در حالی که در پنجاه سال اخیر بالاترین سطح روابط دیپلماتیک بین ایران و کره جنوبی وجود داشته و سطح مثبت تعاملات بین ایران و کره در حدی بوده است که خیابانی در تهران به نام سئول و خیابانی در سئول به نام تهران نامگذاری شده است، تحریمهای ایالات متحده علیه ایران و مشکلات و محدودیتهایی که در سطح بینالمللی برای برقراری روابط بینالمللی بین ایران و دیگر کشورها ایجاد شده به سطح رابطه بین تهران و سئول نیز کشیده شده است و به نظر میرسد چشمانداز مبهمی در سطح روابط بینالملل را بین دو کشور ایجاد کرده باشد.
این در حالی است که با تضعیف رابطه بین ایران و کشورهای اروپایی و امریکایی پس از وقوع انقلاب اشلامی و همچنین رویکرد ایدئولوژیک جمهوری اسلامی برای توسعهی روابط با شرق به جای غرب، جمهوری اسلامی رابطه با کشوری مثل کره را همواره در اولویت روابط خارجی خود در کنار کشورهایی مانند چین، روسیه و ژاپن قرار داده است.
گرچه جمهوری اسلامی ایران تلاش زیادی کرده است که بتواند هم پول امریکایی و هم اهمیت تجارت با امریکا را در سطح روابط خارجی و تجاری خود به حداقل برساند، اما در عمل به علت اقتصاد قدرتمند امریکا در سطح جهانی و اجبار دیگر کشورها به تابعیت از درخواستهای اقتصادی امریکا به دلیل اهمیت آن در تعاملات خارجی این کشورّا با بن بست مواجه شده است و جمهوری اسلامی حتی نتوانسته است در سطح روابط دوجانبه نیز به تحقق خواست خود در خصوص حذف دلار و یا کاهش تعاملات این کشورها کمکی بکند.
محدودیتهای اعمال شده توسط ایالت متحده امریکا رای کاهش تجارت بینالملل ایران و همچنین تحریم گستردهای که علیه جمهوری اسلامی اعمال میشود، از جمله عواملی است که مانع از این می شود که جمهوری اسلامی خلاف خواست و برنامهریزی خود، حتی بتواند اقدام به توسعهی روابط تجاری خود با شرق از جمله کره بکند.
کرهجنوبی گرچه پس از تحریم ها نیز از تحریمهای گسترده ایالات متحده معاف شده بود و همچنان یکی از خریداران نفت ایران باقی مانده بود، اما به گفتهی تحلیلگران بازار این مهلت قانونی تنها با هدف جایجایی فروشنده رخ داده بود و بر خلاف پیشبینیهایی که زنگنه وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران انجام داده و تاکید کرده بود که تاسیسات کره و ژاپن مجبو به ادامه دریافت نفت ایران هستند چون با نفت ایران تنظیم شدهاند، این جابجایی صورت پذیرفت و کرهی جنوبی نیز واردات نفت از ایران را به خاطر تحریمهای ایالات متحده متوقف کرد.
توقف صادرات نفت ایران به عنوان مهمترین منبع درآمدی ایران در حالی صورت میپذیرد که منابع مالی ایران در دیگر کشورها نیز به خاطر محدودیتهای ایالات متحده در حال حاضر بلوکه هستند و جمهوری اسلامی ایران حتی امکان دسترسی و استفاده از منابع مالی خود در خارج از کشور را نیز از دست داده است.
به گفتهی تحلیلگران بازار در حال حاضر مهمترین مشکل جمهوری اسلامی در کنار تحریم های ایالات متحده علیه ایران، عدم امکان انتقال منابع مالی جمهوری اسلامی به دیگر کشورها برای خریداری موارد موردنیاز خود در داخل کشور است. به گفتهی تحلیلگران بازار تنها رفع بلوکه از منابع ارزی ایران در خارج از کشور و فراهم شدن امکان جابجایی آنها بین دیگر کشورها میتواند بخش مهمی از مشکلات اقتصادی ایران را برطرف کند و به جمهوری اسلامی کمک کند تاآن را برای انتقال غذا و دارو و تجهیزات پزشکی مورداستفاده قرار دهد.
به گزارش مطبوعات ایران در این میان، سرنوشت اموال بلوکهشدهی جمهوری اسلامی در کره جنوبی نیز همچنان نامشخص است. بیشترین اموال جمهوری اسلامی در خارج از کشور در کرهی جنوبی بلوکه شده است و به گفته بر خی منابع بیش از ۷ میلیارد دلار ایران در کره جنوبی بلوکه شده و امکان استفاده ندارد و تلاشهای جمهوری اسلامی ایران برای رفع بلوکه این منابع همچنان به جایی نرسیده است. این در حالی است که جمهوری اسلامی پیشنهاد داده است تا از این پول برای خرید تجهیزات فنی و صنعتی غیرتحریمی استفاده کند و آنها را به کشور باز گرداند.
این در حالی است که حتی شیوع ویروس کرونا نیز نتوانسته است این کشورها را به آزادسازی بخشی از پول بلوکه شده برای خرید تجهیزات موردنیاز پزشکی برای مقابله با کرونا و تسهیل در ارسال مواد دارویی و پزشکی مجاب کند. بنا بر اخبار منتشرشده، کرهی جنوبی اعلام کرده است ایران می تواند با استفاده از بخشی از این پول بلوکه شده، اقدام به واردات محصولات مبارزه با کرونا که ساخت کره هستند کند، اما ایران با این پیشنهاد به این علت که بازار ایران از نظر این تجهیزات در حال حاضر اشباع است موافقت نکرده و خواستار واردات داروهای مبارزه با بیماریهای خاص شده که کره جنبوبی با آن موافقت نکرده است.
اقدام کرهی جنوبی به گفتهی تحلیلگران سوءاستفاده از منابع مالی ایران است و شائبهی خودداری کرهی جنوبی از پرداخت نقدینگی را افزایش داده است. این در حالی است که با توجه به گردش مالی صادرات و تجارت بینالمللی در کرهی جنوبی رقم ۷ میلیارد دلار رقم چندان قابل توجهی نیست و درصد بالایی را به خود اختصاص نمیدهد، اما با توجه به بحران اقتصادی اخیر که دامنگیر تمامی کشورها منجمله کرهی جنوبی شده است، به نظر میرسد که پول بلوکهشدهی ایران برای کرهی جنوبی به عنوان بخشی از نقدینگی موردنیاز این کشور مورد سوء استفاده قرار گرفته است.
تحلیلگران با اشاره به اینکه کرهی جنوبی به جای ارسال کالاهای موردنیاز جمهوری اسلامی با استفاده از پول بلوکهشده، حتی با وجود پذیرش جمهوری اسلامی مبنی بر خرید کالا و عدم پرداخت پول نقد، بر ارسال کالاهای خاص کرهای که موردنیاز جمهوری اسلامی نیست، تاکید دارد، نشاندهندهی این است که کرهی جنوبی بیش از آنکه از طرف امریکا تحت فشار باشد، با وجود شرایط نامناسب اقتصادی و نیاز همهی کشورها به نقدینگی، در حال سوءاستفاده از شرایط است. موضوعی که به گفتهی تحلیلگران میتواند به تیرگی رابطهی دو کشور، که در سالهای دور حتی به نامگذاری دو خیابان در دو کشور منتهی شده، بینجامد.
