نشریه بلومبرگ روز سه‌شنبه چهارم مارس (۱۴ اسفند) در گزارشی به موضوع تلاش جمهوری اسلامی ایران برای ادامه انتقال غیرقانونی نفت به چین، به‌رغم فشارهای دولت جدید ایالات متحده پرداخت.
بنا بر این گزارش، در حالی که مبادله نفت ایران تحت تاثیر فشار تهدیدها و تحریم‌های آمریکا بیش از گذشته برای جمهوری اسلامی دشوار شده است، این کشور تلاش می‌کند از کشتی‌های کوچک‌تر بهره بگیرد تا نفتش را به چین بفرستد.
به نوشته بلومبرگ، داده‌های ردیابی کشتی‌ها نشان می‌دهد که نفتکش‌های افرامکس (Aframax) و سوئزمکس (Suezmax) فعالیتی بیش از گذشته داشته‌اند. بر اساس داده‌های شرکت ردیابی نفتکش‌های کپلر (Kpler)، هشت نفتکش از نوع افرامکس و سوئزمکس در ماه فوریه، نفت خام ایران را از طریق انتقال کشتی به کشتی از ابرنفتکشها دریافت کرده‌اند. بیشتر این نفتکش‌ها به سمت چین حرکت کردند. این در حالی است که در ماه‌های دسامبر و ژانویه، تنها دو نفتکش به همین شیوه نفت منتقل کرده بودند.
کشتی افرامکس با ظرفیت بین ۸۰ هزار تا ۱۱۹ هزار تن و پهنای ۳۲.۳۱ متر شناور ویژه‌ای است که برای حمل مقدار بالای نفت طراحی شده است. این کشتی‌ها به سبب اندازه متوسط و مناسبشان در بیشتر جاهای دنیا به عنوان نفتکش استفاده می‌شوند، زیرا اندازه مناسب آن‌ها امکان جابجایی و عبور از آبراهه‌های تنگ و همچنین پهلوگیری در بندرهای کوچک را فراهم می‌کند. افرامکس‌ها برای جابجایی نفت در فواصل کوتاه و متوسط استفاده می‌شوند. کشتی‌های سوئزمکس نیز کاربرد مشابهی دارند.
استفاده از کشتی‌های کوچک‌تر در تجارت نفت ایران و چین، که برای این کار معمولا از نفتکش‌های بسیار بزرگ یا ابرنفتکشها استفاده می‌کردند، توجه شرکت‌های کشتی‌رانی را جلب کرده است. این تغییر به احتمال زیاد به دلیل توانایی این کشتی‌ها در تخلیه نفت در اسکله‌های کم‌عمق چین، مانند دانگینگ، است که به طور فزاینده‌ای برای تحویل محموله‌های ایرانی و روسی استفاده می‌شوند.
به گفته کارشناسان، پایانه‌های بزرگ‌تر هم که محموله‌های کانتینری و بارهای فله‌ای را دریافت می‌کردند، با روی کار آمدن دولت جدید ایالات متحده در برابر تحریم‌های ثانویه محتاط شده‌اند.
تشدید تحریم‌های ایالات متحده از سوی دولت بایدن و سپس تهدیدهای جدی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، برای اعمال «فشار حداکثری» علیه تهران، در ماه‌های اخیر ده‌ها کشتی را در فهرست سیاه قرار داده است. این شرایط، برای ابرنفتکشها محدودیت‌های بیشتری ایجاد کرده و باعث شده است برخی بندرهای چین در مورد دریافت نفت ایران با احتیاط بیشتری فعالیت کنند. همین موضوع است که میزان انتقال کشتی به کشتی نفت در دریا و استفاده از کشتی‌های افرامکس و سوئزمکس را افزایش داده است.
به نوشته بلومبرگ، در مواجهه با تحریم‌های آمریکا علیه ایران، راهبردهای تهران برای ادامه انتقال نفت غیرقانونی به چین، مدام در حال تغییر است.
در حالی که پیش از این صادرات از مبادی مانند جزیره خارک به ابرنفتکش‌های حمل نفت خام (VLCC) متعلق به ایران متکی بود که از خلیج فارس مستقیم به چین می‌رفتند، بررسی‌ها و محدودیت‌ها به افزایش موارد انتقال کشتی به کشتی در مکان‌هایی در نزدیکی مالزی و فجیره منجر شد تا منشا محموله‌ها پنهان شود.
داده‌های کپلر نشان می‌دهد که قبل از ماه فوریه، تقریبا تمام عملیات انتقال کشتی به کشتی در نزدیکی مالزی بین ابرنفتکشها انجام می‌شد، با این حال اکنون این وظیفه به نفتکش‌های کوچک‌تر محول شده است.
ظرفیت حمل ابرنفتکشها حدود دو میلیون بشکه است، در حالی که کشتی‌های افرامکس و سوئزمکس می‌توانند حدود یک میلیون و کمتر بشکه نفت جابجا کنند. این انتقال‌های متعدد و استفاده از تانکرهای کوچک‌تر می‌تواند به هزینه‌های کلی حمل‌ونقل اضافه کند، اما به نظر می‌رسد برای دور زدن تحریم‌هاراه مطمئن‌تری بوده است.
به گزارش کپلر، در ماه فوریه، ابرنفتکش تحریم‌شده لان جینگ‌ــ که قبلا ون یائو نام داشت‌ــ نفت خام ایران را در سه عملیات جداگانه به افرامکس رستون، (Aframaxes Reston)، براوا لیک (Brava Lake) و شان تای (Shun Tai) در نزدیکی مالزی منتقل کرده است. این کشتی‌ها به ترتیب عازم سه بندر چین بودند.
در همان ماه یک نفتکش ایرانی محموله خود را به سوئزمکس اونتوس (Suezmax Aventus I) و افرامکس ویولا (Aframax Viola) تخلیه کرده است که آن محموله‌ها نیز به دو بندر چین حرکت کردند.
بلومبرگ پیش از این گزارش داده بود که افزایش قیمت‌ها در بازار، نفت تحریمی و تخفیف‌خورده ایران را جذاب‌تر کرده است و از این رو چین به واردات نفت از جمهوری اسلامی تمایل دارد. در اردیبهشت ماه نیز یک مقام ارشد خزانه‌داری آمریکا گفت که «ایالات متحده ظرفیت جمهوری اسلامی ایران برای انتقال نفت را وابسته به ارائه‌دهندگان خدمات مستقر در مالزی می‌داند».
برایان نلسون، معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی، در یک نشست خبری گفت که ایالات متحده در تلاش است از تبدیل شدن مالزی به محلی برای انتقال غیرقانونی نفت ایران و تامین مالی گروه‌هایی چون حماس جلوگیری کند. او تاکید کرد که ظرفیت ایران برای انتقال نفت، به‌نوعی به ارائه‌دهندگان خدمات متکی است که در مالزی مستقرند؛ بنابراین ایالات متحده قصد دارد در این مورد با مالزیایی‌ها گفتگوی مستقیم داشته باشد.
