پرفسور محمد هاشم پسران ، اقتصاد دان ، پژوهشگر و استاد بازنشسته دانشگاه كمبريج و صاحب كرسى عالى اقتصاد جان اليوت در دانشگاه كاليفرنياى جنوبى ، در گفتگوى مطبوعاتى به بررسى و تحليل سیاستهای اقتصادی پساكرونا پرداخت وى تاكيد كرد به قضاوت درباره كارنامه ى كنونى مدل هاى سياسى و اقتصادى دنيا در مبارزه با كرونا و تبعات آن هم نبايد چرا كه تا كنون فقط مرحله ى اول بيمارى را پشت سر گذاشته ايم ، وى همچنين میان پیش بینها و امیدهای مطرح شده برای آینده فاصله بسيار است . پسران در خصوص موضوع سياستگذارى در راستاى مشاركت هوشيارانه ى افراد و سياست بازگشايى گفت من موافق فاصله گذارى در ابتداى شيوع بودم زيرا معتقدم عموم هنوزمردم اطلاعى از بيمارى ندارند پس دولت ها موظفند در ابتدا شديد عمل كنند زمان كه بگذرد مردم هوشمند خواهند شد و با آگاهى و دانشى كه دولت باعثش بوده در مى يابند كه بايد چطور رفتار كنند تا احتمال ابتلا را كاهش دهند در اين زمان دولت ها مى توانند بازگشايى هاى محدود اقتصادى را انجام دهند ، ممكن است در جهت فاصله گذارى مقاومتى هم از سوى مردم صورت گيرد در نهايت اثر كرونا بر گروه هاى مختلف متفاوت است در نتيجه هوشمند عمل كردن حائز اهميت است ، و نياز به برنامه ريزى دقيق از سوى سياستگذاران دارد مثلاً كمك ها بايد به مشاغلى تعلق گيرد كه امكان ادامه ى حيات با فاصله گذارى اجتماعى ندارند ، دولت هم موظف است به مشاغل در معرض تهديد كمك كند و همچنان مانع بازگشت پرقدرت كرونا شود .پسران در رابطه با تحليلى كه از وضعيت كنونى اقتصاد ايران دارد و راهكارهايى كه براى احياى اقتصاد كشور دارد و همچنين نگرانى هاى كنونى كه براى جهش مجدد تورم وجود دارد گفت شدت تحريم ها بالا رفته ولى اقتصاد بايد خود را با آن تطبيق دهد، من در سى سال گذشته مكرر راجع به تحريم صحبت كردم و گفتم كه تحريم ها در ابتدا اثرات اقتصادى شديدى دارند چون اثر علامتى دارد و بعد بازار ارز و بازارهاى وابسته دچار بحران مى شوند و كم كم اين بحران فروكش مى كند ،وی افزود من معتقدم تحريم فرصت هم به همراه دارد ، تحريم مشوق توليدات داخلى خواهد شد ، در بحران كرونا و تحريم ها در ايران نكته اينجاست كه تحريم نفت ايران باعث شده تا كرونا نتواند بحران ديگرى بابت كاهش فروش نفت بر اقتصاد كشور تحميل كند ، عربستان و عراق اكنون بخاطر كرونا در اقتصاد نفت آسيب ديدند ، معتقدم نبايد دراين شرايط نگران كسرى بودجه ى دولت باشيم مهم تر از همه باعث تورم در اقتصاد ايران نرخ ارز است ، بحران ارزى به قدرى است كه نرخ ارز را از ٣٥٠٠ تومان به حتى ١٨هزار تومان در بازار آزاد رسانيد ، جهش ارز باعث تورم كالاهاى وارداتى مى شود ، از طرفى كالاهاى توليد داخل هم ظرفيت صادرات را ندارند و مصرف داخلى بايد با مصرف خارجى رقابت كند همين موجب افزايش قيمت مى شود ، افزايش تورم به كسرى بودجه دولت مرتبط نيست و لذا نتيجه مى گيريم تورم شديدى در انتظار اقتصادايران نخواهد بود و از تبعات تورم در صورت اجراى سياست هوشمندانه ى دولت نبايد ترسيد ، مردم هم بايد سياستگذارى هاى دولت را تاييد كنند ، اگر اعتماد مردم به كارآمد بودن سياست هاى اقتصادى دولت در شيوع كرونا شكل گيرد ، دولت هم لازم نيست به فكر آثار تورمى اين حمايت ها باشد اگر كمك دولت باعث شود عرضه كالا ادامه يافته و كاهش توليد را كم كند به عرضه ى كل كشور كمك كرده و كاهش فشار تورمى را در بر دارد . وى در خصوص ميزان موفقيت دولت منوط بر شناسايى گروه هاى هدف مى باشد عنوان داشت اين حمايت ها دو بخش است ، دهك پايين درآمدى كه در اثر كرونا نياز به حمايت براى تامين حداقل هاى زندگى دارند ، بخش دوم كمك به منظور حفظ مشاغل افراد است و اين دو سياست مكمل هم هستند . وى در رابطه با توصيه اش براى محدوديت ها ى كه دولت براى حمايت از اين دو بخش با آن رو به روست و تحريم نفتى و نابسامانى نظام مالياتى و اينكه قادر به تامين مصارف دولت نيست و ظاهراً تنها گزينه استقراض از بانك مركزى است گفت : به نظر من اوراق قرضه ى دولتى هم گزينه ى مناسبى است ، هرچند دولت بايد سود مناسبى در نظر بگيرد ، بويژه در شرايطى كه بورس ايران ركورد شكنى مى كند ، بورس ايران هم وضعيت جالبى دارد در حالى كه همه جاى دنيا با بحران روبه رو شده بورس ايران رونق گرفته است . وى در مورد ارجحيت اوراق قرضه ى دولتى با سود جذاب به سياست استقراض از بانك مركزى عنوان كرد : دولت بايد تركيب از هر دو را داشته باشد زيرا مى توانند براى دولت تامين منابع مالى كنند تا سياست هوشمند خود را انجام دهد ، دولت بايد حدى براى استقراض از بانك مركزى در نظر بگيرد و زمانى به عنوان مثال مثلاً براى پوشش نيازهاى خود در زمينه ى حمايت از آسيب كرونا تا ١,٥ سال مجاز باشد از منابع استقراض از بانك مركزى استفاده كند ، اكنون ديگر بحث گسترش توليد و اشتغال نيست بحث حفظ آنهاست ، مشاركت مردم در اقتصاد ايران ٣٠ درصد است و در امريكا ٦٠درصد است طبيعى است كه آن اقتصاد لطمه بيشترى مى خورد . وى در خصوص فرصتى براى احياى روابط خارجى ايران در دوران كرونا خاطر نشان كرد : اگر دولت كار خود را درست انجام دهد هم شفاف باشد و هم كار آمد و سرمايه اجتماعى خود را ارتقاء دهد مى تواند با جهان ارتباط بهترى برقرار كند ، با تحريم هايى كه به ايران تحميل شد و گريبان اقتصاد ايران را گرفت حالا فرصتى وجود دارد كه جهان خارج از امريكا و انگلستان را مستثنى كردم چون به نظر من ايران هر كارى بكند اين دو كشور سازگارى با ايران نخواهند داشت ولى زمينه براى ارتباط با ساير كشورها آماده است تا حمايت هاى آنها را نيز جلب كنيم . پسران در خصوص قابل اتكا بودن آمارهاى رسمى كشورها در خصوص ميزان مبتلايان به كرونا و شكى كه ايجاد شده به جهت دادن آمار مبتلايان از ايران عنوان داشت : مسئولان بايد توضيحات كاملى در باره ى آمارهايى در زمينه ى كرونا اعلام كنند ، ماجرا از اين قرار است كه عده اى كه مبتلا مى شوند هرگز توسط دولت شناسايى نمى شود ، ممكن است خود افراد هم هيچوقت متوجه نشوند كه مبتلا شده اند ، ايران بايد تعداد بيشترى از افراد راتست كند تا هم آمار دقيق ترى از مبتلايان ارائه كند و محيط كار افرادى كه مى خواهند به كار برگردند ايمن تر كند .
