متوجه باشیم که عملیات نظامی نمی‌تواند مساله هسته‌ای ایران را به طور قطعی حل کند. راه‌حل، توافقی فنی و همراه با راستی‌آزمایی‌ است.»

رافائل گروسی تاکید کرد که ایران پیش از حملات آمریکایی اطلاعاتی را در اختیار آژانس قرار می‌داد اما کاستی‌هایی نیز وجود داشت.

آقای گروسی گفت: «ما درباره این کاستی‌ها و مواردی که ایران برای ما شفاف‌سازی نکرده بود، صحبت کرده بودیم. اما در مورد حساس‌ترین بخش‌ها، یعنی تعداد سانتریفیوژها و میزان مواد دید کامل داشتیم. در برخی موارد دیگر، نه. اما در این زمینه خاص، اطلاعات کامل و جامع داشتیم. ولی در حال حاضر، هیچ‌چیزی در دسترس نیست.»

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره آخرین گزارش خود و ابراز نگرانی درباره ذخایر اورانیوم غنی‌شده با غلظت ۶۰ درصد ایران گفت: « آن‌ها این ظرفیت‌ها را داشتند، اما از منظر آژانس، ایران سلاح هسته‌ای نداشت. این باید صریحا گفته شود. البته برخی کشورها ممکن است ارزیابی ملی خود را داشته باشند و بگویند ایران به آستانه ساخت سلاح نزدیک شده است، اما آژانس درباره نیت کشورها قضاوت نمی‌کند؛ ما فقط فعالیت‌ها را بررسی و گزارش می‌کنیم. موارد نگران کننده این بود که سوالاتی باقی مانده بود. مثلا ما در مکان‌هایی در ایران که در فهرست رسمی تاسیسات هسته‌ای نبودند، آثار اورانیوم غنی‌شده پیدا کرده بودیم و سال‌هاست می‌پرسیم که چرا این آثار در این مکان‌ها وجود دارد و پاسخ قابل قبولی دریافت نکرده‌ایم.»

آقای گروسی ادعاهای مطرح شده مبنی بر این که حمله آمریکا بر پایه آخرین گزارش آژانس انجام شد را رد کرد و مدعی شد که از سوی افراد بسیاری تحت فشار بوده تا بگوید ایران دارای سلاح هسته‌ای است و گفت: «افراد زیادی بودند که به من فشار می‌آوردند که باید بگوییم ایران سلاح دارد، یا در آستانه ساخت سلاح است. ولی ما چنین چیزی نگفتیم. چون چیزی که می‌دیدیم، این نبود. ما برنامه‌ای را ندیدیم که مستقیما به‌سوی تسلیحات باشد، اما در عین حال، به سوالات بسیار مهمی پاسخ داده نشده بود. این حقیقت ماجراست.»

رافائل گروسی گفت که ایران در حال حاضر این توانایی را دارد که ظرف چند ماه چند آبشار سانتریفیوژ را راه‌اندازی کرده و غنی‌سازی اورانیوم را از سر گیرد و افزود: «هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند که پس از حملات همه‌چیز در آن‌جا ناپدید شده و دیگر هیچ‌چیزی وجود ندارد.»

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین درباره آسیب وارده به تاسیسات ایران و ظرفیت باقی مانده برای از سرگیری غنی‌سازی گفت: «اولا، ما ارزیابی نظامی انجام نمی‌دهیم. اما مشخص است که آسیب شدید بوده، اما این تاسیسات کاملا نابود نشده‌اند. ثانیا، ایران هنوز ظرفیت صنعتی و فنی را دارد و هر موقع بخواهد می‌تواند دوباره برنامه غنی‌سازی خود را از سر گیرد. به همین دلیل هم می‌گویم که باید سر میز مذاکره بازگردیم و راه‌حلی فنی و قابل اجرا پیدا کنیم، اگرنه بحران دوباره باز می‌گردد.»

این درحالی است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا روز جمعه تاکید کرد که اگر ایران مجددا غنی‌سازی اورانیوم را از سر‌گیرد، او بمباران مجدد تاسیسات هسته‌ای ایران را مورد بررسی قرار می‌دهد.

در همین حال خبرگزاری آسوشیتد پرس به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش داد جان رتکلیف، رییس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، به قانون‌گذاران این کشور گفته ارزیابی جامعه اطلاعاتی این است که بخش عمده اورانیوم غنی‌شده انباشته‌شده ایران به‌احتمال زیاد زیر آوار سایت‌های اصفهان و فردو مدفون شده است.

این مقام، که به‌دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود، افزود رتکلیف در جلسه‌ای محرمانه برای اعضای کنگره، گفته که حملات نظامی آمریکا تنها مرکز تبدیل فلز ایران را نابود، و ضربه‌ای سنگین به برنامه هسته‌ای تهران وارد کرده، که جبران آن سال‌ها طول خواهد کشید.

رییس سیا در این جلسه، اهمیت این حمله به مرکز تبدیل فلز را تشریح کرده است.

شبکه سی‌ان‌ان روز ششم تیر با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به‌دست آمده از شرکت فناوری‌های مکسار، از فعالیت‌های جدید در سایت هسته‌ای فردو در ایران خبر داد. در این تصاویر، تجهیزات خاک‌برداری و حفاری در اطراف ورودی تونل‌های فردو دیده می‌شوند.

کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل نیز در گزارشی در این زمینه نوشت که احتمالا جمهوری اسلامی تلاش‌هایی برای بازیابی و خارج‌کردن اورانیوم غنی‌شده مدفون در این سایت را آغاز کرده است.