رییس‌جمهور آمریکا روز گذشته اعلام کرد که به سازمان اطلاعات مرکزی این کشور اجازه داده است عملیات مخفی در داخل ونزوئلا انجام دهد؛ تصمیمی که به‌عنوان مرحله‌ای تازه در فشار مستقیم واشینگتن برای تضعیف و برکناری نیکلاس مادورو توصیف می‌شود. دولت ترامپ پیش‌تر مبلغ ۵۰ میلیون دلار پاداش برای اطلاعات منجر به بازداشت مادوروِ متهم به قاچاق مواد مخدر تعیین کرده بود و اکنون اختیار جدیدی را به سیا واگذار کرده تا مجموعه‌ای از اقدامات منطقه‌ای و درون‌‌کشوری را دنبال کند.
در گزارش‌ها، این اجازه شامل عملیات اطلاعاتی و محرمانه در خاک ونزوئلا و اجرای مجموعه اقدامات در منطقه دریایی کارائیب است. کاخ سفید توضیحات جزئی درباره نوع دقیق ماموریت‌ها و محدوده اختیار سیا ارائه نکرده و بنابر گزارش‌ها، مشخص نیست این مجوز تا چه اندازه شامل عملیات با حضور فیزیکی کارکنان سیا، پشتیبانی لجستیکی یا فعالیت‌های اطلاعاتی از راه دور خواهد بود. سخنان رییس‌جمهور در یک کنفرانس خبری حاکی از آن بود که دو دلیل عمده این تصمیم، مسأله مهاجرت و ادعای ارتباط ونزوئلا با شبکه‌های قاچاق مواد مخدر بوده است.
ترامپ در پاسخ به پرسش خبرنگاران بار دیگر ونزوئلا را متهم کرد که زندانیان — از جمله بیماران روانی — را به سمت مرزهای آمریکا روانه کرده و حجم قابل‌توجهی از مواد مخدر را از طریق دریا به ایالات متحده منتقل می‌کند؛ اتهاماتی که تا کنون مستندات کافی و مستقل برای اثبات آنها ارائه نشده است. او در عین حال گفت که واشینگتن در رهگیری محموله‌های دریایی پیشرفت کرده و اکنون مسیرهای زمینی را هدف گرفته است. وقتی از او پرسیده شد چرا از گارد ساحلی یا ابزارهای سنتی حفاظتی استفاده نشده، ترامپ این روش‌ها را «سیاسی و ناکارآمد» خواند و گفت سیا می‌تواند راه‌حل کارآمدتری ارائه دهد.
اعلامیه کاخ سفید و گزارش‌های رسانه‌ای همزمان با افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه منتشر شده است: ناوهای جنگی، هواپیماهای F-35 و حتی زیردریایی‌های اتمی در کارائیب به‌کار گرفته شده‌اند. پنتاگون در مکاتبه‌ای با کنگره این وضعیت را نوعی «درگیری مسلحانه غیربین‌المللی» توصیف کرده که علیه کارتل‌های مواد مخدر جریان دارد — تعبیری که تنش‌ها در منطقه را سنگین‌تر می‌سازد.
از سوی دیگر، نیویورک‌تایمز و منابع دیگر نوشته‌اند که اختیار جدید کاخ سفید می‌تواند بخشی از راهبرد گسترده‌تری باشد که هدفش برکناری مادورو است. واشینگتن پیش از این تحریم‌های گسترده‌ای علیه ونزوئلا اعمال کرده و حالا با افزودن اقدامات محرمانه، فشار را به سطوح جدیدی رسانده است. این رویکرد موجی از واکنش در کنگره و میان متحدان منطقه‌ای ایجاد کرده؛ برخی از سناتورها از جمله جین شاهین هشدار داده‌اند که این سیاست ممکن است کشور را به سوی «یک جنگ علنی دیگر» ببرد و خواستار شفافیت بیشتر دولت درباره اهداف و محدوده این عملیات شده‌اند.
واکنش مقامات مادورو و دولت ونزوئلا تند و قاطع بوده است. کاراکاس اعلام کرده که هرگونه دخالت خارجی در امور داخلی‌اش نقض آشکار قوانین بین‌المللی است و این اقدامات واشینگتن را تلاش‌هایی برای مشروعیت‌بخشی به «تغییر رژیم» و تامین منافع نفتی ایالات متحده توصیف کرده است. در بیانیه‌ای که توسط وزیر خارجه ونزوئلا منتشر شد، اعلام شد که نمایندگان کشور در سازمان ملل موضوع را به شورای امنیت و دبیرکل ارسال خواهند کرد و خواستار محکومیت بین‌المللی اقدامات آمریکا شدند.
در عین حال، گزارش‌های میدانی حاکی است که در پی این تنش‌ها حادثه‌ای خونین نیز رخ داده است: در یکی از حملات اعلام‌شده توسط نیروی دریایی آمریکا در آب‌های کارائیب، یک شناور مورد هدف قرار گرفت و چند تن کشته شدند؛ حادثه‌ای که کاخ سفید آن را مربوط به «قاچاقچیان مواد مخدر» خواند و مدعی شد اطلاعات نشان می‌دهد که این شناورها در مسیرهای شناخته‌شده قاچاق حرکت می‌کرده‌اند. دولت ونزوئلا اما این حمله را نمونه‌ای از نقض حاکمیت ملی خود خواند و از جامعه بین‌المللی خواست واکنش نشان دهد.
تحلیلگران بین‌المللی می‌گویند اختیار جدید سیا می‌تواند به چند سناریو منتهی شود: از عملیات اطلاعاتی محدود و جمع‌آوری اطلاعات هدفمند تا حمایت یا هماهنگی با گروه‌های مخالف مادورو، یا حتی مداخله‌های پیچیده‌تر. گذشته سیا در آمریکای لاتین نشان می‌دهد طیف وسیعی از ابزارها — از آموزش و پشتیبانی لجستیکی تا عملیات مستقیم — در دسترس این سازمان بوده است؛ امری که برای کشورهای منطقه و نیز بازیگران بین‌المللی نگران‌کننده است.
ناظران هشدار می‌دهند که چنین مجوزهایی اگر بدون نظارت قضایی و پارلمانی روشن و بدون چارچوب حقوقی و شفافیت مناسب اعطا شوند، می‌تواند ریسک تشدید درگیری، خطای محاسباتی و گسترش بحران انسانی را بالا ببرد. از سوی دیگر، معترضان به سیاست واشینگتن می‌گویند کارزار «فشار حداکثری» و اتکای صرف به اقدامات محرمانه، بدون چارچوب‌های دیپلماتیک مشخص، معمولا نتیجه‌ای جز افزایشی در بی‌ثباتی و هزینه انسانی در پی نداشته است.
در واپسین جمع‌بندی؛ اعلام مجوز عملیات سیا در ونزوئلا نشان‌دهنده تشدید سیاست آمریکا در منطقه است؛ اقدامی که تردیدی در به‌راه انداختن حلقه جدیدی از فشارها علیه مادورو باقی نمی‌گذارد، اما همزمان ریسک‌های سیاسی و انسانیِ قابل‌توجهی دارد. حالا این پرسش پیش روی سیاست‌گذاران و افکار عمومی است: آیا واشینگتن با چنین ابزارهایی می‌تواند هدف اعلام‌شده‌اش — مقابله با قاچاق مواد مخدر و احقاق حقوق بشر — را محقق سازد، یا اینکه این مسیر صرفا آتش بحران‌های تازه‌ای را در منطقه شعله‌ور خواهد کرد؟
