در حالی که همه چشمها متوجه رهبر جمهوری اسلامی شده تا با صدور مجوز برای گفتگو با امریکا امکاناتی هرچند موقتی برای بهبود شرایط اقتصادی مردم ایران مهیا شود، علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی روز سهشنبه در اولین دیدار حضور خود با سران قوا، و اعضای شورای عالی هماهنگی اقتصادی، اظهار داشت بهتر است دولت به جای تلاش برای رفع تحریمها به دنبال یافتن راهی برای خنثی کردن تحریمها باشد.
خامنهای در اظهارات خود با تاکید بر این نکته که جمهوری اسلامی قبلا روش رفع تحریمها را آزموده و چندین سال مذاکره کرده و به نتیجه نرسیده است، اظهار داشت مسیر خنثی سازی تحریمها گرچه ممکن است در ابتدای کار سختیها و مشکلاتی داشته باشد،اما خوش عاقبت است. وی افزود باید با تلاش و ابتکار و با سینه سپر کردن در مقابل مشکلات بر تحریمها غلبه کرد. خامنهای خاطرنشان کرد اگر طرف مقابل بیاثر شدن تحریمها را ببیند، بهتدریج دست از تحریم بر خواهد داشت.
این اظهارات بیش از چهل سال است که توسط مقامهای جمهوری اسلامی مطرح میشود، اما در طی این سالها نه تنها فشار تحریم بر مردم ایران کمتر نشده است،بلکه روز به روز تحریمهای سختتری هم علیه جمهوری اسلامی اعمال شده است
. در همان حال، وابستگی مردم به تجارت خارجی نیز در سالهای پس از انقلاب برخلاف ادعاها به جای آنکه کاهش یابد، همواره افزایش یافته است.
نه تنها ملت ایران از روحیه انقلابی سالهای اولیه انقلاب فاصله گرفته و مدام خواستار امکانات بیشتر و عمدتا خارجی است، علاوه بر آن، اقدام جمهوری اسلامی در نابودی صنایع کشور که در راستای مصادره اموال تولیدکنندهها و دارندگان ثروت در جمهوری اسلامی صورت پذیرفت، بسیاری از صنایع نوپای کشور را در شرایطی که در مسیر نسبی صنعتی شدن قرار داشت نابود کرد و وابستگی مردم به کالاهای غربی را بیش از پیش افزایش داد. بسیاری از مطالعات نشان داده است که با وجود آزاد بودن تجارت در دوران پیش از جمهوری اسلامی، به علت گسترش صنایع داخلی و تلاش صنعتگران برای توسعه کارخانجات و تلاش حکومت برای توسعهی مالکیت و صنایع خصوصی، و امتیازاتی که در این مسیر به دارندگان و تولیدکنندهها اعطا میشد، مردم ایران بسیار بیش از امروز از کالاهای داخلی استفاده میکردند و وابستگی به غرب در حوزهی مصرف کالاها بسیار بیش از امروز بود، ضمن اینکه مردم هم زندگی کمتر مصرفیای داشتند.
در عین حال،تحلیل گران با استناد به این شرایط تاکید دارند که خامنهای رهبر انقلاب اسلامی در حالی از خنثی سازی تاثیر تحریمها صحبت میکند که تنها یک هفته توقف واردات چه از نظر روانی و چه از نظر آماری،بازارهای کالا را تخلیه و موجب هجوم مردم برای تهیهی مایحتاج به فروشگاهها میکند و در این شرایط صحبت از قطع وابستگی و خنثی کردن تاثیر تحریمها یک شوخی بیشتر نیست و جز فشار بیشتر به مردم نتیجهای ندارد.
خامنهای در ادامهی اظهاراتش با اشاره به اینکه کشور ظرفیتهای زیادی برای بیاثر کردن تحریمها دارد، شرط آن را همت کردن و به مشکلات ورود کردن دانست و گفت راهکارهای پیشنهادی شامل رفع کسری بودجه، افزایش سرمایه گذاری دولتی و نهادهای عمومی، جهش تولید و حمایت از قشرهای ضعیف، راهکارهای مفیدی هستند که میتوانند آثار مثبتی در اقتصاد کشور و زندگی مردم به وجود بیاورند.
این راهکارها در حالی توسط خامنهای و نیز کارشناسان اقتصادی به عنوان راهکارهای پیشنهادی برای رفع مشکلات مردم پیشنهاد میشود که عمدتا فشار بر زندگی گروههایی از مردم را افزایش میدهد و به دلیل ناتوانی دولت از فعالسازی اقتصاد و بهبود تولید در کشور، ناگزیر است به راهکارهای موقتی روی بیاورد که هرکدام منجمله تلاشهای دولت برای رفع کسری بودجه، یا حمایت از اقشار ضعیف به علت غیرمولد بودن اقتصاد ایران،در نهایت به خالی کردن جیب گروههایی از مردم و برداشتن از اموال مردم برای رفع مشکلاتی از قبیل رفع کسری بودجه یا حمایت از اقشار ضعیف میانجامد و در تمام این سالها دولت برای اجرای ایندو راهکار از خود مردم گرفته و به مردم داده است و از طریق خود اقتصاد نتوانسته است این مشکلات را مرتفع کند.
خامنهای در بخش دیگری از اظهاراتش به تنگنای اقتصادی مردم اشاره کرد و با بیان این موضوع که اقتصاد موضوع اصلی کشور است، هدف از برگزاری جلسه را بیان راهکارهای عملی دانست که در کوتاهمدت نتیجه دهد و تأثیر آن در زندگی مردم مشخص شود.
وی با اشاره به اینکه کارشناسان برای مشکلات اقتصادی کشور راهکارهای مشترکی دارند، افزود مشکل، نداشتن یا ندانستن راهکار نیست، بلکه حل مشکلات مستلزم همت، شجاعت و اهتمام جدی است.
خامنهای در عین حال ضمن بیان راهکارهای کارشناسان بخشهای دولتی و غیردولتی برای جهش تولید، اذعان داشت با وجود برخی کارها، شعار جهش تولید در حد انتظار تحقق نیافته است. وی راهکارهای پیشنهادی را افزایش تولید خودرو با اتکاء به ظرفیت قطعهسازان داخلی، افزایش تولیدات صنعت نفت با تکیه بر دانشبنیان کردن صنایع نفتی و افزایش تولید خوراک دام و دانههای روغنی دانست و اظهار داشت این راهکارها میتواند جهش تولید را محقق سازد.
اظهارات خامنهای در این خصوص در حالی عنوان میشود که عمدهترین مانع در خصوص تحقق موارد فوق، فساد گسترده و ساختاری عظیمی است که در این حوزهها متمرکز شده و مشکلات را دوچندان کرده است.
فساد ساختاری در حوزه تولید خودرو که به تولید خودروهای بیکیفیت از یک سو و انبار کردن خودروی موردنیاز مردم از سوی دیگر به امید افزایش قیمتها انجامیده از جمله عواملی است که بر خلاف اظهارات خامنهای به عدم تحقق شعار تولید منجر شده، نه آنگونه که او ادعا میکند، به خاطر بیهمتی.
وی همچنین تاکید کرد باید بنا را بر این گذاشت که گشایشی از خارج انجام نخواهد شد. خامنهای شرایط داخلی امریکا را مبهم دانست و گفت به خاطر مشکلات داخلی، و گرفتاریهای اخیر، امریکاییها امکان صحبت و موضعگیری در مسائل بینالمللی را ندارند و نمیتوان روی حرف آنها حساب و برنامهریزی کرد.خامنهای در بخش دیگری از اظهاراتش تاکید اروپا و امریکا برای کنترل برنامه موشکی ایران را مورد انتقاد قرار داد و با اشاره به اینکه به این کشورها ربطی ندارد که ایران موشک دارد یا نه،اظهار داشت این کشورها اول باید خود را اصلاح کنند و بعد نظر بدهند.
نظارت بر برنامه موشکی جمهوری اسلامی موضوع اصلی مورد مناقشه بین ایران و غرب است که انتظار میرود با بازگشت احتمالی امریکا به برجام اولین موضوعی باشد که روی میز مذاکره ایران و غرب قرار خواهد گرفت و جمهوری اسلامی از همین حال موضعگیری در این خصوص را آغاز کرده است.