افرایش ذخایر اورانیوم غنی شده ایران

در حالی که اروپا اعلام کرده است حداکثر تلاش خود را برای اجرایی شدن اینستکس خواهد کرد و موگرینی کمیسیر سیاست خارجی اتحادیه اروپا وعده داد که شش کشور دیگر هم به اینستکس خواهند پیوست و اولین تراکنش در اینستکس در حال انجام است، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران روز دوشنبه رسما اعلام کرد ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از مرز ۳۰۰ کیلوگرم گذشته است. ظریف اظهار داشت این اقدام بر اساس برنامه‌ریزی زمان‌بندی شده و از پیش اعلام شده انجام شده است.در همین حال سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی هم گفته است ایران از مرز ۳۰۰ کیلوگرم ذخیره اورانیوم غنی‌شده گذشته است. ظریف تاکید کرده است این اقدام جمهوری اسلامی در راستای حقوق ایران در اخل برجام انجام شده است و با توجه به بی‌اثر بودن اقدامات کشورهای اروپایی‌ها ایران گام به گام و طبق برنامه‌ریزی، به برنامه از پیش طراحی شده خود عمل خواهد کرد. در همین حال ظریف اعلام کرده است جمهوری اسلامی در مراحل بعدی درباره ذخایر آب سنگین و نیز ذخایر اورانیوم غنی شده طبق برنامه عمل خواهد کرد و قدم به قدم از تعهدات برجامی عقب‌نشینی خواهد کرد. وی تاکید کرد اقدامات اروپایی‌ها تاکنون کافی نبوده است. وزیر امور خارجه ایران در عین حال تاکید کرده است به محض اینکه اروپایی‌ها اقدامات لازم برای اجرای تعهدات خود را انجام دهند، اقدامات ایران قابل بازگشت است. وی با اشاره به اینکه اقدامهای انجام شده کافی نیست، تاکید کرد مردم ایران باید نتایج ملموس این اقدامها را ببینند. وزیر امور خارجه ایران روز دوشنبه تاکید کرد اروپایی‌ها در سال گذشته تعهد کرده بودند که فروش نفت ایران، حمل و نقل، و بازگشت دارایی‌ها و عواید فروش نفت ایران را تضمین کنند، اما هیچکدام از این کارها را انجام ندادند. در همین جرمی هانت وزیر امور خارجه بریتانیا نیز با ابراز نگرانی از عبور ایران از سقف ذخایر غنی شده اورانیوم، با بیان این موضوع که بریتانیا به برجام پایبند است، تاکید کرده است که تلاش خواهد کرد تا از همه ابزار دیپلماتیک برای کاهش تنش در منطقه استفاده کند.  وی در همین حال از ایران نیز خواسته است که به تعهدات خود بازگردد. کاظم غریب آبادی نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اقدام ایران در افزایش ذخایر اورانیوم را کاملا طبق برجام خواند و گفت:اکنون نوبت اروپاست تا اگر به سرنوشت توافق علاقمند است، اقدامات عملی جدی برای حفظ آن انجام دهد.وی با ابراز تاسف از خروج یک جانبه امریکا از برجام با بیان اینکه ایران تاکنون به تعهداتش به طور کامل پایبند بوده است، وی خاطرنشان کرد اگر اروپا به سرنوشت برجام علاقمند است اقدامات عملی جدی برای حفظ آن انجام دهد. سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه نیز با هشدار به اروپایی‌ها ابراز امیدواری کرده است اروپا در ده روز باقی‌مانده از ضرب‌الاجل ۶۰ روزه‌ی ایران، اقدام عملی و ملموسی برای اجرای اینستکس انجام دهند. وی هشدار داده است در غیر این صورت ایران ۱۶ تیرماه گام دوم را بر خواهد داشت. 

شرایط در خصوص اجرای تعهدات اروپا در خصوص برجام پیچیده شده است. از طرفی اروپا تمایل دارد که بر اساس خواست ایران مبادلات تجاری و بانکی ایران را تسهیل کند، تا ایران بتواند از مزایای برجام استفاده کند پول فروش نفت در اختیار ایران قرار بگیرد. اما از طرفی اروپا به علت تنبیه‌های شدید امریکا علیه کشورهاو شرکت‌هایی که با ایران مبادلات تجاری و بانکی انجام می‌دهد، نمی‌تواند خود را در معرض تحریم‌های سنگین ایالات متحده قرار دهد. 

میزان مبادلات تجاری اروپا با امریکا بسیار گسترده‌تر از آن است که اروپا بتواند ریسک تحریم‌های بانکی و تجاری امریکا را به جان بخرد. در عین حال، سال‌ها انزوای تجاری ایران در سطح جهانی، و سهم کوچک ایران از اقتصاد جهانی موجب شده است تا انجام مبادلات تجاری و بانکی با ایران ارزش ریسک بالایی را نداشته باشد.