مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی ایران، روز جمعه ۲۸ دی پس از سفر به تاجیکستان وارد مسکو شد تا بر اساس اعلام رسانه‌های حکومتی ایران، در دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، «توافقنامه همکاری بلند مدت» بین دو کشور را امضا کند.
گزارش‌ها نشان می‌دهد این قرارداد دارای ابعاد مختلفی از جمله نظامی، سیاسی و اقتصادی است.
پیش‌تر کرملین اعلام کرده بود که مسعود پزشکیان روز جمعه به مسکو می‌رود تا با ولادیمیر پوتین دیدار کند. گفتگو درباره وضعیت سوریه، تحولات خاورمیانه و برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی از برنامه‌های این دیدار عنوان شده بود.
این سفر در شرایطی انجام شده است که کاربران شبکه‌های اجتماعی در روزهای اخیر از وابستگی جمهوری اسلامی ایران به روسیه انتقاد کردند. از جمله سیاوش رضاییان در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «یکی از مهمترین خبرهای این روزها برای ایرانی‌ها، قرارداد بیست ساله با روسیه است. بنظرم مفاد این قرارداد چیزی شبیه به مستعمره شدن رسمی ایران توسط روسیه‌ست…»
در این حال، کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو، با اعلام خبر امضای «توافقنامه همکاری استراتژیک بلندمدت» تهران و مسکو در سفر پزشکیان به روسیه، به خبرگزاری «تاس» گفته بود که این توافق شامل بند «دفاع متقابل»، مشابه توافق‌های روسیه با کره شمالی و بلاروس، نخواهد بود.
او بدون اشاره به جزئیات این قرارداد که جمهوری اسلامی از آن با عنوان «همکاری جامع راهبردی» یاد می‌کند، تاکید کرده بود: «ماهیت این توافق متفاوت است. کشورهایی مانند بلاروس و کره شمالی در حوزه‌هایی روابط مشارکتی با روسیه برقرار کرده‌اند که ما وارد آنها نشده‌ایم چون ما علاقه‌ای به پیوستن به هیچ بلوکی نداریم.»
پیمان روسیه با کره شمالی که در ماه نوامبر امضا شد و همچنین پیمان روسیه با بلاروس که ماه اکتبر امضا شده بود، هر دو، شامل بندی درباره «دفاع متقابل» بودند.
این در شرایطی است که جمهوری اسلامی ایران پس از تهاجم روسیه به اوکراین در پنجم اسفند سال ۱۴۰۰ هزاران پهپاد به مسکو تحویل داده است که از آنها در حمله به مناطق مختلف اوکراین استفاده شده است.
اوکراین پیش‌تر اعلام کرده بود که روسیه از زمان آغاز جنگ تاکنون بیش از ۸ هزار پهپاد ساخت جمهوری اسلامی ایران را در عملیات خود به کار گرفته است.
اولین بار در پاییز دو سال قبل، کی‌یف حکومت ایران را به تأمین این پهپادها برای روسیه متهم کرد.
روزنامه تایمز روز ۲۴ دی گزارش داد که علی لاریجانی، مشاور علی خامنه‌ای و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران، در پروازهایی محرمانه برای دیدار با مقام‌های ارشد روسیه در حال رفت‌وآمد بوده است.
در این گزارش آمده: این تلاش‌های پشت‌پرده با هدف جلب حمایت روسیه در برنامه هسته‌ای و تقویت توانمندی‌های دفاع هوایی ایران انجام شده است.
مسعود پزشکیان در مقام رئیس جمهور اسلامی ایران نخستین بار مهر امسال در عشق‌آباد ترکمنستان با ولادیمیر پوتین دیدار کرد و دیدار روز جمعه دومین ملاقات آنها به شمار می‌رود.
ایران و روسیه، هر دو، تحت تحریم‌های شدید غرب قرار دارند و از آغاز حمله نظامی مسکو به اوکراین همکاری‌های نظامی خود را گسترش داده‌اند؛ موضوعی که تحریم‌های جدیدی علیه تهران به دنبال آورد.
مسعود پزشکیان پیش از سفر به مسکو از تاجیکستان بازدید کرد و در جریان این سفر ۲۳ سند همکاری به امضای مقام‌های دو کشور رسید؛ با این حال اکثر این اسناد شامل تفاهم‌نامه بودند.
همچنین روسای جمهور دو کشور از آسان‌تر شدن سفر اتباع خود به کشورهای یکدیگر خبر دادند و اعلام کردند که شهروندان ایران و تاجیکستان از این پس می‌توانند در صورت پرواز با هواپیما از هر شهر یکدیگر، یا از هر کشور سومی نیاز به روادید نخواهند داشت.
از حدود پنج ماه پیش تاکنون تنها شهروندانی که با هواپیما بین تهران و دوشنبه سفر می‌کردند نیاز به روادید نداشتند.
