تحویل دو جسد دیگر؛ تهدید اسرائیل به از سرگیری نبردها؛ حماس: برای یافتن اجساد تلاش می‌کنیم

در ادامه روند شکننده اجرای توافق آتش‌بس غزه، نیروهای حماس روز گذشته دو تابوت حامل بقایای دو گروگان جان‌باخته اسرائیلی را به صلیب سرخ تحویل دادند. دولت اسرائیل دریافت اجساد را تأیید کرده و اعلام کرده که آن‌ها برای شناسایی رسمی به مؤسسه ملی پزشکی قانونی منتقل شده‌اند. بدین ترتیب، تا این لحظه ۹ جسد از مجموع ۲۸ گروگان جان‌باخته‌ای که بر اساس توافق باید تحویل داده شوند، به اسرائیل بازگردانده شده و هنوز ۱۹ جسد در غزه باقی مانده است.

دفتر نخست‌وزیر اسرائیل در بیانیه‌ای اعلام کرد تل‌آویو تحویل تمام اجساد را بدون قید و شرط خواستار است و هشدار داد در صورت تأخیر یا نقض تعهدات از سوی حماس، حملات نظامی به نوار غزه از سر گرفته خواهد شد. یسرائیل کاتس، وزیر دفاع اسرائیل، شامگاه چهارشنبه در پیامی صریح گفت: «اگر حماس به تعهدات خود عمل نکند، اسرائیل در هماهنگی با ایالات متحده نبرد را از سر خواهد گرفت.» او از ارتش خواست طرحی جامع برای شکست کامل حماس در صورت از سرگیری جنگ تهیه کند.

حماس اما در پاسخ اعلام کرده است که تمامی گروگان‌های زنده و اجسادی را که توانسته به آن‌ها دسترسی پیدا کند، تحویل داده و برای یافتن باقی اجساد نیاز به زمان، تلاش گسترده و تجهیزات ویژه دارد. گردان‌های عزالدین قسام، شاخه نظامی این گروه، در بیانیه‌ای گفته‌اند: «یافتن و بازیابی اجساد باقیمانده نیازمند امکانات فنی خاص است و برخی از این اجساد زیر آوار ساختمان‌های ویران‌شده و در تونل‌هایی مدفون شده‌اند که در جریان بمباران‌های اسرائیل تخریب شده‌اند.»

با وجود این توضیحات، ارتش اسرائیل تأکید کرده است که حماس موظف به تحویل تمامی اجساد است و هیچ بهانه‌ای برای تأخیر پذیرفته نخواهد شد. تل‌آویو می‌گوید اجرای کامل توافق، شرط ادامه روند آتش‌بس و ارسال کمک‌های انسانی است. برخی رسانه‌های اسرائیلی گزارش داده‌اند که دولت نتانیاهو احتمالاً گذرگاه رفح میان مصر و غزه را برای عبور محموله‌های بشردوستانه باز خواهد کرد، اما این تصمیم هنوز نهایی نشده است.

در همین حال، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، نیز در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌ان گفت که اگر حماس از اجرای کامل تعهدات خود در چارچوب توافق صلح غزه سر باز زند، واشینگتن با ازسرگیری عملیات نظامی اسرائیل در غزه موافقت خواهد کرد. او افزود: «به محض این‌که من بگویم، نیروهای اسرائیلی می‌توانند جنگ را از سر بگیرند. آنچه مربوط به حماس است به زودی حل خواهد شد.»

این اظهارات در حالی بیان می‌شود که نارضایتی در جامعه اسرائیل از تأخیر حماس در تحویل اجساد شدت گرفته و خانواده‌های گروگان‌ها خواستار اقدام فوری دولت برای بازگرداندن اجساد و پایان دادن به بلاتکلیفی هستند. ارتش اسرائیل نیز اعلام کرده یکی از اجساد تحویل‌داده‌شده در مرحله قبل، پس از بررسی پزشکی قانونی، متعلق به هیچ‌یک از گروگان‌های شناسایی‌شده نبوده است.

در سطح بین‌المللی، سازمان ملل و نهادهای امدادی از طرفین خواسته‌اند تا ضمن حفظ آرامش، روند تحویل اجساد و ارسال کمک‌های بشردوستانه را تسریع کنند. تام فلچر، رئیس امور بشردوستانه سازمان ملل، در گفت‌وگویی با خبرگزاری فرانسه هشدار داده که وضعیت انسانی در غزه بحرانی است و گفت: «ما برای رساندن کمک‌های خود به همه گذرگاه‌ها متکی هستیم و خواستار بازگشایی فوری همه مسیرهای ورودی به غزه هستیم.» او تأکید کرد ۱۹۰ هزار تُن کمک آماده ارسال به غزه است و تأخیر بیشتر می‌تواند فاجعه‌بار باشد.

در این میان، حماس همچنان بر موضع خود پافشاری می‌کند که تعهداتش را در حد توان انجام داده و برای یافتن اجساد باقیمانده تلاش خواهد کرد، اما در عین حال از اسرائیل خواسته است تا از تهدید نظامی و فشار سیاسی خودداری کند. از سوی دیگر، برخی مقام‌های اسرائیلی از احتمال محدودسازی کمک‌های بشردوستانه خبر داده‌اند. ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی اسرائیل، تهدید کرده در صورت خودداری حماس از بازگرداندن باقی اجساد گروگان‌ها، ارسال کمک‌ها به غزه متوقف خواهد شد.

در نهایت، این کشمکش تازه بار دیگر نشان می‌دهد که توافق شکننده آتش‌بس غزه، همچنان در معرض فروپاشی قرار دارد. در حالی که هر دو طرف ادعای پایبندی به توافق را دارند، روند تحویل اجساد به یکی از نمادهای بحران اعتماد میان اسرائیل و حماس تبدیل شده است. به گفته تحلیل‌گران، تداوم این وضعیت، احتمال بازگشت به درگیری‌های گسترده را بیش از هر زمان دیگری افزایش داده است — در حالی که مردم غزه همچنان در شرایط انسانی دشوار، میان امید و هراس از آغاز دوباره جنگ، روزگار می‌گذرانند.