محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در مواجهه و انتقاد از کشورهایی که به تعهدات برجامی خود عمل نکردند، همچنان بر این موضوع تاکید دارد که روسیه و چین تا حد توان به تعهدات خود در قبال ایران عمل کرده‌اند. وی که در روسیه به سر می‌برد، روز دوشنبه در دیدار با سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه، با بیان اینکه روابط تهران با روسیه و چین با روابط ایران با دیگر طرف‌های توافق هسته‌ای متفاوت است، روسیه و چین را شرکای کلیدی جمهوی اسلامی برای حفظ برجام دانست و روابط مسکو و پکن با روابط جمهوری اسلامی با سایر طرف‌های توافق هسته‌ای را متفاوت ارزیابی کرد.
وی اظهار داشت جمهوری اسلامی بر این باور است که پیش از برجام و پس از آن، ایران، روسیه و چین هیچگاه دست از همکاری با یکدیگر برنداشته‌اند.وی روابط بین ایران و روسیه را در بهترین شرایط خود در دهه‌های گذشته دانست و بر عمق روابط راهبردی ایران و روسیه تاکید کرد و با اشاره به اینکه روسیه و چین علیرغم فشارهای امریکا به روابط خود با ایران ادامه می‌دهد ،دیدگاه جمهوری اسلامی در بحث امنیت خلیج فارس را به دیدگاه روسیه نزدیک دانست و اظهار داشت برخلاف امریکا که با اعزام نیرو به دنبال افزایش تنش در منطقه است، ایران مانند روسیه معتقد است امنیت از طریق هم‌افزایی بین کشورهای ساحلی ایجاد می‌شود. وی گفت جمهوری اسلامی از پیشنهاد روسیه برای گفتگو برای امنیت خلیج فارس استقبال می‌کند. ظریف با اشاره به اینکه گام سوم کاهش تعهدات برجامی جمهوری اسلامی طبق برنامه پیش خواهد رفت، تاکید کرد آنچه برای جمهوری اسلامی اهمیت دارد اجرای تعهدات اروپا در این توافق است. وی در ادامه با اشاره به طرح ایمانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه درباره تحوه اجرای تعهدات اروپا گفت گفتگوهای خوبی انجام شده و طرفین به نتایح خوبی رسیده‌اند. وی تاکید کرد هدف جمهوری اسلامی اجرای تعهدات اروپاست.
وزیر امور خارجه ایران در بخش دیگری از اظهاراتش در توضیح میزان اعتبار برجام گفت برجام توسط خود شورای امنیت سازمان ملل تصویب شده است.وی با ابراز تمایل نسبت به عمل مثبت اروپایی‌ها به تعهدات شان، با اشاره به اینکه کارشناسان ایرانی به همراه تیم فرانسوی در حال بررسی مسائل سیاسی، مالی و نفتی هستند، بر آمادگی ایران برای مذاکره تاکید کرد و با اشاره به اینکه اقدامات برجامی جمهوری اسلامی قابل بازگشت هستند گفت هر زمان که اروپایی‌ها برجام را کامل اجرا کنند ایران هم آن را کامل اجرا خواهد کرد.ظریف همچنین در خصوص گفتگوها درباره نیروی نظامی و موشکی ایران، گفت اگر امریکا می‌خواهد درباره نقش جمهوری اسلامی در منطقه صحبت کند ابتدا لازم است درباره نقش مخرب خود در منطقه صحبت کند و ایجاد ناامنی را که توسط خود در منطه ایجاد می‌شود، مورد بازنگری قرار دهد. ظریف گفت تا زمانی که انواع سلاح‌ها وارد منطقه می‌شود، جمهوری اسلامی اصلا در گفتگو وارد موضوع موشکهای خود نخواهد شد.
لاورورف نیز پیش از این، با بیان اینکه روسیه از اقداماتی که موجب حل این وضعیت و بازگشت به اجرای کامل شروط توافق شود، استقبال می‌کند تاکید کرده بود روسیه وضعیت کنونی درخصوص برجام را زیر نظر دارد.
تاکید ظریف بر روابط مثبت تجاری چین و روسیه با ایران با وجود فشارهای اقتصادی و سیاسی امریکا بر این کشورها، در حالی عنوان می‌شود که این کشورها پیش از این هم در مقابل ایالات متحده سرکشی اقتصادی و تجاری داشته‌اند. چین مدت‌هاست به خاطر وضع تعرفه‌های سنگین تجاری توسط دولت ترامپ، همجنان با امریکا درگیری است و روسیه نیز بر سر میزان نفوذ خود در سوریه با امریکا در چالش جدی است.
تحلیل‌گران سیاسی تاکید می‌کنند این دو کشور با همراهی نسبی با محدودیت‌های تحریمی و اقتصادی ایران، بیش از آنکه بر روابط دیپلماتیک بین ایران و این کشورها تاکید داشته باشند، در پی توازن قوا با ایالات متحده هستند. ضمن اینکه این کشورها همواره از تضعیف روابط تجاری بین‌المللی ایران،برای کسب منفعت بیشتر در روابط تجاری خود با ایران استفاده می‌کنند و تحریم‌ها همواره برای روسیه و چین شرایطی را مهیا کرده است که این کشورها بیشترین سود اقتصادی را به خاطر دورزدن تحریم‌ها ببرند و نیازهای اقتصادی خود را با هزینه‌ای بسبار پایین‌تر از متعارف جهانی تامین کنند.ضمن اینکه برخلاف آنچه که محمدجواد ظریف در روزهای اخیر بر آن تاکید می‌کند، روسیه تقریبا هیچگاه در شرایط حساس دیپلماتیک، در رابطه با ایران وفادارانه رفتار نکرده و حتی در دهه‌های اخیر هم عموما در بزنگاه‌های سیاسی و دیپلماتیک ایران را رها کرده است.
