دوازدهمین روز از اعتصاب سراسری کامیون‌داران ایران، در حالی آغاز شده که این حرکت اعتراضی اکنون به بیش از ۱۵۵ شهر گسترش یافته است. اعتصابی که در ابتدا صرفاً با خواسته‌های صنفی آغاز شد، حالا به یکی از گسترده‌ترین چالش‌های اجتماعی و اقتصادی جمهوری اسلامی در ماه‌های اخیر تبدیل شده است.
کامیون‌داران در این اعتصاب با توقف کامل بارگیری و حملونقل، خواستار رسیدگی فوری به مطالباتشان شده‌اند؛ مطالباتی شامل اصلاح کرایه‌ها با توجه به نرخ تورم، افزایش سهمیه سوخت، کاهش هزینه‌های بیمه تأمین اجتماعی، کنترل قیمت قطعات یدکی و مهم‌تر از همه، امنیت شغلی در برابر سیاست‌های متزلزل دولتی.
در واکنش به این اعتراضات، حاکمیت تاکنون نه‌تنها اقدامی در جهت پاسخگویی انجام نداده، بلکه با برخورد امنیتی، تهدید و بازداشت رانندگان تلاش کرده تا صدای آنان را خاموش کند. گزارش‌ها حاکی‌ست که تاکنون دست‌کم ۳۹ نفر از رانندگان و حامیان آن‌ها در شهرهایی مانند کرمانشاه، اردبیل، بیجار، گیلان‌غرب، زنجان، شیراز و اصفهان بازداشت شده‌اند.
براساس اعلام اتحادیه تشکل‌های کامیون‌داران و رانندگان سراسر ایران، این اعتصاب به ۱۵۵ شهر در سراسر ایران گسترش یافته و به‌رغم بازداشت دست‌کم ۳۹ راننده و حامیان آنان، همچنان ادامه دارد و درحال گسترش است.
در تازه‌ترین نمونه از اقدام‌های سرکوبگرانه، ماموران امنیتی جمهوری اسلامی ۹ راننده را در شهر بیجار بازداشت کرده‌اند. گزارش‌های منتشرشده از استان کردستان هم حاکی از آن است که عطا عذیری، راننده معترض اهل سنندج، به دست نیروهای اداره اطلاعات این شهر بازداشت شده است.
همچنین بازداشت دست‌کم پنج راننده دیگر در استان‌های مازندران و گیلان گزارش شده است. اتحادیه کامیون‌داران در بیانیه اخیر خود، ضمن تاکید بر ادامه‌دار بودن این اعتراضات، خواستار «آزادی فوری و بی‌قید و شرط تمامی همکاران بازداشت‌شده» شد و اعلام کرد که «ما از خواسته‌هایمان کوتاه نخواهیم آمد و در برابر فشارها می‌ایستیم و صدایمان را بلندتر می‌کنیم».
در این بیانیه همچنین آمده است که شماری از رانندگان تاکسی در شهر سبزوار نیز به جمع اعتصاب‌کنندگان پیوسته‌اند که نشانه دیگری از گسترش همبستگی صنوف حملونقل ایران در مواجهه با سیاست‌های ناکارآمد دولت و نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی است.
در میانه این فضای سرکوب، پیام حمایت‌آمیز شاهزاده رضا پهلوی در روز یک‌شنبه، اول ژوئن، با استقبال گسترده‌ای از سوی اعتصاب‌کنندگان روبرو شد. او در این پیام صوتی، که هم‌اکنون در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های فارسی‌زبان به طور گسترده بازنشر شده، با انتشار تصاویری در شبکه اجتماعی ایکس، از اتحادیه‌ها و رهبران کارگری دعوت کرد تا برای نشان دادن «همبستگی» در کنار همتایان خود در ایران بایستند. شاهزاده رضا پهلوی نوشت: «رانندگان کامیون و کارگران در سراسر ایران دست به اعتصاب زده‌اند و جان خود را به خطر انداخته‌اند تا برای حقوقشان و آینده‌ای بهتر برای خانواده‌هایشان مبارزه کنند. اکنون، آن‌ها به‌دلیل انتشار عکس‌ها و ویدیوهای اعتصابشان بازداشت و تهدید می‌شوند».
او افزود: «تنها در ایرانِ آزاد است که همه کارگران می‌توانند آزادانه و آشکارا سندیکا داشته باشند. من از شما، اتحادیه‌ها و رهبران کارگری، دعوت می‌کنم تا در کنار همتایان خود در ایران بایستید و همبستگی‌تان را نشان دهید.»
در داخل کشور نیز موج همبستگی با کامیون‌داران رو به گسترش است. گزارش‌هایی از پیوستن رانندگان تاکسی، نانوایان و حتی گروهی از بازنشستگان به این اعتصاب منتشر شده است. در شهرهایی مانند سنندج، بوکان و زنجان، مردم با پخش شیرینی و غذا از رانندگان اعتصابی حمایت کرده‌اند.
در همین حال، سندیکای شرکت واحد اتوبوسرانی تهران با انتشار بیانیه‌ای رسمی، حمایت خود را از اعتصاب کامیون‌داران اعلام و بازداشت آن‌ها را محکوم کرده است.
اعتراض کامیون‌داران از اول خرداد در واکنش به بحران‌های معیشتی، گرانی قطعات، کاهش سهمیه سوخت، فرسودگی ناوگان حملونقل، مالیات‌های سنگین، فساد نهادهای نظارتی و نبود سازوکار عادلانه برای بارگیری آغاز شد. این مشکلات که حاصل سال‌ها سو‌ءمدیریت، رانت و بی‌توجهی به زیرساخت‌های حملونقل در ایران است، طی سال‌های اخیر فشاری تحمل‌ناپذیر بر رانندگان وارد کرده است.
در این میان، اظهارات چهره‌های حکومتی نیز طی روزهای اخیر آتش خشم اعتصاب‌کنندگان را شعله‌ورتر کرده است، ازجمله سخنان احمد حسینی خراسانی، عضو شورای نگهبان جمهوری اسلامی، که مدعی شد «دشمنان می‌خواهند از این اعتصاب سو‌ءاستفاده کنند». او افزود: «کامیون‌داران فرزندان انقلاب هستند و مسئولان نباید فریب بازی شیطان‌پرستان خارجی را بخورند.»
معترضان، اعتصاب‌کنندگان و فعالان صنفی و کارگری در ایران می‌گویند سرکوب و دستگیری‌ها نه‌تنها موجب پایان اعتصاب نشده، که بر دامنه خشم کامیون‌داران و رانندگان خودروهای باری افزوده است. یکی از اعضای اتحادیه کامیون‌داران می‌گوید: «وقتی حتی امکان گفتگوی قانونی از ما سلب می‌شود چاره‌ای جز اعتصاب و مقاومت نمی‌ماند.»
در روزهای گذشته، شماری از شهروندان نیز با نصب پلاکارد، پخش کردن شیرینی و غذا در میان اعتصاب‌کنندگان، همراهی با کاروان‌های اعتراضی و انتشار گسترده مطالب حمایتگرانه در رسانه‌های اجتماعی، همبستگی‌شان با رانندگان را اعلام کردند.
اعتصاب کامیون‌داران و رانندگان ایرانی در حالی ادامه دارد که نهادهای دولتی هنوز هیچ راهکار مشخصی برای پاسخ به مطالبات این صنف ارائه نداده‌اند. منتقدان و تحلیلگران بر این باورند که مقام‌های نظام جمهوری اسلامی، که بارها با بحران‌های مشابهی مواجه بوده‌اند، این بار نیز با سرکوب و بی‌توجهی، آتش این جنبش صنفی را نادیده گرفته‌اند، اما ممکن است جرقه‌های جاده‌های خالی از کامیون به شعله‌ای بزرگ‌تر و اعتراضات سراسری گسترده‌ای میان تمامی صنوف منتهی شود.
در همین حال ۳۲ سینماگر و هنرمند ایرانی، ازجمله جعفر پناهی، کتایون ریاحی، تهمینه میلانی، محمدعلی سجادی، محمد رسول‌اف، کیهان ملکی، فرهاد مهران‌فر، سعید ابراهیمی‌فر، ستاره اسکندری و مصطفی خرقه‌پوش، در بیانیه‌ای که روز جمعه منتشر شد تصریح کردند: «مردم از سیاست‌ها و اقتصاد ناپایدار که زندگی آن‌ها را مختل کرده است به ستوه آمده‌اند. نالایق‌سالاری در ارکان مدیریت کشور منجر به ناکارآمدی و فساد در زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی شده و چرخ‌های صنعت و تولید کشور را از حرکت باز داشته است.»
در شرایطی که مسئولان جمهوری اسلامی هنوز اقدام مؤثری برای پاسخگویی به خواسته‌های صنفی رانندگان انجام نداده‌اند، کامیون‌داران اعلام کرده‌اند که این اعتصاب تا تحقق کامل مطالبات ادامه خواهد یافت. اکنون دیگر روشن است که این حرکت اعتراضی تنها محدود به صنف کامیون‌داران نیست، بلکه صدای بلند یک ملت در برابر نظامی است که سال‌هاست گوش شنوایی برای مطالبات مردم نداشته است.
