جایگاه وزارت امور خارجه به روایت محمدجواد ظریف

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه‌ی ایران که چندی پیش در اعتراض به جایگاه غیرواقعی وزارت امور خارجه در سطح تعامل‌های بین‌المللی استعفا کرده بود، پس از بازگشت به کار و پس از اولین سفر رسمی دیپلماتیک خود به عراق در گفتگو با رسانه‌های بین‌المللی من جمله بی بی سی عربی، ادعا کرده است که وزارت امور خارجه به جایگاه اصلی خود باز گشته است. وی همچنین ابراز امیدواری کرده است این پیام به جامعه‌ی بین‌المللی رسیده باشد.
محمدجواد ظریف با مثبت ارزیابی کردن سفر به عراق، مبارزه مشترک با افراط‌گرایی را مهم‌ترین هدف دو کشور عنوان کرده و با ابراز افتخار از ایستادن در کنار مردم عراق برای رفع مشکلات‌شان پس از پیروزی داعش، اظهار داشت اتحاد ایران و عراق، فراتر از مرزهای قومی، دینی و مذهبی است و اظهار داشت ایران به دنبال خالت نیابتی نیست، بلکه خواستار گفتگو با کشورهای منطقه است.
ظریف همچنین در واکنش به تاثیر خصومت بین ایران و امریکا به رابطه بین دو کشور ایران و عراق، با اشاره به اینکه ایران هیچگاه از عراقی‌ها نخاوسته که بین ایران و امریکا یکی را انتخاب کنند، اظهار داشت امریکا قادر به جداکردن ایران و عراق از یگدیگر نیست. وی افزود این امریکاست که تلاش می‌کن عراق را مجبور کند تا بین ایران و امریکا یکی را انتخاب کند.
وی همچنین بار دیگر با بیان این موضوع که بحران سوریه، راه حل نظامی ندارد اظهار داشت مشکلات سوریه باید از طریق دیپلماتیک برطرف شود. ظریف همچنین خاطرنشان کرد استعفای او هیچ ربطی به سفر اسد نداشته است و شرایط موجود موجب تصمیم گیری وی در خصوص استعفا شده است. او تاکید کرد امروز مطمئن است که وزارت خارجه مسئول سیاست خارجی و جامعه‌ی بین‌الملل هم باید متوجه این موضوع بشود.
ظریف با اشاره به اینکه در همه کشور تعدد در تصمیم‌گیری وجود دارد، و این موضوع امری طبیعی است، اظهار داشت تعدد مراکز تصمیم‌گیری در ایران و امریکا هردو وجود دارد و وی اعتقاد دارد که دو کشور از این نظر سبیه به هم هستند.
وزیر امور خارجه ایران با ابراز آمادگی در خصوص برقرار روابط با عربستان و گفتگو در این باره اظهار داشت عربستان همواره تلاش کرده است ایران را از سطح بین‌المللی دور کند و ولیعهد عربستان آشکارا علام کرده است جنگ را به داخل مرزهای ایران خواهد کشاند.

اظهارات ظریف در خصوص این موضوع که استعفای او هیچ ربطی به حضور بشاراسد در ایران نداشته در حالی عنوان می‌شود که وی پس از درج استعفا در اینستاگرام، در پاسخ به خبرگزاری‌های داخلی به صراحت گفته بود پس از انتشار تصاویر روز گذشته که به حضور بشاراسد در ایران مربوط می‌شد، وزیر امور خارجه ایران دیگر اعتباری در جهان ندارد. در عین حال پس از استعفای او نیز رئیس جمهور عدم حضور وزیر امور خارجه در ملاقات با بشاراسد را حضور بدون هماهنگی بشاراسد در کاخ ریاست جمهوری عنوان کرده و تاکید کرده بود فرصت کافی برای این هماهنگی وجود نداشته است. موضوعی که بعدتر توسط برخی مقام‌ها در سپاه قدس رد شد و جانشین فرمانده سپاه قدس چند روز بعد اعلام کرد رئیس جمهور یک روز قبل از سفر از سفر یکی از اعضای جبهه‌ی مقاومت در ایران و دیدار با وی اطلاع داشته است.
به علاوه، اظهارات محمدجواد ظریف در این خصوص که در همه کشورها تعدد در دستگاه‌های تصمیم‌گیرنده وجود دارد واز این نظر تفاوتی بین ایران و دیگر کشورها من‌جمله امریکا وجود ندارد، اظهارنظری عحیب و دور از واقعیت است. آنچه در ایران به عنوان تعدد در مراکز تصمیم‌گیری شناخته می‌شود، اختلاف نظر درباره موضوعات مختلف نیست، بلکه نهادهای دوگانه‌ی تصمیم‌گیری است که مستقل از یکدیگر و گاه بدون اطلاع گروه مقابل، اقدام به تصمیمات و واکنش‌های بعضا متعارض در زمینه مسائل داخلی و خارجی می‌کند. موضوعی که منتقدان از آن به عنوان دولت موازی در ایران یاد می‌کنند.
در هر حال کارشناسان و تحلیل‌گران اعتقاد دارند پس از بازگشت وزیر امور خارجه به کار، تغییری اساسی در وضعیت و جایگاه وزارت امور خارجه نه در داخل کشور و نه در سطح بین‌المللی ایجاد نشده، وهمانگونه که محمدجواد ظریف در یادداشتی که به مناسبت بازگشت خود به وزارت اور خارجه نیز تلویحا عنوان کرده بود، وزارت امور خارجه مجری دستورات و منویات رهبری در ایران است.