حسام الدین اشنا مشاور سیاسی رییس جمهور در مصاحبه ای به تحلیل و بررسی موقعیت و چالشهای دولت روحانی پرداخت . وی با تایید کاهش مشارکت مردم در انتخابات با اشاره به اینکه دلیل مهم این وضعیت کمتوجهی به مختصات نظام پارلمانی است، اظهار داشت نتایج جدی نگرفتن مجلس به تدریح خود را نشان میدهد. وی تحزب را یکی از مهمترین ارکان نظام پارلمانی دانست و با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی نظام پارلمانی را جدی نگرفته است تاکید کرد حزب باید مسئولیت ارائه برنامه و اداره نظام را به عهده بگیرد.
آشنا افزود حزب باید طرح دولت و طرح شیوه اداره جامعه داشته باشد و بتواند افراد مناسب را رشد بدهد تا بتوانند کشور را اداره کنند. وی هچمنین اظهار داشت حزب باید بتواند مردم را برای شرکت در انتخابات بسیج کند. وی در عین حال صندوق رای را دستاورد جمهوری اسلامی دانست و اظهار داشت در ایران از زمان مشروطه تا انتقلاب اسلامی انتخابات جدی وجود نداشته است.
این اظهارات آشنا در خصوص اهمیت احزاب در مشارکت در فعالیتهای سیاسی در حالی عنوان میشود که در ایران احزاب تنها در فعالیتهای انتصابی اشخاص و رایزنیهای سیاسی برای قرار قرار دادن افراد خاص در موقعیتهای خاص اجرایی مشارکت میکنند و در بقیهی فعالیتهای سیاسی مشارکت فعال و اثربخشی ندارند.
ترغیب احزاب به مشارکت سیاسی مردم در انتخابات هم نه از وجه ترغیب مردم به رای دادن به برنامهی خاص انتخاباتی آنها، بلکه بیشتر از جهت ترغیب مردم به رای دادن به کاندیداهای موردنظر حزب صورت میگیرد و تاکنون کمتر پیش امده که احزاب برنامهی انتخاباتی ارائه کنند و مردم را نیز به انتخاب این برنامهی انتخاباتی ترغیب کنند.
وی دلسردی مردم را یکی از دلایل تضعیف صندوق رای در ایران برشمرد و اظهار داشت این دلسردی هم بین مردم و هم بین جناحهای سیاسی و روشنفکران وجود دارد. آشنا تاکید کرد علاوه بر اینکه روشنفکران و کسانی که وظیفهی معرفی افراد را به عهده داشتند دلسرد شدهاند، مردم هم دیگر افراد را نمیشناسند و چندان به فهرستها اعتماد ندارند. وی تاکید کرد مشخص نیست که مجلس برای حل مسائل کشور ایده یا برنامه ای دارد یا خیر.
آشنا همچنین با اشاره به اهمیت حضور احزاب در مشارکت سیاسی در کشور،و بیان این موضوع که نظارت استصوابی در قانون اساسی وجود ندارد و مصوبهی مجلس است، اظهار داشت قانون اصلاح انتخابات باید وظیفهی تایید صلاحیت افراد باید به عهدهی احزاب قرار ميداد.
اظهارات آشنا در خصوص اهمیت مجلس در تصمیمگیریها در حالی عنوان میشود که مجلس در سالهای اخیر بیشتر به اجراکنندهی خواستههای رهبری تبدیل شده است و حتی مانند قبل که مجلس به خاطر همراهی با دولت مورد انتقاد قرار داشت وکیلالدوله هم نیست و تنها بر اساس خواستههای رهبری عمل میکند. هربار که مجلس تصمیم داشته تا اقدام تندی انجام دهد با تذکر خامنهای اقدامات خود را متوقف کرده است. موضوعی که به اعتقاد بسیاری فارغ از اهمیت احزاب در مشارکت سیاسی، در کاهش مشارکت فعلی مردم در انتخابات مجلس تاثیر داشته است. در واقع بسیاری تاکید دارند دلیل عدم اقبال مردم به انتخابات مجلس، بیفایده و بیاثر دانستن مجلس بوده است.
حسامالدین آشنا در ادامه اظهاراتش در خصوص اقدام حسن روحانی در مذاکره با امریکا در نیویورک اظهار داشت دلیل عدم حضور روحانی در گفتگوی دونفره با ترامپ این بود که وی تاکید داشت تصمیمگیریهای اصلی بین دو کشور باید قبل از جلسه دوجانبه بین ایران و امریکا انجام شود نه بر اساس آنچه که ترامپ تاکید داشت، در جلسه.
آشنا دلیل عدم شرکت روحانی در جلسه با ترامپ را نامشخص بودن دستور جلسه و مصوبات آن دانست و اظهار داشت روحانی تاکید داشته است که جلسه دیپلماتیک بدون مشخص بودن دستور جلسه و مصوبات تشکیل نمیشود.
وی اظهار داشت اگر جلسه تشکیل می شد و ترامپ پس از جلسه اعلام میکرد که توافقی بین ایران و امریکا صورت نگرفته است، آبروی جمهوری اسلامی بر باد میرفت. آشنا با اشاره به اینکه ترامپ به دنبال استفادهی تبلیغاتی از گفتگو بین ایران و امریکاست، تاکید کرد ترامپ دنبال توافق نبود و نیست. مشاور فرهنگی رئيس جمهور هچمنین یادآور شد اگر روحانی ۵۰ درصد احتمال می داد که جلسه با ترامپ منفعتی برای مردم ایران دارد حتما آن کار را انجام میداد.
آشنا با اشاره به اینکه در سال ۹۲ هم مساله دولت حل مساله ارتباط با امریکا نبود اظهار داشت در آن سال مساله جمهوری اسلامی حل مسالهی تحریم های سازمان ملل و بسته شدن پرونده تخلفات هسته ای ایران بود. وی تاکید کرد دولت در سال ۹۲ برنامهی مذاکره با امریکا را در دستور کار نداشته است.
آشنا به نقش روحانی در حل مسائل بینالمللی اشاره کرد و اظهار داشت برای حل مسائل بینالمللی باید توافق برای حل مساله بین هر دو طرف وجود داشته باشد. وی همچنین با بیان این موضوع که اگر تغییر مهمی در سیاسی داخلی وخارجی امریکا رخ نمیداد جمهوری اسلامی مسیر درستی را انتخاب کرده بود، تاکید کرد پیشبینی جمهوری اسلامی این بود که اصلاحات جدی در روابط ایران و امریکا اتفاق خواهد افتاد.
آشنا یادآور شد در شرایط فعلی تمام تلاش جمهوری اسلامی و دولت این است که ایران از سیاستهای ترامپ کمترین آسیب را ببیند.
آشنا همچنین به وجود اختلافات در داخل کشور در خصوص رابطه با امریکا اشاره کرد و تاکید کرد دیگر کشورها در این خصوص و در خصوص رفتار های ضد و نقیض در داخل ایران باید به رفتارها و واکنش وزارت امور خارجه در این خصوص توجه کنند.
وی با بیان این موضوع که نماد سیاست خارجی وزارت امور خارجه است گفت بعضی از کشورها اعلام میکنند که به آنها سیگنال داده میشود که شما با وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران کار نکنید، زیرا کار دست کس دیگری است. وی گقت آنها در صدد هستند که برای طرفهای مقابل ایران یک حاکمیت دوم تخیلی خلق کنند و بگویند ایران دو چهره دارد. آشنا تاکید کرد کاری که دولت روحانی انجام داد، این است که بگوید ایران یک چهره دارد و چهره ایران همین است که در وزارت خارجه میبینید. وی همچنین سلیمانی و ظریف را دو روی یک سکه دانست و گفت سیاست روحانی این بوده است که بگوید سیاست دفاعی جمهوری اسلامی از سیاست خارجی آن تفکیک ناپذیر است.
این اظهارات اشنا در حالی عنوان می شود که همهی کشورها و همچنین تمام فعالان و کنشگران ساسی و اجتماعی در داخل ایران به خوبی از وجود حاکمیت دوگانه در جمهوری اسلامی خبر دارند و خود وی نیز تاکنون بارها تلویحا یا صراحتا به این موضوع اشاره کرده است که افرادی در حاکمیت هستند که با چوب لای جرخ دولت گذاشتن در صدد هستند تا دولت را ناکارامد جلوه دهند.
واقعیت این است که تصمیمگیرندهی اصلی در خصوص سیاست خارجی جمهوری اسلامی نه وزارت امور خارجه و نه شخص روحانی است و هیچکدام آز آنها بدون اجازه و تایید رهبر قادر به تصمیمگیری کلان در امر سیاست بینالمللی نیستند و خامنهای بارها مخالفت خود را با اقداماتی که به بهبود روابط با غرب منجر میشود اعلام کرده است.
ضمن اینکه رویکرد حاکمیت جمهوری اسلامی بر داشتن رویکرد دوگانه نسبت به مسائل خارجی و در حاشیه قرار داشتن وزارت امور خارجهی جمهوری اسلامی در امر سیاست خارجی، همواره مورد انتقاد بوده و حتی به واکنش تند محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و استعفای وی از وزارت امور خارجه منجر شد.
