صفایی فراهانی و نقد ساختار فاسد اقتصادی

محسن صفایی فراهانی قایم مقام اسبق وزارت اقتصاد ودارایی ،با اشاره به محدودیت‌ اختیارات نهادهای رسمی در کشور، محدودیت اختیارات قوه مجریه، و همچنین عدم حضور احزاب و سندیکاها در مجلس را از جمله نقص‌های ساختاری سیاسی در کشور دانست و با بیان این موضوع که با اصلاح ساختار و توانمندکردن ملت می‌توان به آینده ایران امیدوار بود گفت اگر زمینه حضور سندیکاها و احزاب در مجلس فراهم نشود، مجلس به نهادی درون تهی متشکل از چند نماینده منفرد تبدیل خواهد شد. صفایی فراهانی همچنین با انتقاد از سنگ‌اندازی‌هایی که در مسیر تصویب لوایح چهارگانه FATF شده است، وجود اقتصاد گسترده زیرزمینی را یکی از عوامل مهم برای مقاومت در مقابل تصویب لوایح چهارگانه دانست و تاکید کرد وجود این اقتصاد زیرزمینی که موجب شده تا حجم قاچاق به حدود یک سوم بودجه عمومی کشور بالغ شود، گفت کسانی که پشت پرده چنین پول‌هایی هستند، نه سفارش‌دهنده‌ها به کولبرها هستند و نه قاچاچیان چمدانی. وی با اشاره به این که این حجم قاچاق به راحتی با کانتینر وارد کشور می‌شود افزود این افراد پشت پرده نمی‌توانند ۱۵۰ هزار میلیارد تومان را که یک سوم بودجه عمومی کشور است،‌ از طریق کولبری وارد کشور کنند. این فعال اصلاح‌طلب با تاکید بر این که تصویب مواردی همچون FATF موجب جلوگیری از این قاچاق گسترده و زیرزمینی خواهد شد، با ابراز تاسف از اینکه مسئولین نگران وجود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان پول کثیف در بازار داخلی نیستند، گفت به جای تلاش برای جلوگیری از این فساد، مقام‌های سیاسی کشور مسائل سیاسی و منطقه‌ای را به ابزاری برای توجیه فساد گسترده اقتصادی تبدیل کرده‌اند. وی تاکید کرد با برقراری سیستم مقابله با پولشویی می‌توان از نقل و انتقال چنین پول‌هایی جلوگیری کرد و مانع از این شد که اقتصاد رانتی ثروت‌های بادآورده‌ را در اختیار گروهی خاص قرار دهد. صفایی فراهانی همچنین وجود اقتصاد رانتی را از جمله دلایل فساد گسترده در کشور عنوان و خاطرنشان کرد این فساد موجب شده است تا باندهایی که دارای منافع همسو و هم‌جهت هستند به صورت نانوشته با هم هماهنگ شده و با تمام قدرت تلاش کنند تا از قانون‌گرایی و نظم ممانعت کنند. صفایی فراهانی اظهار داشت غلبه رویکرد سیاسی بر اقتصاد موجب شده که در سل ۹۷ به جای اینکه اقتصاد ایران طبق ادعاهای پیشین تبدیل به اقتصاد اول منطقه شود، به جایی رسیده که رئیس جمهور هدف خود را رفع فقر مطلق عنوان می‌کند.

وی همچین توزیع منفعلانه پول را از جمله دلایل منجر به رشد پایه پولی و تحمیل تورم به اقتصاد عنوان کرد. و با بیان اینکه مشکلات اقتصاد کشور را با وصله پینه نمی‌­توان حل کرد، گفت کشور به اصلاح ساختارهای نهادی احتیاج دارد. صفایی فراهانی تاکید کرد تصمیمات نادرست مسئولین سیاسی، اقتصاد کشور را زمین‌گیر کرده است.

وی حضور حزبی در مجلس را یکی از راهکارها برای عملکرد و تصمیم‌سازی حزبی در مجلس دانست و گفت تا  زمانی که امکان حضور حزبی در مجلس فراهم نشود نقش و حضور مردم نمی‌تواند تاثیرگذار باشد.

صفایی فراهانی با تاکید بر اینکه با با اصلاح ساختار و توانمند کردن ملت می‌توان به آینده امیدوار شد گفت مسئولان کشور بعد از چهل سال باید بپذیرند که بسیاری از مسیرها را اشتباه رفته‌اند.

وی راه برون‌رفت از بحران‌ها تغییر نگرش اساسی دانست و با بیان اینکه آسیب به بخش‌های مختلف اقتصادی و عمرانی کشور در اثر تحریم‌ها غیرقابل چشم‌پوشی است، اظهار داشت تحریم موجب رشد اقتصادی منفی در بخش مهمی از اقتصاد شده است.

بسیاری از کارشناسان وجود فساد پنهان در کشور را که به تعاملات اقتصادی گسترده و پشت پرده و پنهان منجر شده است، مهم‌ترین عامل در ضعف اقتصادی کشور و جلوگیری از تبدیل اقتصاد ایران به یک اقتصاد پویا و تولیدکننده عنوان می‌کنند و تاکید دارند که وجود فساد در اقتصاد مانع اصلی بر سر راه رشد اقتصادی در کشور است. وجود زمینه‌های گسترده برای رانت‌خواری از جمله عوامل مهمی است که بهره برداران از این شرایط نابسامان اقتصادی را به مقاومت در مقابل شفافیت اقتصادی برانچگیخته است. چندی پیش محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه نیز با انتقاد از کسانی که مانع از تصویب لوایح ضد پولشویی در کشور می‌شوند اظهار داشت این افراد با گردش‌های پولی کلان که بخش کوچکی از آنها به اندازه بودجه وزارت امور خارجه است، قادر هستند از تصویب چنین لوایحی جلوگیری کنند.

اظهارات محمدجواد ظریف، وی را تا مرز استیضاح پیش ‌برد اما تاثیری بر تعجیل در تصویب لوایح ضد پولشویی یا اقدامی جزئی برای مقابله با فساد رانتی یا کاهش قاچاق نشد.