دولت و استخراج بیت کوین در ایران


دولت ایران اعلام کرده است خرید وفروش بیت‌کوین در ایران ممنوع است. این در حالی است که بر اساس اخبار رسمی و غیررسمی گفته می‌شود صدها مزرعه دیجیتال برای استخراج بیت‌کوین در کشور راه‌اندازی شده است. بنا بر گزارش‌های منتشرشده،‌ افرادی که اقدام به استخراج بیت کوین می‌کنند از مکان‌هایی که دارای برق رایگان یا ارزان هستند یا از مراکز دولتی برای استخراج بیت کوین استفاده می‌کنند و میزان برق مورد استفاده این مکان‌ها را به شکل قابل توجهی افزایش داده‌اند. این در حالی است که عمده برق ایران به روش برق‌آبی تولید می‌شود و در شرایطی که کشور با چالش جدی تنش آبی روبروست، برقی که با هزینه گزاف آب استحصال می‌شود مورد استفاده افراد و سودجویان قرار گرفته است. بنا بر برخی گزارش‌ها، به علت ارزان بودن برق در ایران، بسیاری از چینی‌ها برای استخراج بیت‌کوین به ایران سفر می‌کنند و با در اختیار گرفتن مکان‌هایی، با راه‌اندازی مزرعه ارز دیجیتال اقدام به استخراج بیت کوین می‌کنند. اقدام دولت جمهوری اسلامی در لغو یک طرفه ویزا برای شهروندان چینی می‌تواند به تشدید این بهره‌برداری کمک قابل توجهی کند. 

در همین حال دولت اعلام کرده خرید و فروش بیت کوین برای شهروندان ایرانی ممنوع است. گرچه کارشناسان تاکید می‌کنند بعید است دولت بتواند با در اختیار گرفتن فضای مجازی در خرید و فروش بیت‌کوین که به صورت مجازی انجام می‌شود مداخله کند و افراد مجرم را به مجازات برساند، اما تلاش‌هایی در دولت در دست انجام است که برای استخراج بیت‌کوین دولت جمهوری اسلامی با ممنوعیت خرید و فروش بیت کوین راهبرد همیشگی جمهوری اسلامی درباره همه پدیده‌های جدید را در پیش گرفته است و با اعمال ممنوعیت تصور می‌کند که قادر است موارد  ناخوشایند برای حکومت را محدود یا کنترل کند،‌اما تاکنون جمهوری اسلامی در هیچ یک از ممنوعیت‌ها و محدودیت‌هایی که اعمال کرده موفق نبوده است. برخی از گزارش‌های حاکی از این است که موضوع تولید بیت کوین به دولت محول شده است. گفته می‌شود برق ارزان صنعتی موجب شده که ایران به قطب جدید استخراج بیت کوین تبدیل شود، این در حالی است که قانونی در این باره در کشور وجود ندارد و دولت به اعلام ممنوعیت انجام معاملات بسنده کرده است. بنا به گفته ناصر حکیمی معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، علت ممنوعیت خرید و فروش بیت کوین در کشور، مصوبه شورایعالی مبارزه با پولشویی است. وی همچنین با توجه به نوسانات بالای قیمت بیت کوین به مردم توصیه کرده که علاوه بر ممنوعیت، به خاطر ریسک بالای معاملات هم منطقی است که مردم وارد این معاملات نشوند. 

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که دولت به زودی وارد معاملات بیت کوین شود. برخی از تحلیل‌گران می‌گویند طرحی در خصوص استخراج بیت کوین، برای کمک به بانک مرکزی در کمیسیون اقتصادی دولت بررسی شده و آن را به عنوان یکی از راه‌های دورزدن تحریم‌ها و انجام مبادلات ارزی می‌دانند. اما برخی از کارشناسان معتقدند که میزان مبادلاات ارزی با بیت کوین در حد واندازه‌ای نیست که بتواند کفاف محدودیت‌های ارزی و تجاری ایران در اثر تحریم‌ها را بدهد. در همین حال اخبار دال بر تلاش دولت امریکا برای محدودیت استفاده دولت ایران برای استخراج بیت کوین منتشر شده است، ‌اما کارشناسان معتقدند دولت امریکا بر فرض هم که چنین تمایلی داشت باشد بعید است که بتواند اقدام به محدودیت دولت جمهوری اسلامی برای استفاده از بیت کوین شود. ضمن اینکه همچنان تاکید می‌کنند حتی اگر دولت جمهوری اسلامی بتواند به استخراج حداکثر بیت کوین دست بزند،‌ باز هم بخش کوچکی از بودجه دولت خواهد بود. با این وصف، با توجه به اقدام دولت برای ممنوعیت استخراج بیت کوین برای مردم و اظهاراتی در این خصوص که دولت قرار است استخراج بیت کوین را در اختیار بگیرد، می‌توان پیش‌بینی کرد دولت با در انحصار گرفتن استخراج بیت‌کوین آن را به ابزاری برای تولید سرمایه برای خود تبدیل کند.