بریتانیا هشدار داده است که اگر ایران به ابهام در برنامه هسته‌ای خود پایان ندهد و همکاری با بازرسان سازمان ملل را از سر نگیرد، در هفته‌های آینده با تحریم‌های شدید و فراگیر مواجه خواهد شد. دیوید لامی، وزیر خارجه بریتانیا، اعلام کرده است که کشورهای اروپایی آماده‌اند در هماهنگی با یکدیگر این تحریم‌ها را علیه تهران اعمال کنند.
او در مجلس عوام بریتانیا تأکید کرد که ایران نباید تصور کند اسرائیل دیگر به تأسیسات هسته‌ای این کشور حمله نخواهد کرد. لامی هشدار داد که گزینه پیش روی ایران روشن است: یا بازگشت به مسیر شفافیت و همکاری با جامعه جهانی، یا پذیرش فشارهای اقتصادی بسیار سنگین.
این موضع سخت‌گیرانه از سوی وزارت خارجه فرانسه هم تأیید شده است. پاریس و لندن تلاش دارند جمهوری اسلامی را متقاعد کنند که از سیاست تازه مبهم‌سازی درباره برنامه هسته‌ای خود دست بردارد و بار دیگر وارد مذاکرات با آمریکا شود.
در حال حاضر، جمهوری اسلامی در نوعی آتش‌بس شکننده با آمریکا و اسرائیل قرار دارد؛ اما خطر اوج‌گیری دوباره تنش‌ها و تبدیل آن به درگیری گسترده‌تر همچنان جدی است، مگر آن‌که راه‌حلی دیپلماتیک پیدا شود.
بریتانیا، فرانسه و آلمان – که به عنوان گروه موسوم به E3 شناخته می‌شوند – از امضاکنندگان توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با جمهوری اسلامی هستند. طبق مفاد این توافق، آنها می‌توانند سازوکار «اسنپ‌بک» را فعال کنند و بدون نیاز به رأی‌گیری مجدد در شورای امنیت، تحریم‌های سازمان ملل را دوباره برقرار کنند؛ مشروط بر آن‌که این اقدام پیش از انقضای مهلت توافق در ماه اکتبر انجام شود.
در عین حال، این سه کشور از تهدید به بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل به عنوان اهرمی برای متقاعد کردن آمریکا به پیوستن دوباره به گفت‌وگوها با ایران استفاده می‌کنند؛ اما تاکنون این تلاش‌ها بی‌نتیجه مانده است. از سوی دیگر، تهران اعلام کرده تنها در صورتی مذاکرات با آمریکا را از سر می‌گیرد که تضمینی درباره عدم حمله اسرائیل در طول مذاکرات دریافت کند.
دیروز در کمیته روابط خارجی پارلمان بریتانیا، دیوید لامی گفت: «در هفته‌های آینده، ایران با فشارهای بیشتری روبه‌رو خواهد شد، چون E3 می‌تواند تحریم‌ها را دوباره برقرار کند. این فقط تحریم‌های ما نیست، بلکه سازوکار سازمان ملل است که تحریم‌های شدیدی را بر تقریباً همه بخش‌های اقتصاد ایران تحمیل خواهد کرد. آنها باید یک انتخاب انجام دهند.»
او افزود: «ما هم تصمیمی پیش رو داریم که می‌تواند درد بسیار بیشتری را به رژیم ایران تحمیل کند، مگر این‌که آنها جدیت خود را در پاسخ به خواست جامعه بین‌المللی برای توقف جاه‌طلبی‌های هسته‌ای‌شان نشان دهند.»
در صورت بازگشت تحریم‌ها، بازرسی محموله‌های باری جمهوری اسلامی، اعمال دوباره تحریم‌های تسلیحاتی و محدودیت‌ها بر فناوری‌های مرتبط با موشک‌ها از جمله اقدامات در نظر گرفته‌شده خواهد بود.
لامی تأکید کرد که تصمیم ایران برای تعلیق همکاری با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنها باعث افزایش تردیدها درباره اهداف هسته‌ای این کشور میشود و آشکارا نقض معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) به شمار می‌آید.
وزیر خارجه بریتانیا در عین حال از اظهارنظر قطعی درباره حملات اخیر اسرائیل به سایت‌های هسته‌ای ایران خودداری کرد و گفت ارزیابی اطلاعاتی این حملات هنوز کامل نشده است. با این حال، او یادآور شد حتی اگر این حملات به کاهش ذخایر اورانیوم و آسیب به سانتریفیوژهای ایران منجر شده باشد، دانش فنی ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای از بین نرفته است و همین موضوع ضرورت یک توافق دیپلماتیک را دوچندان می‌کند.
لامی همچنین با اشاره به احساس پیروزی برخی در جمهوری اسلامی از این‌که دولت در قدرت باقی مانده، هشدار داد که تهران باید ارزیابی واقع‌بینانه‌تری از موقعیت خود داشته باشد. او گفت: «ایران سامانه‌های دفاع هوایی خود را از دست داده و من گمان می‌کنم اسرائیلی‌ها، که به‌دقت ایران را زیر نظر دارند، آماده‌اند دوباره اقدام کنند اگر فکر کنند می‌توانند توان هسته‌ای ایران را بیش از این تضعیف کنند.»
او در پایان افزود که تا کنون نشانه‌ای از تمایل روسیه یا چین برای دفاع از ایران در برابر این فشارها دیده نشده است. در حالی‌که رهبران جمهوری اسلامی تحت فشارهای داخلی برای عدم مذاکره با آمریکا یا اسرائیل قرار دارند، مذاکراتی که قرار بود این هفته در اسلو برگزار شود، فعلاً به سرانجامی نرسیده است.
در همین حال، نماینده ویژه آمریکا بار دیگر تأکید کرده است که شرط واشنگتن برای هر توافقی، توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران است؛ موضوعی که از نگاه تهران، خط قرمز محسوب میشود.
