محمد خاتمی رئیس جمهور اسبق ایران، روز پنج‌شنبه با صدور پیامی برای پنجمین کنگره‌ی حزب اتحاد ملت، انتخابات را عرصه مهم حضور اصلاح‌طلبانه و مدنی مردم در صحنه دانست و با بیان این موضوع که اصلاح‌طلبان اعلام کردند در انتخابات شرکت می‌کنند، ابراز امیدواری کرد نظام با فراهم کردن و گسترده‌تر کردن امکان انتخابات، فرصتی را فراهم کند تا مجلس در راس امور قرار گیرد. وی در بخشی از این پیام، با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی باید تامین‌کننده‌ی خواست مردم در نفی استبداد و تحق مردم‌سالاری باشد، ضمن تاکید بر اصلاحات، گفت آن‌سوی جمهوری اسلامی چیزی جز آشوب و خشونت و ویرانی میهن و استیلای بیکانگان و تجزیه کشور نخواهد بود.وی همچنین اظهار داشت قطع پیوند با اصلاحات ممکن است با استقرار جباریت و دیکتاتوری، دین و دنیای مردم را ویران کند.
وی با اشاره به این تهدیدها، تاکید کرد راهکار بی‌بدیل برای حراست از کشور پیشرفت همه‌جانبه‌ی کشور و اصلاحات به معنی واقعی کلمه است.
خاتمی در ادامه‌ی پیامش، گفت حکمرانان باید بپذیرند که کشور خواستار اصلاح جدی است و رهایی کشور از فقر و فساد که به سمت نومیدی حرکت می‌کند مستلزم بالابردن اعتماد و همبستگی ملی و همدلی مردم و حکومت است. این رهبر سیاسی اصلاح‌طلبان، با اشاره به اینکه نظام موجود در ساختار و راهبرد و رویکرد و ضابطه‌ها و شیوه‌های حکمرانی نیازمند اصلاح جدی است گفت حکومت باید انتقاد نخبگان و اعتراض مردم را موهبت بداند. خاتمی با اشاره به حوادث آبان‌ماه، آن را حوادثی تلخ خواند که ضرورت انجام اقدامات ترمیمی را بیشتر می‌کند و انتخابات را فرصتی برای انجام این اقدامات توسط حکومت دانست. وی ابراز امیدواری کرد مردم شاهد اصلاح‌پذیری حکومت و حرکت به سوی اصلاح باشند که به مرهمی برای زخم های پدید امده تبدیل شود و نارضایتی‌ها را به امید تبدیل کند و مانع از تبدیل ان به نفرت شود
رویکرد انتخاباتی خاتمی و اصلاحات همواره مورد انتقاد مردم و حتی حامیان اصلاحات قرار دارد و طرفداران اصلاح‌طلبان از اینکه آنها تنها راه تغییر در حاکمیت و اصلاحات را از طریق صندوق رای دنبال می‌کنند آنها را مورد انتقاد قرار می‌دهند.
بسیاری از منتقدان تاکید می‌کنند بر خلاف آنچه خاتمی و حامیان انها می‌گویند امکان اصلاحات جدی در نظام سیاسی، آنگونه که اصلاح‌طلبان بارها وعده‌ی آن را داده‌اند، از طریق صندوق رای امکان‌پذیر نیست و اصلاح‌طلبان باید راه‌های دیگری را نیز بیازمایند.
در عین حال با وقوع اعتراض‌های اخیر و همچنین خشونت بی‌سابقه‌ای که توسط حکومت بر مردم اعمال شد، اصلاح‌طلبان این امیدواری را پیدا کرده‌اند که با مشاهده‌ی این سطح از نارضایتی، برای پیشگیری از تشدید نارضایتی‌ها، در تایید صلاحیت‌ها با اغماض بیشتری روبرو شود و این امکان را فراهم کند که گزینه‌های بیشتری از اصلاح‌طلبان امکان حضور در رقایت انتخاباتی مجلس را پیدا کنند. اما بر خلاف این انتطار و امیدواری که برای اصلاح‌طلبان ایجاد شده، خامنه‌ای بارها نشان داده است نه تنها مجلس را در راس امور نمی‌داند و حسب مورد با صدور فرمان مانع از آزادی تصمیم‌گیری ازادانه‌ی مجلس شده، به علاوه، در چنین مواردی از دادن امتیازات بیشتر به معترضان خودداری می‌کند و همواره این باور را نشان داده است که دادن امتیازات تحت فشار، افراد را به درخواست مطالبات بیشتر تحریک می‌کند.
