ادامه گفت‌وگوهای حماس و اسرائیل در مصر

به گزارش خبرگزاری آلمان، دومین روز مذاکرات غیرمستقیم میان حماس و اسرائیل در شهر شرم‌الشیخ مصر، شامگاه سه‌شنبه بدون دستیابی به هیچ پیشرفت ملموسی به پایان رسید. این گفت‌وگوها با میانجی‌گری مصر و مشارکت نمایندگان قطر برگزار می‌شود و هدف آن، پایان دادن به جنگ طولانی و خونین غزه عنوان شده است.

به گفته منابع امنیتی مصری، محور مذاکرات روز دوم بر بررسی فهرست اسیران فلسطینی متمرکز بود که جنبش حماس خواستار آزادی آن‌هاست، از جمله چهره‌های برجسته‌ای چون مروان برغوثی، احمد سعدات، حسن سلامه و عباس السید. هم‌زمان، مسئله سازوکار خروج نیروهای ارتش اسرائیل از نوار غزه نیز از موضوعات اصلی جلسه بود.

یک مقام ارشد امنیتی مصر که در جریان جزئیات مذاکرات قرار دارد، به خبرگزاری آلمان گفته است که «در مقایسه با روز نخست، تغییر محسوسی رخ نداده» و دو هیأت همچنان بر مواضع قبلی خود پافشاری می‌کنند. او افزود که حماس همچنان خواهان تضمین‌های کتبی و قطعی است مبنی بر این‌که اسرائیل پس از آزادی اسیران، عملیات نظامی را از سر نگیرد و تنها در صورت توقف کامل جنگ حاضر به اجرای توافق تبادل است.

به‌نوشته شبکهٔ «القاهره الاخباریه»، هیأت حماس همچنین خواستار توضیحات بیشتر دربارهٔ جزئیات طرح پیشنهادی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، برای پایان جنگ غزه شده و از میانجی‌ها خواسته است تضمین دهند که اسرائیل پس از توافق، بار دیگر حملات خود را از سر نخواهد گرفت. این طرح، که واشنگتن و دو طرف درگیر در اصول آن به توافق اولیه رسیده‌اند، شامل آتش‌بس، تبادل اسیران، عقب‌نشینی تدریجی نیروهای اسرائیلی و آغاز بازسازی نوار غزه است.

در مقابل، به گفته منابع مصری، هیأت اسرائیلی تاکنون از ارائه هرگونه تعهد رسمی دربارهٔ تضمین عدم ازسرگیری درگیری‌ها یا حتی گفت‌وگو پیرامون توقف جنگ پیش از تبادل اسیران خودداری کرده است. مقامات اسرائیلی تأکید دارند که آزادی گروگان‌های اسرائیلی باید پیش‌شرط هرگونه گفت‌وگوی بعدی درباره آتش‌بس یا خروج نیروها باشد.

در همین حال، شبکهٔ رسمی پخش اسرائیل گزارش داد که حماس در جریان این مذاکرات اعلام کرده آزادی اسیران اسرائیلی تنها در صورتی انجام خواهد شد که خروج کامل ارتش اسرائیل از غزه محقق شود. این شبکه افزود: «نمایندگان حماس تأکید کرده‌اند که آخرین گروگان اسرائیلی تنها زمانی آزاد خواهد شد که آخرین سرباز اسرائیلی از غزه خارج شود.»

منابع نزدیک به هیأت میانجی‌گر مصری می‌گویند قاهره در تلاش است با بهره‌گیری از نفوذ خود بر هر دو طرف، زمینه توافقی مرحله‌ای را فراهم کند که هم‌زمان شامل توقف موقت درگیری‌ها، آغاز تبادل تدریجی اسیران و تسهیل ورود کمک‌های انسانی به غزه باشد.

وزیر امور خارجه جمهوری عربی مصر، بدر عبدالعاطی، نیز روز سه‌شنبه در گفت‌وگویی تلویزیونی اعلام کرد که هدف اصلی مذاکرات، «رسیدن به سازوکاری پایدار برای تضمین خروج کامل نیروهای اسرائیلی از نوار غزه و بازگشت امنیت نسبی به این منطقه» است. او افزود که هیأت‌ها در حال بررسی نقشه بازآرایی نیروهای اسرائیلی و ایجاد مسیرهای امن برای ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه هستند.

در همین زمینه، یک منبع دیپلماتیک مصری اعلام کرده است که هیأتی از ایالات متحده به ریاست استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، امروز چهارشنبه به مذاکرات خواهد پیوست. هدف از حضور واشنگتن، افزایش فشار بر اسرائیل برای نشان دادن انعطاف در موضوعات کلیدی، به‌ویژه تضمین عدم ازسرگیری جنگ پس از تبادل اسیران عنوان شده است.

تحلیل‌گران می‌گویند حضور مستقیم آمریکا می‌تواند مسیر گفت‌وگوها را دگرگون کند، زیرا واشنگتن به‌عنوان حامی اصلی اسرائیل و طراح طرح آتش‌بس، نفوذ بیشتری بر تل‌آویو دارد. با این حال، منابع مصری نسبت به موفقیت فوری مذاکرات ابراز تردید کرده‌اند و تأکید می‌کنند که هر دو طرف همچنان درگیر بی‌اعتمادی عمیق و اختلافات بنیادین هستند.

در مجموع، مذاکرات شرم‌الشیخ در حالی ادامه دارد که شرایط انسانی در غزه وخیم‌تر از هر زمان دیگر گزارش می‌شود. سازمان‌های بین‌المللی از کمبود شدید غذا، دارو و سوخت خبر می‌دهند و نسبت به بحران انسانی بی‌سابقه در این منطقه هشدار می‌دهند.

با وجود بن‌بست فعلی، دیپلمات‌های مصری و قطری امیدوارند که پیوستن هیأت آمریکایی و حمایت کشورهای اروپایی بتواند به شکل‌گیری توافقی حداقلی برای آتش‌بس منجر شود، توافقی که به گفته یک مقام مصری «ممکن است آخرین فرصت برای نجات غزه از فروپاشی کامل باشد».