نقش حاشیه‌ای اروپا در تنش بین ایران و امریکا

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس روز سه‌شنبه با بیان این موضوع که برجام راه حل اروپایی ندارد، اظهار داشت کسی باید برای برجام راه حل ارائه دهد که بتواند موصوع را حل کند. وی همچنین خاطرنشان کرد که اروپایی‌ها از این توان و جایگاه برخوردار نیستند. با اقدام ایران برای کاهش تعهدات برجامی در ماه‌های اخیر، کشورهای اروپایی تلاش‌های مضاعفی را آغاز کرده‌اند تا بتوانند با میانجی‌گری بین دو کشور ایران و ایالات متحده، با انجام اقداماتی برای تامین بخشی از خواسته‌های برجامی ایران از تنش بین ایران و ایالات متحده کم کنند.
اما صرفنظر از این که این تلاش‌ها همچنان به نتیجه نرسیده است، جمهوری اسلامی بارها گفته است کشورهای اروپایی یک سال وقت داشته‌اند تا بتوانند برای عمل به تعهدات خود در برجام راه حلی پیدا کنند. در همین حال و در واکنش‌های تلاش‌های فرانسه برای بهبود روابط بین ایران و امریکا و تلاش‌های وی برای ایجا فرصت گفتگو بین دو کشور، دونالد ترامپ نیز اعلام کرده بود که به میانجی‌گری فرانسه نیازی ندارد و هروقت که ایران مایل به مذاکره باشد می‌تواند با امریکا به طور مستقیم مذاکره کند. وی افزود اگر امریکا تمایل داشت برای رابطه با ایران ا میانجی استفاده کند، ژاپن، میانجی مناسب‌تری بود.
فلاحت‌پیشه این سخنان را در واکنش به اظهارات هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان اظهار داشت که تصمیم ایران برای کاهش تعهدات برجامی‌ را اقدامی کاملا غلط خوانده و از ایران خواسته بود به الزامات پیش‌بینی شده در برجام عمل کند.وی در ادامه واکنش به اظهارات هایکو ماس با اشاره به اینکه چیزهایی مثل اینستکس قادر به حفظ برجام نیستند، اظهار داشت اگر اروپایی‌ها به تعهدات خود در برجام عمل می‌کردند، به طور طبیعی ۷۰ میلیارد دلار موافقتنامه پسابرجامی بین ایران و اروپا اجرا می‌شد و عملا برجام حفظ می‌شد.فلاحت پیشه علت صدمه دیدن برجام را سکوت اروپایی‌ها برای حفظ برجام دانست و اظهار داشت تا زمانی که اروپایی‌ها مدام برنامه‌های خود را با وزارت خزانه‌داری امریکا تطبیق می‌دهند، اقدامی برای حفظ برجام نمی‌توان انجام داد. وی افزود اروپایی‌ها به علت تلاش‌شان برای انطباق دائم با وزارت خزانه‌داری امریکا، نمی‌توانند پیشنهادی ارائه کنند که توجه ایران را جلب کند. فلاحت‌پیشه هچمنین ایران و امریکا را بازیگران اصلی برجام و بقیه را حاشیه‌ای دانست.
حسن روحانی در ابتدای روی کار‌‌آمدن در پست ریاست جمهوری نیز با اشاره به نقش کلیدی امریکا در مذاکرات هسته‌ای ایران گفته بود که ایران به جای گفتگو تعامل با اروپایی ها که نقش مهمی در موضوع هسته‌ای ندارند، تصمیم دارد که با خود امریکا گفتگو کند، سیاستی که در نهایت به مذاکرات دوساله و شکل‌گیری برجام منتهی شد و در نهایت هم به علت خروج امریکا از برجام محکوم به فروپاشی شد.
این در حالی است که ایالات متحده با هدف افزایش فشارها بر ایران، همچنان تحریم‌های جدید علیه ایران وضع می‌کند و اروپایی‌ها با مداخله در این روابط در تلاش هستند تا دو کشور را متقاعد کنند از کاهش تعهدات برجامی و نیز افزایش تحریم‌ها علیه یکدیگر دست بکشند و موضوع را با مذاکره حل کنند. از طرفی، به علت روحیه دمدمی مزاج دونالد ترامپ در تعامل‌های بین‌المللی و تصمیم‌گیری‌های خلق‌الساعه و غیرقابل پیش‌بینی بودن وی، ایرانی‌ها نیز تاکید می‌کنند که ایالات متحده و شخص ترامپ برای مذاکره سیاسی و دستیابی به یک توافق بلندمدت معتبر نیستند. از طرفی جز امریکا و جز مذاکره مستقیم با امریکا امکانی برای کاهش تنش بین ایران و امریکا و کاهش تحریم‌ها وجود ندارد، و از طرف دیگر دولت روحانی از اعتبار کافی در داخل برای آغاز مجدد گفتگوها برخوردار نیست