واکنشها به رد صلاحیتها همچنان ادامه دارد و با ادامهی اظهارنظرها در خصوص دلایل رد صلاحیتها، هرچه بیشتر اعمال نظر سلیقهای در این خصوص توسط شورای نگهبان آشکارتر میشود. بنا به گفتهی برخی از کاندیداها، شورای نگهبان این بار با فراتر رفتن از دایره نظارت بر انتخابات وارد حوزههای زندگی فردی و شخصی کاندیداها شده و با اعمال نظر در این خصوص دایرهی رد صلاحیتها را هرچه گستردهتر و شخصیتر کرده است. بنا به گفتهی غلامرضا انصاری که یکی از کاندیداهای ردصلاحیت شده اصلاحطلب است، بنا به اعلام شورای نگهبان وی به دلیل عدم التزام به اسلام و به دلیل حضور کمرنگ در نماز جمعه و جماعت رد صلاحیت شده است.
گرچه وی ضمن تاکید بر حضور خود در نماز جمعه و جماعت، تاکید کرده است که همواره در دستگاههای حساس حضور داشته و در پست استاندار و سفیر و رئیس سازمان خدمت کرده است، که به گفته او با عدم التزام به اسلام مدنظر شورای نگهبان در تناقض است.
گرچه عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان با تایید تلویحی این موضوع که شورای نگهبان در حوزه رد صلاحیتها با حساسیت و معیارهای محدودکنندهتری اقدام به رد صلاحیتها کرده، اظهار داشته بود افراد رد صلاحیت شده از معیارهای مدنظر شورای نگهبان برخوردار نیستند وگرنه افراد خوبی هستند.
در همین حال شهین مولاوردی معاون پیشین رئیس جمهور نیز که جزو افراد ردصلاحیتشده است با اشاره به اینکه محدودکردن دامنهی انتخاب مردم بر مشارکت سیاسی مردم تاثیر میگذارد، یادآور شده است گسترش رد صلاحیتها و تنگتر شدن دایرهی انتخاب مردم، مانعی بر سر راه برگزاری انتخابات پرشور ایجاد خواهد کرد. وی تاکید کرده است با این اقدامات روز به روز احساس طردشدگی مردم افزایش خواهد یافت و احساس شنیده نشدن جمعیت زیادی از کشور، فاصله مردم و حاکمیت را روز به روز افزایش خواهد داد. به نظر نمیرسد مشارکت معنیدار مردم و نیز احساس تعلق مردم به حاکمیت، دغدغهی ردههای بالایی نظام و به قول اصلاحطلبان دولت پنهان باشد.
پژوهشها به روشنی حاکی از فاصله یافتن هرچه بیشتر با حاکمیت است و بعید است دستگاههای کلان حاکمیتی از این یافتهها بیاطلاع باشند، با این وصف با هدف محدود کردن حضور صداهای مختلف در دستگاههای کلان حاکمیتی و تکصدایی کردن سیاسی جامعه، ترجیح میدهد تا صداهای مزاحم را حذف کند، تا آنکه رضایت عمومی مردم را جلب کند یا مشارکت سیاسی را افزایش دهد.
مولاوردی در بخش دیگری از اظهارات خود در خصوص رد صلاحیتها با اشاره دست و دلبازی شورای نگهبان در رد صلاحیتها تمام تلاش خود را معطوف خارج کردن جریانهای فکری از دایره انتخابات کرده و تا رد صلاحیت استانداران و حتی رئیس ستاد انتخابات کشور پیش رفته است.
برخی از تحلیلگران دلیل این رد صلاحیتهای گسترده را برنامهریزی و سیاستگذاری پنهان حوزهی حاکمیتی برای کنترل فضای سیاسی بعد از خامنهای میدانند و با اشاره به بیماری خامنهای و احتمال فوت او در دوسهسال آینده، اینطور ارزیابی میکنند که حاکمیت با یک دست کردن مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان و تضمین یکسو کردن آن با نگرشهای کلان حاکمیتی در تلاش است تا مزاحمتها برای طی فرایند جانشینی پس از ايتالله خامنهای را به حداقل برساند و با همصدا کردن نهادهای قانونگذاری و خبرگان با حاکمیت کلان جمهوری اسلامی، زمینه را برای تاثیرگذاری هرچه بیشتر بر فرایند انتخاب رهبری و فرایند جانشینی فراهم سازد.
در عین حال، اقدامات اخیر شورای نگهبان در رد صلاحیت همهی کسانی که در سالهای اخیر در انتخاب بین حاکمیت و مردم ، به بهانهی تاثیرگذاری بیشتر برای اجرای خواستههای مردم، حاکمیت را انتخاب کرده بودند، به گفتهی بسیاری از تحلیل گران، موجب تندروی هرچه بیشتر فعالان سیاسی و حتی طرفداران نظام شده است و دامنهی تندرویهای اعتراضی نسبت به حاکمیت را هرچه بیشتر افزایش داده است.
با این وصف اصلاحطلبان با ادامه رایزنیها در خصوص بازنگری در رد صلاحیت کاندیداهای اصلاحطلب، ضمن تاکید بر اینکه در شرایط فعلی لیستی ارائه نخواهند داد و همچنین بیان این موضوع که از نهادهای حاکمیتی گدایی قدرت نخواهند کرد، همچنان امیدوار به تایید صلاحیت برخی کاندیداها برای افزایش امکان مشارکت اصلاح طلبان در انتخابات و افزایش مشارکت سیاسی جامعه و طرفداران اصلاحطلبان هستند.
صمن آنکه بخش قابل توجهی از اصلاحطلبان برای اولین بار در سالهای اخیر با درخواست برگزاری رفراندوم، خواستار مراجعه مستقیم به آرای مردم شدهاند. درخواستی که نشاندهندهی آن است که فاصلهی اصلاحطلبان نیز با حاکمیت بیش از بیش افزایش یافته و در عین حال تایید کنندهی افزایش تندروی در حوزهی سیاسی در جامعه و نهادهای سیاسی نیز هست.
