شورای امنیت سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای کم‌سابقه حمله اخیر به دوحه، پایتخت قطر را به‌شدت محکوم کرد و بر ضرورت احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور تأکید نمود. این بیانیه روز پنجشنبه، بیستم شهریورماه، با اجماع هر پانزده عضو شورای امنیت از جمله ایالات متحده به تصویب رسید و نشانگر نگرانی عمیق جامعه بین‌الملل از گسترش دامنه بحران خاورمیانه است.
ماجرا از آنجا آغاز شد که سه‌شنبه گذشته در منطقه لقطائفیه دوحه، یک مجتمع مسکونی هدف حمله هوایی قرار گرفت؛ حمله‌ای که گفته می‌شود اسرائیل آن را با هدف حذف رهبران سیاسی حماس انجام داده است. در جریان این حمله دست‌کم شش نفر کشته و شماری دیگر زخمی شدند، از جمله یک افسر امنیتی قطری. به گزارش منابع خبری، مجتمع هدف‌قرارگرفته محل اقامت شماری از نمایندگان ارشد حماس بوده است.
اگرچه در متن بیانیه شورای امنیت به‌صراحت از اسرائیل نام برده نشد، اما تقریباً همه کشورهای عضو این شورا در نشست اضطراری بعد از ظهر پنجشنبه در نیویورک، تل‌آویو را مسئول مستقیم این حمله معرفی کردند. رزماری دی‌کارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی، در سخنان خود این اقدام را «ناقض آشکار حاکمیت قطر» و «تهدیدی جدی علیه صلح و امنیت منطقه» خواند و هشدار داد که چنین عملیاتی می‌تواند فصل تازه‌ای از بحران را رقم بزند.
نخست‌وزیر قطر، شیخ محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی، که شخصاً در این نشست حضور داشت، با لحنی تند اسرائیل را متهم کرد که عمداً تلاش‌های میانجی‌گرانه برای پایان دادن به جنگ غزه را تضعیف می‌کند. او گفت: «افراط‌گرایانی که امروز در اسرائیل بر سر کارند به سرنوشت گروگان‌ها هیچ اهمیتی نمی‌دهند و اگر غیر از این بود، هرگز در بحبوحه مذاکرات چنین حمله‌ای را طراحی نمی‌کردند.» نخست‌وزیر قطر در ادامه تأکید کرد که کشورش علی‌رغم این شرایط دشوار، همچنان به نقش دیپلماتیک و انسانی خود برای توقف جنگ و آزادی گروگان‌ها پایبند خواهد بود.
ایالات متحده نیز در موضع‌گیری رسمی خود این حمله را اقدامی «مضر برای روند مذاکرات» توصیف کرد. دوروتی شیا، سفیر موقت آمریکا در سازمان ملل، گفت: «یک بمباران یکجانبه در قطر، کشوری که برای صلح شجاعانه تلاش می‌کند، نه به نفع اسرائیل است و نه آمریکا.» او در عین حال بار دیگر بر ضرورت نابودی حماس تأکید کرد و افزود: «تروریست‌ها نباید هیچ آینده‌ای در غزه داشته باشند.» این سخنان بازتابی از موضع دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، بود که این حمله را «تأسف‌بار» اما «قابل تبدیل به فرصتی برای صلح» توصیف کرده است.
واکنش‌های تند تنها به آمریکا و قطر محدود نماند. نمایندگان فرانسه، بریتانیا، دانمارک، چین و روسیه نیز در این نشست حمله به دوحه را محکوم کردند. نماینده فرانسه آن را نقض آشکار حقوق بین‌الملل دانست و بار دیگر بر راه‌حل دو دولت برای پایان دادن به بحران فلسطین تأکید کرد. نماینده بریتانیا گفت چنین اقدام‌هایی نه تنها امنیت اسرائیل را تقویت نمی‌کند بلکه در درازمدت هرگونه چشم‌انداز صلح پایدار را تضعیف خواهد کرد.
نماینده چین این حمله را «نفرت‌انگیز» و «بی‌مسئولیتی آشکار» اسرائیل خواند و تصریح کرد: «آمریکا تنها دو روز پیش اعلام کرد که اسرائیل با طرح جدید آتش‌بس موافقت کرده، اما شاهد بودیم که همان زمان، رهبران حماس در قطر هدف قرار گرفتند. این اقدامی مغایر حسن نیت و نوعی خرابکاری عمدی در روند مذاکرات بود.» روسیه نیز با لحنی مشابه هشدار داد که چنین اقداماتی پیامدهای جدی برای امنیت کل خاورمیانه خواهد داشت.
در سوی دیگر، دنی دانون، نماینده اسرائیل در سازمان ملل، از این حمله دفاع کرد و گفت: «پیام این عملیات روشن است؛ نه در غزه، نه تهران و نه دوحه، هیچ پناهگاهی برای تروریست‌ها وجود ندارد. ما رهبران تروریسم را هر جا که باشند هدف قرار می‌دهیم.» او تأکید کرد که اسرائیل در مسیر مبارزه با حماس عقب‌نشینی نخواهد کرد.
با این حال گزارش‌های رسیده نشان می‌دهد رهبران اصلی حماس از این حمله جان سالم به در برده‌اند. منابع خبری گفتند که فاصله گرفتن سران این گروه از تلفن‌های همراهشان مانع تحقق کامل اهداف اسرائیل شده است. حماس نیز در واکنش رسمی اعلام کرد این حمله هیچ تغییری در خواسته‌های این گروه ایجاد نخواهد کرد؛ از جمله آتش‌بس کامل، عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی، تبادل واقعی گروگان‌ها، ارسال کمک‌های بشردوستانه و آغاز روند بازسازی غزه.
بیانیه شورای امنیت ملل متحد ضمن اعلام همبستگی با قطر، از همه طرف‌ها خواست از اقدامات تحریک‌آمیز پرهیز کنند و آزادی گروگان‌ها و پایان دادن به جنگ و رنج مردم غزه را در اولویت قرار دهند. در همین حال، تحلیلگران بین‌المللی هشدار می‌دهند که حمله به دوحه، نه‌تنها مذاکرات آتش‌بس را پیچیده‌تر کرده بلکه خطر گسترش مستقیم جنگ به خاک کشورهای دیگر منطقه را افزایش داده است.
به نظر می‌رسد که خاورمیانه در آستانه مرحله‌ای تازه از بحران قرار گرفته است؛ بحرانی که در آن، قطر، متحد آمریکا و میزبان گفت‌وگوهای حساس میان حماس و اسرائیل، خود به صحنه مستقیم حمله بدل شده است.
