دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز دوشنبه ۱۴ آوریل برابر با ۲۵ فروردین در هواپیمای ریاست جمهوری در مصاحبه با خبرنگاران گفت در پی گفت‌وگو و رایزنی با مشاوران خود در مورد ایران و همچنین با توجه به مذاکرات “سازنده” و “مثبت” میان ایران و آمریکا انتظار دارد که “به زودی” در مورد جمهوری اسلامی تصمیم‌گیری کند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، رئیس جمهوری ایالات متحده بدون ذکر جزییات بیشتر تصریح کرد: «ما بسیار سریع در مورد ایران تصمیم خواهیم گرفت.» او این اظهارات را پس از بازگشت استیو ویتکاف، فرستاده ویژه‌اش برای مذاکرات، به آمریکا بیان کرد.
گفت‌وگوی واشنگتن و تهران روز شنبه ۱۲ آوریل برابر با ۲۳ فروردین با دیدار هیئت‌های نمایندگی ایالات متحده و جمهوری اسلامی در عمان برگزار شد. هدایت این مذاکرات را استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی بر عهده داشتند.
ترامپ روز یکشنبه به خبرنگاران گفت که مذاکرات میان آمریکا و ایران «خوب پیش رفت».
او افزود: «هیچ چیز مهم نیست تا وقتی که مذاکرات تمام نشود، بنابراین ترجیح می‌دهم در این‌باره زیاد صحبت نکنم. اما مذاکرات خوب پیش رفت. فکر می‌کنم وضعیت مربوط به ایران بسیار خوب است.»
ترامپ پیشتر ضمن تأکید بر اینکه اجازه نمی‌دهد جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای دست یابد، هشدار داده بود که در این راستا دو گزینه در برابر تهران است: “توافق” یا “مواجهه با اقدام نظامی”.
در همین حال پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا روز یکشنبه ۱۳ آوریل برابر با ۲۴ فروردین در مصاحبه با شبکه فاکس نیوز حاضر شد تا درباره مذاکرات هسته‌ای میان آمریکا و ایران که از شنبه آغاز شده‌اند، صحبت کند. او گفت دولت ترامپ متعهد به یافتن راه‌حلی صلح‌آمیز برای برنامه هسته‌ای ایران است، اما رئیس‌جمهور احتمال استفاده از گزینه نظامی را منتفی نمی‌داند.
هگست گفت: «او همچنین کاملاً جدی است که اگر نتوانیم این مسئله را پشت میز مذاکره حل کنیم، گزینه‌های دیگری هم وجود دارد.»
به گفته وزیر دفاع ایالات متحده، پرزیدنت دونالد ترامپ به‌شدت مصمم است که از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای جلوگیری کند و در صورت لزوم، حاضر است از نیروی نظامی نیز استفاده کند.
هگست اظهار داشت: «رئیس‌جمهور ترامپ در این موضوع کاملاً جدی است. او کاملاً جدی است که ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد. او این موضوع را طی ۲۰ سال گذشته گفته و همواره موضع ثابتی داشته است. این موضوع کاملاً روشن است.»
او افزود: «ترامپ کاملاً جدی است که می‌خواهد این مسئله از طریق مذاکره حل‌وفصل شود. او می‌خواهد این مسئله به‌صورت صلح‌آمیز حل شود، و به همین دلیل مستقیماً وارد این مذاکرات شده است.»
مذاکرات روز شنبه با دیدار هیئت‌های نمایندگی ایالات متحده و ایران در عمان آغاز شد. این مذاکرات توسط استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، هدایت شدند.
هگست گفت: «مذاکرات شنبه سازنده بود. نمی‌خواهم جلوتر از وقایع حرف بزنم. استیو ویتکاف واقعاً کار فوق‌العاده‌ای انجام می‌دهد. اما این گامی مثبت بود و قرار استشنبه آینده ادامه پیدا کند.»
او در پایان تأکید کرد: «اما رئیس‌جمهور ترامپ کاملاً جدی است که اگر نتوانیم این مسئله را پشت میز مذاکره حل کنیم، گزینه‌های دیگری نیز وجود دارند، از جمله اقدامات مرتبط با وزارت من، برای اطمینان از اینکه ایران هرگز به بمب اتمی دست پیدا نکند.»
وزیر دفاع آمریکا پیشتر نظام جمهوری اسلامی را “شرور” خوانده و آن را با نسخه‌ای شیعه از داعش مقایسه کرده بود. هگست اظهار داشته بود که ایران باید با حالتی «ناتوان و التماس‌گر، نه خشمگین و طلبکار» به میز مذاکره بازگردد، به‌ویژه پس از حمله هوایی آمریکا که منجر به کشته شدن قاسم سلیمانی شد.
هگست هشدار داد: «اگر ایران از برنامه هسته‌ای خود عقب‌نشینی نکند، ایالات متحده آماده است تا اقدامات قاطع برای متوقف کردن آن انجام دهد.»
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی که پیشتر مذاکره با آمریکا را “غیرعاقلانه، غیرهوشمندانه و غیرشرافتمندانه” خوانده بود، در نهایت به مذاکره‌ای تن داد که تهران آن را “غیرمستقیم” و واشنگتن آن را “مستقیم” خوانده است.
با وجود این، خامنه‌ای از زمان آغاز مذاکره با آمریکا در عمان، دیگر در این رابطه اظهار نظری علنی نکرده است. رهبر جمهوری اسلامی، اروز یکشنبه نیز در دیدار با “جمعی از فرماندهان و مسئولان نیروهای مسلح” هیچ اشاره‌ای به این مذاکرات نکرد.
علی خامنه‌ای یک روز پس از مذاکرات نمایندگان جمهوری اسلامی و آمریکا در عمان، در دیدار با فرماندهان ارشد نظامی، بر لزوم حفظ آمادگی حداکثری و ارتقاء توان تسلیحاتی تاکید کرد و گفت: «پیشرفت‌های کشور باعث عصبانیت بدخواهان شده است.»
رهبر جمهوری اسلامی در عین حال به «ضعف‌هایی در بخش‌های اقتصادی» اشاره کرد و گفت برای رفع آنها باید تلاش کرد.
در گزارشی که وب‌سایت خامنه‌ای از این دیدار منتشر کرده، اشاره‌ای به موضوع مذاکرات عمان دیده نمی‌شود. او پیشتر تاکید کرده بود نه مذاکره می‌کند و نه جنگی رخ می‌دهد.
خامنه‌ای ۲۳ مرداد سال ۱۳۶۸ یعنی یک هفته پس از آغاز کار و در چهارمین دیدار رسمی خود، مذاکره با آمریکا را «مضحک و مسخره» توصیف کرد و گفت جمهوری اسلامی رابطه با آمریکا را نمی‌خواهد.
به گفته رهبر جمهوری اسلامی، آنچه «دشمن را حساس می‌کند اسم جمهوری اسلامی نیست بلکه این اراده که کشوری بخواهد مسلمان، مستقل و با هویت باشد و برای عزت خود به دیگران تکیه نکند موجب عصبانیت آنها است».
حمید رسایی نماینده تهران ساعاتی پیش از صحبت علی خامنه‌ای در صحن مجلس با تاکید بر این که مذاکرات عمان غیرمستقیم و با اجازه علی خامنه‌ای بوده، گفت این مذاکرات انجام شد تا «برخی از خواص و برخی از مسئولین که همچنان خوشبین هستند مجددا عهدشکنی و غیرمنطقی بودن مقامات آمریکایی را درک کنند».
