محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه در چهاردهمین نشست کمیسیون مشترک جمهوری اسلامی ایران و آفریقای جنوبی در تهران، ضمن تاکید بر مذاکرات پیچیده و حساس هسته‌ای که بین ایران و گروه 1+5برگزار شده است، خروج آمریکا از توافق هسته‌ای را نقض صریح قعطنامه 2231 شورای امنیت دانست و اظهار داشت این اقدام برخلاف خواست و اراده تمامی اعضای ملل متحد انجام شده است. ظریف در ادامه اظهاراتش با تاکید بر پایبندی ایران به تعهدات خود در خصوص برجام، اظهار داشت جمهوری اسلامی تعهدات خود را تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام هم ادامه داده و به اروپا برای عمل به تعهدات خود برای جبران خروج امریکا به اندازه کافی فرصت داده است. وی اظهار داشت با این وجود، اقدام موثری از طرف اروپا صورت نگرفته و اروپا نشان داده است که از اجرای تعهدات خود ناتوان است. وی افزود صبر راهبردی ایران به پایان رسیده و جمهوری اسلامی بر اساس مفاد برجام، اجرای بخشی از تعهدات خود را در سه گام به صورت کاملا قانونی متوقف کرده است.
ظریف همچنین گفت در صورتی که توازن لازم در خصوص اجرای تعهدات بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای اروپایی برقرار نشود، جمهوری اسلامی در گام‌های بعدی اقدامات لازم را انجام خواهد داد.
این در حالی است که وزارت خارجه فرانسه روز چهارشنبه در واکنش به اظهارات مقام‌های جمهوری اسلامی ایران در خصوص احتمال برداشتن گام‌های بعدی در خصوص کاهش تعهدات برجامی، اعلام کرد در صورت عدم پایبندی ایران به برجام، مسئله آغاز مجدد مکانیسم تحریم‌ها بر روی میز قرار خواهد گرفت.
فرانسه تاکید کرده است اروپا خواستار تداوم حضور ایران در توافق هسته‌ای است. در همین حال، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه نیز روز چهارشنبه در سوئد، با تاکید بر اینکه ادامه‌ی اجرای یکجانبه برجام توجیه‌پذیر نیست، اظهار داشت ایران مصمم است تا گام‌های بعدی کاهش تعهدات برحامی را نیز بردارد. وی افزود این تصمیم جمهوری اسلامی تا زمانی که منافع اقتصادی ایران از برجام تامین نشود، تغییر نخواهد کرد.عراقچی تاکید کرد اروپا در این خصوص به حمایت‌های سیاسی اکتفا کرده و از دادن هزینه برای ادامه حیات این توافق خودداری می‌کند.
معاون سیاسی وزارت امور خارجه در بخش دیگری از اظهاراتش با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی انتظار دارد اروپا مواضع سازنده اتخاذ کند و به منظور بازسازی اعتماد واقعا هزینه کند، اظهار داشت به خاطر سیاست‌ها و رفتارهای نادرست، تنش‌ها و بحران‌ها در منطقه شدید شده و ثبات و امنیت منطقه به مخاطره افتاده است. وی با اشاره به ابتکار صلح هرمز که به منظور تثبیت امنیت در منطقه از طرف جمهوری اسلامی ارائه شده، از سوئد دعوت کرد تا برای پیشبرد این ابتکار همکاری کند.
جمهوری اسلامی چندین ماه است اروپا را تهدید می‌کند که در صورت اقدام نکردن برای کاهش محدودیت‌های تجاری و بازرگانی و بانکی جمهوری اسلامی، و نیز محدودیت‌هایی که در زمینه صادرات و فروش نفت وجود دارد، قادر ه ادامه یکطرفه تعهدات برجامی نیست و تعهدات برجامی خود را کاهش خواهد داد. فرانسه تلاش زیادی کرد تا بتواند از کاهش تعهدات جمهوری اسلامی ممانعت کند و امریکا را متقاعد سازد تا با کاهش موقتی تحریم‌ها و نیز پرداخت موقت پول پیش فروش نفت به جمهوری اسلامی، زمینه آغاز مجدد مذاکرات را فراهم سازد. اما ایالات متحده با درخواست جمهوری اسلامی در خصوص کاهش تحریم‌ها به عنوان پیش‌مقدم انجام مذاکرات موافقت نکرده است.
بسیاری از تحلیل‌گران اعتقاد دارند که با وجود محدودیت‌های بانکی، و بازرگانی و صادراتی که برای جمهوری اسلامی وجود دارد و با توجه به محدودیت‌های جمهوری اسلامی چه در صادرات نفت و چه واردات کالاهای اساسی و نیز انجام مبادلات مالی،در حال حاضر تنها کشوری که بین کشورهای ۵+۱ به تعهدات برجامی خود عمل می‌کند جمهوری اسلامی است.
امادر عین حال با وجود رجزخوانی‌های جمهوری اسلامی، این کشور حداقل امکان چانه زنی برای وادار کردن کشورهای اروپایی به اجرای تعهدات خود در زمینه رفع تحریم‌های بازرگانی،مالی و بانکی جمهوری اسلامی نیز برخوردار است. انزوای جمهوری اسلامی در چهل سال اخیر در عرصه تجاری و بازرگانی، موجب شده است تا ایران قدرت چانه‌زنی خود در عرصه تجارت بین المللی را از دست بدهد.با این وصف امریکا با سیاست نه صلح و نه جنگ که به جمهوری اسلامی تحمیل کرده است، مانع از انجام اقدامات پایدار و مستمر در زمینه توسعه اجتماعی و اقتصدی نیز می‌شود و رکود کم‌سابقه‌ای را به اقتصاد کشور تحمیل کرده است.
