امروز، خبرگزاریهای بینالمللی گزارش دادند که کابینه امنیتی اسرائیل به ریاست بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر این کشور، تصمیمی مهم و جنجالی اتخاذ کرده است: گسترش تدریجی عملیات زمینی در نوار غزه با هدف تصرف کامل مناطق تحت کنترل گروه حماس. این تصمیم پس از هفتهها حملات هوایی و تبادل آتش میان دو طرف اتخاذ شد و به گفته مقامات اسرائیلی، هدف اصلی آن، نابودی زیرساختهای نظامی حماس، بازپسگیری گروگانها و برقراری کنترل کامل بر این منطقه بحرانزده است.
بر اساس گزارشها، ارتش اسرائیل هزاران نیروی ذخیره را بسیج کرده و نیروهای زرهی و پیاده به مناطق مختلف غزه اعزام شدهاند. سخنگوی ارتش اسرائیل اعلام کرد که عملیات با دقت برنامهریزی شده و تلاش میشود تا تلفات غیرنظامی به حداقل برسد. با این حال، کارشناسان و نهادهای بینالمللی معتقدند که چنین عملیاتی به ناچار منجر به تشدید بحران انسانی خواهد شد؛ چرا که بیش از دو میلیون فلسطینی در غزه در شرایطی بسیار دشوار به سر میبرند و با کمبود شدید غذا، آب آشامیدنی و دارو مواجهاند.
تصمیم جدید اسرائیل انتقادات گستردهای را در سطح بینالمللی برانگیخته است. سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و چندین کشور عربی از جمله اردن و مصر، خواستار خویشتنداری طرفین و آغاز فوری مذاکرات برای توقف درگیریها شدهاند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، هشدار داده که ادامه این روند، فاجعهای انسانی در پی خواهد داشت و میتواند کل منطقه خاورمیانه را وارد مرحلهای بیسابقه از ناامنی و بیثباتی کند.
بر اساس گزارش خبرنگاران حاضر در غزه، ارتش اسرائیل تاکنون موفق شده چندین منطقه کلیدی را به تصرف خود درآورد، از جمله مناطقی در شمال و مرکز غزه که به گفته مقامات اسرائیلی، پایگاههای اصلی حماس محسوب میشوند. با این حال، مقاومت گروههای مسلح فلسطینی همچنان ادامه دارد و حملات موشکی پراکنده به جنوب اسرائیل گزارش شده است. شبکههای تلویزیونی تصاویر دلخراشی از تخریب ساختمانهای مسکونی، بیمارستانها و مدارس منتشر کردهاند که در اثر حملات هوایی و زمینی آسیب دیدهاند.
نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، در یک سخنرانی تلویزیونی اعلام کرد که این عملیات «تا تحقق کامل اهداف ادامه خواهد داشت» و افزود: «ما هرگز اجازه نخواهیم داد که غزه بار دیگر به پایگاهی برای تروریسم علیه مردم اسرائیل تبدیل شود.» او همچنین خطاب به جامعه بینالمللی گفت که اسرائیل حق دفاع از خود را محفوظ میداند و از هیچکس برای تأمین امنیت شهروندانش اجازه نخواهد گرفت.
در طرف مقابل، رهبران فلسطینی و سخنگویان حماس، اقدامات اسرائیل را «جنایت جنگی» خوانده و از جامعه جهانی خواستهاند برای توقف فوری حملات وارد عمل شود. سخنگوی حماس اعلام کرده که گروههای مقاومت «آمادهاند تا آخرین نفس بجنگند» و هشدار داده که هرگونه پیشروی بیشتر اسرائیل با حملات تلافیجویانه گسترده پاسخ داده خواهد شد.
در همین حال، بحران انسانی در غزه هر روز ابعاد گستردهتری مییابد. بر اساس برآوردهای سازمانهای امدادی، حدود ۸۰ درصد جمعیت غزه آواره شدهاند و به دنبال سرپناهی امن میگردند. بسیاری از بیمارستانها با کمبود شدید تجهیزات و دارو روبرو هستند و شبکههای آب و برق تقریباً بهطور کامل از کار افتادهاند. تلاشهای بینالمللی برای ارسال کمکهای انسانی به داخل غزه تاکنون با موانع جدی مواجه بوده است، چرا که اسرائیل گذرگاههای اصلی را بسته و عبور محمولهها را تنها بهصورت محدود و کنترلشده مجاز میداند.
در سطح بینالمللی، تلاشها برای میانجیگری شدت گرفته است. ایالات متحده، اتحادیه اروپا و کشورهای منطقه از جمله مصر و قطر، در حال رایزنی برای دستیابی به یک آتشبس موقت هستند. با این حال، کارشناسان بر این باورند که تا زمانی که اهداف اصلی اسرائیل محقق نشود یا فشارهای بینالمللی بهطور جدی افزایش نیابد، چشمانداز روشنی برای پایان این بحران دیده نمیشود.
در مجموع، گسترش عملیات زمینی اسرائیل در غزه نه تنها آینده این منطقه را در هالهای از ابهام فرو برده، بلکه بار دیگر نگاهها را به سوی پرسشهای بنیادیتر جلب کرده است: آیا راهحلی سیاسی برای این مناقشه قدیمی وجود دارد؟ و اگر وجود دارد، چه کسی و چگونه میتواند آن را به دو طرف تحمیل کند؟