با گذشت 3 روز از ریزش معدن شازند در اراک، گزارش‌ها از کشته شدن 2 کارگر و مفقودی 2 تن دیگر حکایت دارد. همچنین وضعیت یک راننده همچنان ناپایدار گزارش شده است.
بر این اساس روز یکشنبه 27 خردادماه معدن شماره پنج شازند در جاده اراک – توره با حجم زیادی از سنگ‌های بزرگ ریزش کرد و تعدادی از رانندگان بیل مکانیکی در آن محبوس شدند.
هر چند که تیمهای امدادی با سرپرستی سپاه روح اله استان مرکزی عملیات امداد و نجات را بلافاصله آغاز کردند اما عدم ایمن‌سازی در این عملیات منجر به فروریزی دیواره پشتی معدن و مجروح شدن تعدادی از امدادگران و اخلال در روند امدادرسانی شد.
به نظر می‌رسد تعدد نهادهای امدادی و نیز عدم آموزش صحیح در حوادث همواره منجر به بروز حادثه‌ای مضاف بر حادثه اصلی می‌شود چرا که بر اساس آمار سازمان هلال احمر جمهوری اسلامی در بیش از 60 درصد عملیات امداد و نجات به صورت گسترده، امدادگران خود آسیب می‌بینند.
روز دوشنبه 28 خردادماه روزنامه اعتماد چاپ تهران در گزارشی آماری به بررسی ریزش معادن در ایران در سال‌های اخیر پرداخت. بر اساس این گزارش از اول فروردین تا ۲۶ خرداد سال جاری یعنی پیش از ریزش معدن شازند، در مجموع هفت حادثه در معادن ایران رخ داده و در اثر آن هشت کارگر جانشان را از دست داده‌اند.
همچنین آمار حوادث معدن در سه ماهه اول سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، بیش از دو برابر شده است؛ در فاصله فروردین تا خرداد ۱۴۰۲ تنها سه حادثه معدن روی داد که در جریان آن دو کارگر کشته شدند.
کارشناسان عقیده دارند که تقریبا تمامی حوادث معدن در ایران به دلیل رعایت نشدن اصول ایمنی و بی‌توجهی پیمانکاران و بهره‌برداران به اصول طراحی معدن رخ می‌دهد.
در واقع بی‌توجهی به این اصول، در تمام معادن روباز و زیرزمینی ایران به یک روال تبدیل شده، چراکه فقط در نتیجه نادیده گرفتن اصول طراحی و اصول ایمنی است که بهره‌برداری از معدن برای پیمانکار مقرون به‌صرفه‌تر خواهد شد.
از سوی دیگر برخی اقدامات مقامات ایران در حوادث اینچنینی که معمولا پس از وقوع حادثه رخ می‌دهد تنها به جهت حذف صورت مسئله و رفع اتهامات از خود و فشار افکار عمومی رقم می‌خورد.
در حادثه معدن شازند دادستان اراک ضمن اعلام جرم علیه برخی مسوولان، دستور بازداشت مالک آن را صادر کرد. اما بر کسی پوشیده نیست که نبود نظارت کافی پیش از وقوع حادثه، نبود بازرسی و نظارت، بررسی صدور مجوز و چگونگی برداشت از معادن علل اصلی بروز چنین حوادثی است که باید فرآیند آن پیش از شروع به کار صورت گیرد.
چندی پیش محمود خدادوست رییس مرکز تحقیقات پزشکی قانونی با اشاره به افزایش حوادث ناشی از کار در کشور، از مرگ روزانه 6 کارگر در حین کار در 9 ماهه اخیر خبر داد.
هر چند که بر اساس آمار فرار از بیمه، عدم نظارت و فقر آموزش و فرهنگ از سوی کارفرما علل اصلی حوادث اینچنینی محسوب می‌شود اما باید در نظر داشت که نداشتن امنیت شغلی و معیشت کارگران سبب شده که بسیاری از نیروهای مبتدی در مشاغل تخصصی قرار بگیرند و بدون رعایت نکات ایمنی دچار حادثه شوند.
در حال حاضر ایران در زمینه رعایت مسائل ایمنی کار رتبه 102 را در میان کشورهای دنیا به خود اختصاص داده است و به هر روی باید دید تا چه زمانی باید به دلیل فقر مالی و فرهنگی و آموزشی شاهد از دست رفتن جان شهروندان باشیم.
