دولت عراق در تلاش است تا شبه‌نظامیان قدرتمند در این کشور را که در طول سال‌های اخیر به پایگاه‌های آمریکایی حمله کرده و موشک و پهپاد به سمت اسرائيل شلیک کرده‌اند متقاعد سازد تا سلاح‌های خود را زمین بگذارند یا به ارتش این کشور بپیوندند.
فؤاد حسین، وزیر امور خارجه عراق در گفت‌وگویی با خبرگزاری رویترز که روز پنج‌شنبه ۲۷ دی ماه منتشر شده با اعلام این مطلب اضافه کرد که دولت مرکزی در بغداد همزمان با مذاکره با این شبه‌نظامیان تحت حمایت جمهوری اسلامی در تلاش است تا روابط خود با واشینگتن و تهران را نیز متوازن نگاه دارد.
موضع‌گیری دولت عراق علیه نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی درحالی انجام می‌شود که نخست‌وزیر عراق هم اخیرا در راس هیاتی بلندپایه به بریتانیا سفر کرد و توافقی در زمینه احیای زیرساخت‌ها به خصوص زیرساخت انرژی منعقد کرد. این توافق به موازات قرارداد وزارت نفت عراق با بریتیش پترولیوم، بزرگترین شرکت نفتی بریتانیا به معنی کاهش بیش از پیش نفوذ جمهوری اسلامی به عنوان تامین کننده منابع انرژی برای عراق است.
پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و به دنبال آن آتش‌بس حزب‌الله با اسرائیل پس از کشته شدن اغلب رهبرانش و همچنین سقوط رژیم اسد، نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی در عراق به‌طور قابل توجهی حمله‌ها به منافع آمریکا و متحدانش در منطقه را کاهش دادند. همچنین گزارش‌ها از توقف کامل حمله‌های این گروه‌ها به منافع اسرائیل خبر می‌دهد. همزمان در هفته‌های اخیر نمایندگانی از جانب رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا به عراق سفر کردند و به دولت این کشور درباره لزوم کنترل نیروهای شبه‌نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی هشدار دادند. گزارش‌ها حاکی از آن است که مقامات عراق در سفر اخیر به تهران این پیام را به مقامات جمهوری اسلامی منتقل کرده‌اند.
فواد حسین که همراه با هیات عالی‌رتبه نخست‌وزیر عراق به بریتانیا سفر کرده بود در گفت‌و‌گو با رویترز اعلام کرد که دولت در حال مذاکره با این گروه‌ها برای کنترل آنهاست و همزمان تلاش می‌کند تعادل میان روابط خود با واشنگتن و تهران را حفظ کند.
حسین گفت: «دو یا سه سال پیش حتی امکان بحث در این مورد در جامعه ما وجود نداشت.اما اکنون، وجود گروه‌های مسلحی که خارج از چارچوب دولت فعالیت می‌کنند، غیرقابل قبول است.»
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که دیگر نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی در منطقه، حزب‌الله لبنان و حماس، نیز به‌شدت تضعیف شده‌اند و جمهوری اسلامی رژیم بشار اسد در سوریه را که خط مقدم محور مقاومت می‌خواند از دست داده است.
وزیر خارجه عراق افزود: «بسیاری از رهبران سیاسی و احزاب سیاسی شروع به مطرح کردن این بحث کرده‌اند و امیدوارم بتوانیم رهبران این گروه‌ها را متقاعد کنیم که سلاح‌های خود را زمین بگذارند و سپس بخشی از نیروهای مسلح تحت مسئولیت دولت شوند.»
دونالد ترامپ در حالی به قدرت باز می‌گردد که در دوره نخست ریاست‌جمهوری او، روابط میان بغداد و واشینگتن به ویژه پس از کشتن قاسم سلیمانی، فرمانده وقت نیروی قدس سپاه، در آن کشور با تنش‌هایی رو به رو شد.
با این حال دیپلمات عراقی ابراز امیدواری کرد که «روابط خوب بغداد و واشینگتن» ادامه یابد. او البته تأکید کرد که هنوز زود است درباره سیاستی که ترامپ ممکن است در قبال عراق یا ایران در پیش بگیرد صحبت کرد.
عراق که در تلاش برای پیمودن یک مسیر دیپلماتیک مستقل است، اعلام آمادگی کرده تا در صورت نیاز به کاهش تنش‌ها میان واشینگتن و تهران به این روند کمک کند. وزیر خارجه عراق همچنین به میانجی‌گری کشورش در عادی‌سازی روابط بین عربستان سعودی و ایران در سال ۲۰۲۳ اشاره کرد. تلاش‌هایی که در آن سال‌ها به برگزاری چندین نشست سطح بالای امنیتی میان مقام‌های تهران و ریاض در عراق انجامید.
در همین حال تحولات در سوریه که به فروپاشی حکومت بشار اسد توسط شورشیان مسلح انجامید هم یکی دیگر از نگرانی‌هایی بوده که برای کشور همسایه یعنی عراق پدید آمده است. شورشیان اسلام‌گرا که اکنون در دمشق به قدرت رسیده‌اند، همان نیروهای شبه‌نظامی سنی هستند که پس از حمله ایالات متحده به عراق در سال ۲۰۰۳ وارد این کشور شدند و جنگ‌های فرقه‌ای را شعله‌ور کردند.
گروه داعش نیز یک دهه بعد از همان مسیر وارد شد و دست به کشتارهای خونین زد، تا زمانی که ائتلاف بین‌المللی به رهبری ایالات متحده و نیروهای امنیتی عراق و گروه‌های تحت حمایت ایران آن‌ها را شکست دادند.
در چنین شرایطی، تردیدها درباره آینده سوریه نه تنها در منطقه که در میان کشورهای غربی هم جدی است.
وزیر خارجه عراق در این خصوص تأکید کرد که کشورش تنها زمانی درباره سوریه اطمینان خواهد یافت که یک فرآیند سیاسی فراگیر در این کشور آغاز شود. او افزود که بغداد آماده است تا زمانی که اطمینان یابد کمک‌ها به همه مردم سوریه خواهد رسید، غلات و نفت به این کشور ارسال کند. او همچنین اعلام کرد که بغداد با وزیر خارجه سوریه درباره یک سفر به عراق در حال مذاکره است.
فؤاد حسین در ادامه افزود: «ما نگران داعش هستیم، بنابراین با طرف سوری در ارتباط هستیم تا درباره این مسائل صحبت کنیم. اما در نهایت، داشتن یک سوریه باثبات یعنی سهم داشتن همه اقشار در فرآیند سیاسی در این کشور.»
سال گذشته، بغداد و واشینگتن توافق کردند که مأموریت ائتلاف به رهبری آمریکا تا سپتامبر ۲۰۲۶ پایان یابد و روابط به همکاری‌های نظامی دوجانبه تغییر کند. با این حال، حسین گفت که تحولات سوریه باید زیر نظر گرفته شود.
