دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در تازه‌ترین مواضع خود علیه جمهوری اسلامی ایران، بار دیگر از ضعف ساختاری و وضعیت شکننده حکومت تهران سخن گفت و تأکید کرد که جمهوری اسلامی در تلاش برای بقاست و دیگر توانایی سابق خود در منطقه را از دست داده است.
او در نشست مشترک با رئیس اداره تحقیقات فدرال آمریکا، اف‌بی‌آی، در کاخ سفید گفت: «امروز حماس هیچ حمایتی ندارد. پیش‌تر ایران از حماس پشتیبانی می‌کرد، اما حالا می‌گوید: “هیس، ما را وارد نکنید.” آخرین باری که آن‌ها درگیر شدند، نتیجه خوبی نگرفتند.» اشاره او به حملات گسترده آمریکا و اسرائیل علیه تأسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی در جریان جنگ دوازده‌روزه بود که به گفته ترامپ، «توان هسته‌ای ایران را از بین برد و زمینه توافق صلح غزه را فراهم کرد».
ترامپ با صراحت گفت که اگر آمریکا توان هسته‌ای جمهوری اسلامی را از میان نمی‌برد، هرگز توافقی برای پایان جنگ غزه شکل نمی‌گرفت: «کشورهای عربی آن زمان از ایران می‌ترسیدند، اما حالا دیگر ایران قدرتی ندارد؛ به‌خاطر کاری که ما و اسرائیل انجام دادیم.»
او در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد که برای خلع سلاح حماس نیازی به حضور ارتش آمریکا نیست، و گفت: «اگر آن‌ها از خلع سلاح خودداری کنند، ما این کار را انجام می‌دهیم، اما بدون حضور ارتش. ما نیازی به اعزام نیرو نداریم. دخالت ما در پشت صحنه باعث برقراری صلح شد.»
به نوشته رسانه‌های آمریکایی، رئیس‌جمهور آمریکا با اشاره به وضعیت فعلی جمهوری اسلامی افزود: «ایران در تلاش برای بقاست. وقتی گزارش‌هایی درباره پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران دیدم، گفتم نگران نباشید؛ آخرین کاری که آن‌ها بخواهند انجام دهند، دستیابی به سلاح هسته‌ای است. اگر حتی نزدیک به آن شوند، آن سایت‌ها نابود خواهند شد.»
او با یادآوری حملات هوایی آمریکا علیه مراکز هسته‌ای ایران گفت: «بمب‌افکن‌های بی-۲ ما صدها هزار پوند بمب حمل می‌کردند و هرکدام دقیقاً به هدف خوردند. آن‌ها شبانه و در تاریکی وارد حریم هوایی ایران شدند، کاملاً رادارگریز بودند و هیچ‌کس متوجه‌شان نشد.»
ترامپ با اشاره به توافق آتش‌بس غزه، تأکید کرد که آمریکا نقش اصلی را در شکل‌گیری این توافق ایفا کرده و اگر اقدامات مشترک واشینگتن و تل‌آویو برای از میان بردن توان هسته‌ای جمهوری اسلامی نبود، کشورهای عربی هرگز جرات امضای این توافق را نداشتند، چون ایران قدرتمند بود. به خاطر کاری که ما و اسرائيل با ایران کردیم، دیگر قدرتمند نیست.
در همین نشست، کاش پتل، مدیرکل اف‌بی‌آی، از افزایش قابل‌توجه پرونده‌های جاسوسی مرتبط با جمهوری اسلامی در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ خبر داد. او گفت: «در دوره کنونی، فعالیت‌های جاسوسی علیه سه قدرت اصلی — چین، روسیه و ایران — تمرکز یافته است. در مورد ایران، رسیدگی به پرونده‌های جاسوسی ۵۰ درصد افزایش یافته و میزان بازداشت‌ها نیز به همین نسبت بالا رفته است.»
پتل افزود: «از ابتدای امسال تاکنون، ۱۲۵ مورد بازداشت مرتبط با فعالیت‌های تروریستی انجام شده، در حالی‌که در مدت مشابه سال گذشته این رقم ۱۰۰ مورد بود. افزایش پرونده‌های مرتبط با ایران و متحدانش نشان می‌دهد که ایالات متحده در مقابله با شبکه‌های جاسوسی و مالی جمهوری اسلامی رویکردی سخت‌گیرانه و بی‌سابقه اتخاذ کرده است.»
در همین حال، به گزارش شبکه آمریکایی فاکس‌نیوز، موضوع خلع سلاح کامل حماس همچنان در مرحله دوم مذاکرات توافق غزه باقی مانده است. در این مذاکرات که با میانجی‌گری مصر، قطر و نظارت واشینگتن برگزار می‌شود، اسرائیل اعلام کرده که حماس هنوز به تعهدات خود در زمینه بازگرداندن پیکر گروگان‌های اسرائیلی پایبند نیست. بر اساس مفاد توافق، حماس موظف است «حداکثر تلاش» را برای بازگرداندن پیکر ۲۸ گروگان کشته‌شده از جمله دو شهروند آمریکایی انجام دهد.
یک مقام اسرائیلی به نقل از دولت ترامپ گفت که «خلع سلاح کامل حماس تنها زمانی ممکن است که ایران از پشتیبانی سیاسی و مالی این گروه دست بکشد، و این همان چیزی است که اکنون در حال وقوع است.» به گفته او، جمهوری اسلامی پس از تحمل خسارات سنگین در تأسیسات نظامی و هسته‌ای خود، توان حمایت مالی از گروه‌های نیابتی‌اش در منطقه را از دست داده است.
کارشناسان منطقه‌ای نیز می‌گویند سخنان ترامپ بازتاب تغییری جدی در سیاست آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی است. سیاستی که با هدف تضعیف کامل قدرت منطقه‌ای تهران و پایان دادن به شبکه شبه‌نظامیان وابسته به آن طراحی شده است.
به نوشته تحلیل‌گران، جمهوری اسلامی امروز نه‌تنها در عرصه اقتصادی زیر فشار شدید تحریم‌هاست، بلکه در حوزه نظامی و امنیتی نیز موقعیت خود را از دست داده است. در حالی‌که فرماندهان سپاه پاسداران از «اقتدار منطقه‌ای» سخن می‌گویند، متحدان سنتی تهران، از حماس تا حوثی‌ها، هر یک در وضعیت دفاعی و شکننده قرار گرفته‌اند.
در نهایت، آنچه از سخنان دونالد ترامپ برمی‌آید، پیامی روشن به جمهوری اسلامی است: دورانی که تهران می‌توانست با تهدید، نفوذ و حمایت از گروه‌های نیابتی، جایگاهی برای خود در منطقه تثبیت کند، به پایان رسیده است.
امروز جمهوری اسلامی، به گفته رئیس‌جمهور آمریکا، «در تلاش برای بقاست»؛ تلاشی که در سایه انزوای بین‌المللی، بحران اقتصادی، و از دست رفتن نفوذ منطقه‌ای، بیش از هر زمان دیگری رنگِ نومیدی دارد.
