در حالی که کرونا تقریبا تمام کشور را به تعطیلی کشانده و مدارس، دانشگاهها، جلسات علمی و حتی رویدادهای فرهنگی و هنری را به تعطیلی کشانده، علی خامنهای رهبر ایران با برگزاری جلسه درس خارج خود که با حضور صدها دانشجوی طلبه برگزار میشود و برخی از آنها از قم برای شرکت در جلسات او در تهران حاضر میشوند، شگفتی زیادی را به دنبال داشته است. وی علاوه بر این، در این جلسه واکنشها در خصوص شیوع کرونا را ترفند دشمنان برای تضعیف انتخابات مجلس عنوان کرد.
کلاس درس خامنهای در حالی برگزار شد که حتی حوزهی علیمه در قم نیز جلسات درس و بحث را تعطیل کرده و برخی از علما حتی از مردم خواسته بودند که فعلا به حرم برای زیارت نروند. گرچه برخی دیگر از علما، مانند مکارم شیرازی نیز در توضیح چگونگی رویارویی با کرونا پیشنهاد داده است مردم نترسند و در عوض حدیث کسا و زیارت عاشورا بخوانند.
گرچه بسیاری از کارشناسان سلامت، تاکید میکنند که کرونا آنقدرها هم که گفته می شود خطرناک نیست اما نگرانی از شیوع این بیماری و اپیدمیک شدن آن در سطح کشور، نگرانیهای زیادی را به دنبال داشته است.
این درحالی است که ابهام در خصوص میزان گستردگی بیماری در ایران و اینکه چه شهرهایی آلوده شدهاند و چه مقدار از مردم به این ویروس آلوده شدهاند در تشدید نگرانیهای مردم تاثیر داشته است. اینکه تعدادی از موارد آشکارشدهی بیماری، جزو مسئولان هستند و با قطعیت یافتن بیماری شهردار منطقه ۱۳ و تقویت احتمال آلوده شدن تعداد قابل توجهی از مسئولین، که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه و اعضای شورای شهر تهران هم بین آنها هستند، نگرانیها از اینکه کرونا تعداد بیشتری از مسئولین را آلوده کند و حتی دیپلماسی و سیاستمداران ایرانی را تحت تاثیر قرار دهد، شدت یافته است. اقدام به تعطیلی نشستهای دیپلماتیک وزیر امور خارجه که دلیل آن، اقدامات پیشگیرانه عنوان شده است و قرنطینهی خودخواستهی اعضای شورای شهر تهران بر نگرانیها نسبت به بالابودن احتمال آلودگی بسیاری از مسئولین جمهوری اسلامی به ویروس کرونا دامن زده است. این در حالی است که دو تن از نمایندگان منتخب رشت و همچنین الهام فخاری عضو شورای شهر تهران نیز با علائم تاییدشدهی کرونا در بیمارستان بستری شدهاند.
بسیاری از کارشناسان سلامت احتمال فراگیر شدن ویروس کرونا را در استان گیلان و به ویژه شهر رشت بسیار محتمل میدانند و تاکید میکنند دلیل آلوده شدن دو نماینده رشت نیز فراگیرشدن و اپیدمیک شدن ویروس کرونا در این منطقه است که ناشی از برف فراگیر هفته گذشته و زمینگیر شدن تعداد زیادی از مردم در این مسیر بوده است که به علت ازدحام جمعیت در مکانهای سربسته مثل قهوهخانه و راهداریهای بین راهی، به گترش و شیوع پنهان ویروس کمک کرده است و از طریق تماس مستمر نمایندگان با مردم در حین تبلیغات نمایندگی به این نمایندگان نیز انتقال یافته است. به گفته کارشناسان، باید به زودی منتشر موج فراگیر ابتلایان به کرونا در استان گیلان بود.
در همین حال، تلاشهای مردم برای متقاعدکردن دولت به قرنطینه شهر قم و حتی محدودیت تردد در حرمهای قم، جمکران و مشهد که میتوانند به کانونهای اصلی انتشار آلودگی تبدیل شوند، هنوز نتیجه نداده، ضمن اینکه گفته میشود زمان قرنطینه نیز به پایان رسیده و با آزادی رفت و امد در بین قم و تهران و نیز حرمها، در روزهای فراگیر آلودگی، آلودگی ویروسی به کرونا به اندازه کافی فراگیر شده و به زودی باید شاهد موج گستردهی ابتلا و بستری بیماران بود. در تمام شهرها بیمارستانهایی برای بستری کردن مبتلایان تعیین شده است، ولی بسیاری معتقدند که با فراگیرشدن بیماری که به نظر میرسد موجی اپیدمیک در راه باشد،شرایط بیمارستانی کشور پاسخگو نخواهد بود و ممکن است یک بحران ملی به بار بیاورد.
ضعف مدیریت بحران در کشور، که بارها در مدیریت بحرانهایی مانند سیل، زلزله، خشکسالی، کمآبی خود را نشان داده، در شرایط فعلی میتواند یک فاجعه جدی برای کشور رقم بزند.
به گفته برخی منتقدان، ابتلای مدیران و سیاستمداران کشور به عنوان اولین قربانیان شیوع کرونا در کشور، بیش از هرچیز نشاندهندهی فشل بودن سیستم مدیریتی و کنترلی است که زودتر از همه خودم مدیران را گرفتار و درگیر کرده است.در همان حال و در حالی که مقامهای کشوری تاکید میکنند که هنوز نیازی به قرنطینه نیست، اقدامات انجام شده توسط دولت و وزارت بهداشت برای کنترل انتشار و شیوع بیماری، نشان میدهند که شرایط بیش از آنچه که به صورت علنی اعلام میشود وخیم است. وزارت بهداشت از توزیع بستههای رایگان ماسک و مواد ضدعفونی کننده در قم خبر داده و ضمن تاکید بر آمادگی بیمارستانها برای مقابله با بیماری، از قمیها خواسته از شهر خارج نشوند،و از عموم مردم نیز درخواست کرده است به شهرهای زیارتی نروند.
مدارس تقریبا در تمام شهرها تعطیل شدهاند. گرچه آموزش و پرورش و وزارت بهداشت مدارس بزخی از شهرها را تعطیل کردهاند، اما در مدارس برخی از استانها مانند خراسان رصوی و به ویژه مشهد، پیش از آنکه مدارس به طور رسنی از طرف دولت تعطیل شود، والدین از حضور دانشآموزان در مدارس جلوگیری کرده و مدارس را تعطیل کرده بودند.
تمام دانشگاهها تا پایان هفته تعطیل و نشستهای علمی لغو شدهاند، با این وصف، به نظر میشود تصمیم وزارت بهداشت و وزارت علوم بر تعطیلی کامل دانشگاهها تا پایان تعطیلات نوروزی باشد. با توجه به مشاهدهی چند بیمار در دانشگاه تربیت مدرس و دستور وزارت علوم به تخلیه دانشکاهها به نطر میرسد که موج تعطیلی در دانشگاه ادامه داشته باشد.
با این وصف همچنان در مقابل قرنطینه و تعطیلی قم مقاومت وجود دارد. علیرغم تلاشها و نگرانیها از ادامه فعالیت حرمها در مشهد و قم؛ این دو همچنان مهمترین کانون انتشار و شیوع و غیرقابل کنترل شدن بیماری هستند و نسبت به قرنطینه قم و جلوگیری از انتشار شیوع مقاومت وجود دارد. جالب اینکه شهر مشهد با وجود تعدد تردد در این شهر که به واسطهی حرم صورتمیگیرد هنوز هیچ مورد بیماری گزارش نشده که همین امر بر نگرانی از شرایط میافزاید.
کارشناسان در پیش بودن سال جدید و تعطیلات نوروزی را عامل بحرانزای جدیدی میدانند که اگر به سرعت تمهیداتی برای قرنطینه شهرها و کنترل بیماری گرفته نشود، به اپیدمی همه گیر و غیرقابل کنترلی تبدیل خواهد شد و شرایط کشور را بیش از حد تصور بحرانی خواهد کرد.
