در پی سفر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به مسکو، وی با بیان این موضوع که جمهوری اسلامی ایران و روسیه دارای روابط راهبردی هستند، اظهار داشت دو کشور نیاز دارند که به صورت مداوم، در خصوص مسایل مختلف منطقهای و بینالمللی هماهنگی، همفکری و رایزنی داشته باشند و آخرین وضعیت تحولات منطقه و جهان را بررسی کنند.ظریف در بخش دیگری از اظهاراتش با بیان این موضوع که رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین، نشاندهنده این واقعیت است که جمهوری اسلامی برای حفظ امنیت و آزادی کشتیرانی برای همه در آبراه بینالمللی مهم هرمز آمادگی همکاری و همراهی دارد گفت رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین نشان داد کشورهای قدرتمند جهان با اقدامات تنشآفرین در منطقه همراهی نمیکنند.ظریف همچنین با اشاره به اینکه سفر اخیر بیست و هشتمین سفر وی به روسیه در طول شش و نیم سال گذشته است، آن را نشانهی روابط تنگاتنگ مسکو و تهران دانست.روابط ایران و روسیه علاوه بر آنکه از حساسیت بینالمللی زیادی برخوردار است، در داخل کشور نیز حساسیتهای زیادی ایجاد کرده است.
ایران روسیه را مهمترین متحد خود در مواجهه با چالشهای بینالمللی میداند و با توجه به حضور روسیه در شورای امنیت، تلاش میکند تا از حضور روسیه و چین به عنوان اعضای اصلی شورای امنیت برای پیشبرد اهداف خود در شورا استفاده کند، اما واقعیت این است که در عمل این دو کشور نه تنها زمینهای برای تامین خواستههای جمهوری اسلامی فراهم نکردهاند، بلکه حتی مانع از تصویب قطعنامههای ضد ایران نیز در شورای امنیت نشدهاند.
جمهوری اسلامی همواره ادعا کرده است که رابطه استراتژیک جمهوری اسلامی و روسیه، با هدف تامین منافع بلندمدت جمهوری اسلامی صورت میپذیرد، اما در شرایط خاص سیاسی، روسها نشان دادهاند که بر خلاف این ادعاها متحد همیشگی جمهوری اسلامی نیستند و در صورت تامین منافع روسیه از طریق تعامل با دیگر کشورها، بارها پیش آمده است که روابط مشترک خود با جمهوری اسلامی را نادیده گرفته است.
ایران در خصوص حضور خود در سوریه، همواره بر روابط فیمابین ایران و روسیه به عنوان یکی از تاکتیکهای راهبردی حضور دو کشور در سوریه تاکید میکرد، اما در نهایت با تقویت تعامل روسیه و امریکا و اسرائيل در این خصوص، روسیه از حضور جمهوری اسلامی در سوریه که اهمیت راهبردی بالایی برای ایران داشت حمایت نکرد. در عین حال، معترضین در داخل ایران نیز،همواره در اعتراضهای خیابانی خود در دههی اخیر از روابط تنگاتنگ ایران و روسیه انتقاد کرده و خواستار خاتمه دادن آن شدهاند. روسیه جزو معدود کشورهای دنیاست که جمهوری اسلامی در آنها سفیر فوقالعاده و تامالاختیار دارد و از این طریق اهداف حساس و محرمانهی خود را دنبال میکند.
