دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، شامگاه دوشنبه ۱۸ اوت به وقت واشنگتن در کاخ سفید میزبان جمعی از رهبران برجسته اروپایی بود. نشستی که به گفته ترامپ، «تاریخی‌ترین دیدار از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون» توصیف شد و محور اصلی آن یافتن راهی برای پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین بود.
ترامپ در ابتدای این جلسه با ابراز خوش‌بینی درباره پایان یافتن درگیری‌ها، تأکید کرد که هدف اصلی او توقف کشتار و دستیابی به صلحی پایدار است. او با قدردانی از حضور رهبران اروپا، میزبانی از آنان را «مایه افتخار» خواند و کاخ سفید را «جایگاهی ویژه برای گفت‌وگوهای سرنوشت‌ساز» توصیف کرد.
رئیس‌جمهور آمریکا در سخنانی یادآور شد که پیش‌تر با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، دیداری طولانی و «بسیار موفق» داشته و در آن بر ضرورت توقف جنگ تأکید کرده است. او همچنین خبر داد که به‌طور غیرمستقیم با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در ارتباط بوده و احتمال دیداری سه‌جانبه میان واشنگتن، مسکو و کی‌یف در آینده نزدیک وجود دارد. به گفته ترامپ، این نشست می‌تواند گام نهایی برای پایان جنگ و «خلاص شدن از شر کشتار» باشد.
ترامپ با اشاره به شش جنگی که به گفته او طی دوران ریاست‌جمهوری‌اش پایان یافته است، توضیح داد: «آنها آتش‌بس نبودند، بلکه پایان کامل جنگ بودند. آتش‌بس البته خوب است، اما چیزی که ما به دنبال آن هستیم توافقی استوار و صلحی پایدار.» او تأکید کرد که کشورهای اروپایی بخش عمده بار مذاکرات و تأمین هزینه‌ها را به دوش خواهند کشید، اما ایالات متحده نیز در کنار آنها باقی خواهد ماند.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، در این جلسه با استقبال از تلاش‌های ترامپ، این نشست را «بهترین گفت‌وگو تاکنون» دانست و گفت: «ما درباره مسائل امنیتی و صلح صحبت کردیم. از طرف مردم اوکراین از شما تشکر می‌کنم. همه ما می‌خواهیم این جنگ تمام شود.» زلنسکی با اشاره به نقش ایالات متحده در ارسال «سیگنالی قوی برای تضمین امنیتی»، ابراز امیدواری کرد که تلاش‌های بانوی نخست آمریکا، ملانیا ترامپ، نیز نقشی تاریخی در بازگرداندن کودکان ربوده‌شده اوکراینی توسط روسیه داشته باشد.
او همچنین تأکید کرد که مذاکرات آینده باید همه مسائل ارضی و حساسیت‌برانگیز را در بر گیرد و در صورت تشکیل نشست سه‌جانبه با ابتکار ترامپ، اوکراین آمادگی دارد در آن شرکت کند.
رهبران اروپایی حاضر در جلسه نیز حمایت خود را از تلاش‌ها برای صلح اعلام کردند. مارک روته، دبیرکل ناتو، گفت: «تماس‌های مستقیم شما با پوتین به ما امکان داد به این نقطه برسیم. اگر این روند درست پیش برود، می‌توان به پایان جنگ فاجعه‌بار اوکراین امید داشت.» اورسولا فون‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، نیز با ابراز خرسندی از حضور در این نشست، تأکید کرد که اروپا خواهان صلحی عادلانه و پایدار است و از ایده تضمین‌های امنیتی مشابه ماده ۵ پیمان ناتو حمایت می‌کند.
فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، این دیدار را «بسیار مفید» خواند و گفت گام بعدی می‌تواند دشوارتر و پیچیده‌تر باشد، اما تأکید کرد که فشار بر روسیه باید افزایش یابد تا اعتبار این مذاکرات حفظ شود. جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، نیز این جلسه را آغاز «فصلی نوین» در تلاش‌های صلح دانست و گفت: «اگر می‌خواهیم به صلح و عدالت برسیم، باید متحد بمانیم. شما می‌توانید روی ما حساب کنید.»
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، با قدردانی از میزبانی ترامپ، بر ضرورت ایجاد تضمین‌های امنیتی برای اوکراین تأکید کرد و گفت: «ما باید مطمئن شویم ارتش اوکراین هم برای دفاع از خود و هم برای صلح در اروپا قدرتمندتر شود.»
کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، با اشاره به تأثیرات گسترده جنگ بر اروپا و بریتانیا، گفت: «این دیدار بسیار مهم بود. وقتی آمریکا در کنار ما باشد، می‌توانیم گام بزرگی به سوی صلح برداریم.»
الکساندر استوپ، رئیس‌جمهوری فنلاند، نیز با اشاره به پیشرفت‌های اخیر، گفت: «در دو هفته گذشته بیشتر از سه سال و نیم گذشته پیشرفت داشته‌ایم. این نشان می‌دهد که همکاری اروپا و آمریکا می‌تواند به اوکراین کمک کند.»
ترامپ در پایان جلسه بار دیگر بر عزم خود برای پایان دادن به جنگ تأکید کرد و گفت: «هرچند ممکن است به نتیجه نرسیم، اما اگر موفق شویم، هزاران هزار انسان بی‌گناه نجات خواهند یافت. بهترین تلاشمان را خواهیم کرد.» او افزود که پس از پایان این نشست، رهبران اروپایی به کشورهایشان بازخواهند گشت تا روند گفت‌وگوها ادامه یابد.
پیش از این جلسه گسترده، ترامپ و زلنسکی به‌طور جداگانه در کاخ سفید دیدار کرده بودند. در آن دیدار، رئیس‌جمهوری آمریکا با اشاره به پایان شش جنگ طی ماه‌های گذشته، بار دیگر تأکید کرده بود که ایالات متحده به دنبال صلحی ماندگار است. او همچنین تصریح کرد که برخلاف دولت جو بایدن که صدها میلیارد دلار کمک مستقیم به اوکراین ارسال کرده بود، دولت کنونی آمریکا تجهیزات نظامی را به ناتو می‌فروشد و این سازمان آنها را در اختیار اوکراین قرار می‌دهد.
ترامپ در آن دیدار، جنگ جاری را «جنگ جو بایدن» توصیف کرد و گفت: «این جنگ، جنگ من نیست. ما می‌خواهیم این رنج برای همه پایان یابد و مطمئن شویم اگر صلحی برقرار شود، پایدار خواهد بود.» او همچنین خاطرنشان کرد که هم پوتین و هم زلنسکی خواهان پایان جنگ هستند و جهان نیز چنین انتظاری دارد، هرچند این مسیر دشوار است.
زلنسکی در آن نشست ضمن قدردانی از تلاش‌های ترامپ، اعلام کرد که اوکراین آماده است راهی دیپلماتیک برای پایان جنگ بیابد، مشروط بر آن که شرایط امنیتی لازم فراهم شود. او همچنین گفت که پس از پایان جنگ، اوکراین آماده برگزاری انتخاباتی آزاد و دموکراتیک خواهد بود.
در پایان این دیدار، زلنسکی نامه‌ای از طرف خود و همسرش به ملانیا ترامپ تقدیم کرد و از تلاش‌های او برای آزادسازی کودکان اوکراینی قدردانی نمود.
چند روز پیش از این نشست، ترامپ با ولادیمیر پوتین در آلاسکا دیدار کرده و آن گفت‌وگو را «بسیار سازنده» توصیف کرده بود. به گفته او، این دیدار گامی مهم در جهت آماده‌سازی مذاکرات تازه صلح بود.
اکنون با نشست کاخ سفید و حضور رهبران اروپایی، بسیاری این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا تلاش‌های ترامپ می‌تواند به توافقی تاریخی میان روسیه و اوکراین منجر شود یا خیر. هرچند تردیدهایی همچنان باقی است، اما فضای حاکم بر این نشست امیدها برای دستیابی به صلحی پایدار را بیش از گذشته زنده کرده است.
