در پی تداوم موج گرما و بحران کمبود آب و برق در ایران، مقامهای جمهوری اسلامی تصمیم به اعمال تعطیلیهای گسترده و کاهش ساعات کاری ادارات در استانهای مختلف کشور گرفتهاند. بیش از چهار دهه پس از وعده آب و برق مجانی از سوی روحالله خمینی، ایرانیان حالا با قطع مکرر آب و برق مواجهاند.
بر اساس اعلام استانداریهای سراسر کشور به علت «گرما و مدیریت مصرف انرژی» چهارشنبه اول مرداد در ۲۳ استان کشور مدارس و ادارات تعطیل خواهند بود یا فعالیت آنها بهصورت دورکاری انجام میشود.
فعالیت در استان سمنان نیز در اول مرداد از ساعت شش تا ۱۱ صبح خواهد بود.
در استانهای اصفهان، اردبیل، زنجان، همدان، کردستان و آذربایجان غربی، ادارات و مدارس فعالیت عادی خواهند داشت.
با این حال، تمامی دستگاههای امدادی، درمانی و خدمات شهری همچنان طبق روال عادی به فعالیت خود ادامه خواهند داد.
از سوی دیگر، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت پزشکیان، به رسانهها گفت: «در صورت شرایط بحرانی آب، احتمال ادامه تعطیلیها وجود دارد. قرار است گزارشی درباره تاثیر تعطیلیها در مدیریت مصرف آب تهیه شود.»
در این شرایط که قطعی برق به یک بحران سراسری بدل شده و میلیونها شهروند در سراسر ایران روزانه چند ساعت بدون برق میمانند، در حوزه آب هم بحران به مرحله بیسابقهای رسیده است. خشک شدن سدها، بیبرنامگی گسترده در مدیریت منابع آبی و فاجعه در حوزه آب آشامیدنی اکنون معیشت میلیونها ایرانی را تهدید میکند.
کارشناسان حوزه انرژی میگویند سوءمدیریت در جمهوری اسلامی نهتنها بحرانها را حل نکرده، بلکه با وجود مافیای آب، طرحهای ناکارآمد و غارت منابع، وضعیت را بدتر کرده است.
عیسی کلانتری، رییس پیشین سازمان محیط زیست، گفت خشکسالی و بیآبی از هر تهدید خارجی، ایران را به نابودی نزدیکتر میکند.
او هشدار داد اگر بحران آب ادامه یابد، «ایران قبل از حمله خارجی فرو میپاشد».
کلانتری در گفتوگویی اختصاصی با رویداد۲۴ به شدت از سیاستهای مدیریت بحران آب انتقاد کرد و با اشاره به مصرف بیرویه آب در بخش کشاورزی و ناتوانی دولت در مهار آن، تأکید کرد: «خشکسالی و بیآبی از هر تهدید خارجی، ایران را به نابودی نزدیکتر میکند.»
او بحران آب را تهدیدی جدیتر از هرگونه حمله نظامی خارجی دانست و افزود: «دولت مدیریت مصرف آب خانگی را در اولویت قرار داده، در حالی که مشکل اصلی مصرف بیرویه آب در بخش کشاورزی است.»
دبیرکل خانه کشاورز آمارهای مصرف آب را اینگونه شرح داد: «آب مصرفی در بخش صنعت سالانه حدود ۱۰ میلیارد متر مکعب است، اما بخش کشاورزی حدود ۷۷ میلیارد متر مکعب آب مصرف میکند که باید کنترل شود. ما بخش کشاورزی را رها کردیم و به جای آن، مصرف آب خانگی را محدود میکنیم؛ مثلاً میگویند مصرف آب شرب را از دو لیتر به یک لیتر کاهش دهید.»
کلانتری بر اهمیت حفظ منابع آبی تاکید کرد و گفت: «باید سهم آب کشاورزی را محدود کنیم تا این منابع برای حفظ محیط زیست ذخیره شوند. در حالی که آب مصرفی در صنعت و شرب و بهداشت حدود ۱۱ میلیارد متر مکعب در سال است که از این مقدار ۹ میلیارد متر مکعب برای شرب و بهداشت و ۲ میلیارد متر مکعب برای صنعت مصرف میشود.»
او نسبت به سیاستهای پوپولیستی هشدار داد: «با این رفتارهای سیاسی نمیتوان بحران آب را مدیریت کرد.»
کلانتری همچنین با اشاره به تهدید بیآبی برای مشاغل کشاورزی گفت: «دولت باید برای معیشت کشاورزان فکری اساسی کند. گام اول کاهش سهم آب کشاورزان است و در گام بعدی باید با ایجاد مشاغل جدید و بستههای حمایتی معیشتی، از کشاورزان حمایت شود، زیرا مسئله آب بسیار مهمتر از ادامه روند کشاورزی است.»
او افزود: «اگر مصرف آب کشاورزان کاهش یابد، احتمالاً دو میلیون کشاورز بیکار میشوند، اما کشور از بحران و ویرانی طبیعت نجات خواهد یافت. مسئله سرزمین آب است و این تهدید به مراتب خطرناکتر از حمله اسرائیل به کشور است. دشمن با مسئله آب به عنوان ابزار فشار استفاده میکند. ما باید این مسئله را خودمان حل کنیم، زیرا انتقال آب از دریا و حوزه به حوزه راهحل نیست.»
کلانتری میزان مصرف آب در بخش کشاورزی را ۴۰ میلیارد متر مکعب بالاتر از استانداردهای جهانی دانست و توصیه کرد که باید این میزان صرفهجویی شود.
او همچنین از عدم درک صحیح مسئولان از اهمیت مدیریت آب انتقاد کرد و هشدار داد: «ادامه این روند، سرنوشت دو میلیون کشاورز را به خطر میاندازد.»
کلانتری تأکید کرد: «ما باید به سهم طبیعت، محیط زیست و خود آب احترام بگذاریم.»
کلانتری در ادامه با اشاره به اینکه رسانههای خارجی، مشکلات کشور از جمله بحران آب را به دقت رصد میکنند، از سکوت و بیعملی مسئولان در این زمینه انتقاد کرد.
او هشدار داد: اگر وضعیت موجود ادامه یابد، ایران ویران خواهد شد. اسرائیل و آمریکا نمیتوانند ایران را ویران کنند، اما بیآبی میتواند ایران را نابود کند.
این اظهارات در حالی مطرح میشود که خشکسالیهای چند سال اخیر، بر اسانس گفته این مقام سابق، ۵۰ میلیون نفر را در معرض مهاجرت اجباری قرار میدهد. این وضعیت، ضرورت اتخاذ راهکارهای جدی و فوری برای مدیریت بحران آب را بیش از پیش آشکار میکند.