عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی می‌گوید تهران برای مقابله با بازگشت تحریم‌های بین‌المللی پس از فعال شدن «مکانیسم ماشه» تلاش‌های گسترده‌ای انجام داده و در همین حال برای هر وضعیتی از جمله جنگ «آماده» است.
عراقچی در گفت‌وگو با خبرنگار صداوسیما پس از بازگشت از چین گفت: «ترسی از مذاکره نداریم، همانطور که اگر لازم باشد ترسی هم از جنگ نداریم.»
عراقچی به همراه مسعود پزشکیان و گروهی از وزرا و مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی برای شرکت در اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاریهای شانگهای به چین سفر کرده بودند، در جریان این سفر چین و روسیه که متحدان ایران به شمار می‌روند در نامه مشترکی با جمهوری اسلامی فعال کردن مکانیسم ماشه توسط فرانسه، آلمان و بریتانیا را محکوم کردند.
در نامه وزرای خارجه جمهوری اسلامی، چین و روسیه به دبیرکل و همچنین رئیس شورای امنیت سازمان ملل، فعال شدن مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران «خلاف رویه‌های مندرج در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و فاقد مبنای حقوقی لازم» دانسته شده و آنها خواستار نادیده گرفته شدن فعال شدن مکانیسم ماشه شده‌اند. کشورهای اروپایی سه‌گانه عضو «برجام»، فرانسه، آلمان و بریتانیا در نامه‌ای به سازمان ملل فعال شدن سازوکار ماشه را اعلام کردند. بر اساس توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی در سال ۲۰۱۵، تحریم‌های سازمان ملل پس از 30 روز به صورت خودکار بار دیگر ایران اعمال خواهد شد مگر آنکه قطعنامه‌ای مبنی بر توقف این اقدام در شورای امنیت سازمان ملل به تصویب برسد.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی می‌گوید نمایندگی‌‌های ایران، روسیه و چین برای تلاش‌های دیپلماتیک در برابر بازگشت تحریم‌ها با یکدیگر در تماس هستند و از پیش‌نویس قطعنامه‌ای توسط روسیه خبر داد که ایران درحال رایزنی درباره آن است. او تاکید کرد که «هر کاری که بتوانیم انجام می‌دهیم که جلوی این اقدام گرفته شود و دنیا بفهمد که این اقدام غیرقانونی است و مشروعیتی ندارد».
عراقچی این موضوع که پس از بازگشت تحریم‌های بین‌المللی عضویت ایران در سازمان همکاریهای شانگهای لغو خواهد شد را تکذیب کرد و گفت چنین چیزی مورد اشاره قرار نگرفته است و کشورهای عضو «به گونه‌ای حمایت خود را از جمهوری اسلامی در این مسیر اعلام کردند.»
رسانه‌های داخلی ایران به نقل از مقامات وزارت خارجه گزارش داده‌اند که سران کشورهای شرکت‌کننده در اجلاس این سازمان در تیانجین با بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران مخالف هستند. در همین حال،کایا کالاس مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به این اجلاس گفته است رهبران ایران، چین، روسیه و کره شمالی به دنبال نظمی جهانی هستند که نماد یک «ائتلاف استبدادی» است.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی علت غیبت رئیس‌جمهور اسلامی در عکس یادگاری سران در افتتاحیه این نشست و ضیافت‌های شام را «پروتکل‌های منحصر به دولت ایران» اعلام کرد. برخی رسانه‌های داخلی پیش از این دلیل این امر را «دیر رسیدن پزشکیان» به مراسم افتتاحیه اجلاس سران اعلام کرده بودند.
درهمین حال مسعود پزشکیان در بازگشت به تهران از گفت‌وگوی چهارساعته خود با پوتین خبر داد در حالی که در مصاحبه عراقچی با صداوسیما مدت این مذاکره دو ساعت اعلام شده بود. به گفته پزشکیان او با پوتین درباره فعال شدن مکانیسم ماشه و مسائل منطقه‌ای، علمی و اقتصادی گفت‌وگو کرده است.
سه کشور اروپایی عضو برجام می‌گویند ایران تا پیش از پایان مهلت ۳۰ روزه بازگشت تحریم‌های بین‌المللی فرصت دارد تا برای دستیابی به توافق هسته‌ای جدیدی به اقدامات جدی روی آورد.
در همین حال، رسانه‌های داخلی ایران چهارشنبه ۱۲ شهریور گزارش دادند که علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، در تماس تلفنی با جاناتان پاول، مشاور امنیت ملی نخست‌وزیر بریتانیا، درباره «فعال شدن مذاکرات هسته‌ای و حل‌وفصل مکانیسم اسنپ‌بک» گفت‌وگو کرده است.
به گفته این منابع، دو طرف توافق کردند رایزنی‌ها برای سامان‌دهی مسائل هسته‌ای از طریق مذاکره ادامه یابد.
روزنامه‌های داخلی همزمان نوشتند که این تماس در شرایطی انجام شده که تهران بر دریافت «تضمین امنیتی» پیش از آغاز دور تازه مذاکرات تاکید دارد.
از سویی دیگر، مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر امور خارجه، در گفت‌وگویی با یک رسانه ترکیه‌ای تصریح کرد: «پیش از شروع دور جدید گفت‌وگوها با ایالات متحده باید مطمئن شویم دیگر با حملات مشابه مواجه نخواهیم شد.»
او با اشاره به حملات اخیر اسرائیل و آمریکا گفت این اقدامات «خیانت به دیپلماسی» بوده است. تخت‌روانچی افزود: «ما نمی‌خواهیم همان نمایش دوباره اجرا شود. ایالات متحده باید ما را متقاعد کند که این بار چنین کاری نخواهد کرد.»
به نوشته ایسنا، معاون وزیر امور خارجه در توضیح مذاکرات اخیر با تروئیکای اروپایی گفت نشست در سطح معاونان وزیر برگزار شده و موضوعات فنی هسته‌ای و لغو تحریم‌ها در دستور کار بوده است.
او تاکید کرد: «غنی‌سازی بخش جدایی‌ناپذیر هر توافقی است و غنی‌سازی صفر برای ما غیرقابل قبول است.» تخت‌روانچی گفت: «برنامه هسته‌ای ما صلح‌آمیز است و آماده‌ایم جامعه بین‌المللی را متقاعد کنیم که این روند ادامه خواهد داشت.»
رسانه‌های داخلی همچنین نقل کردند که او درباره خسارات حملات اخیر به تاسیسات هسته‌ای ایران سخن گفته و تاکید کرده ارزیابی دقیق بر عهده سازمان انرژی اتمی است، اما میزان آسیب «جدی» بوده است. در عین حال، او تاکید کرده ایران توان دفاعی کافی دارد و «دشمن می‌داند پاسخ ایران ساده نخواهد بود.»
در بخش دیگری از سخنانش، تخت‌روانچی با اشاره به شرایط غزه گفت اسرائیل به «نسل‌کشی» ادامه می‌دهد و آمریکا در شورای امنیت از این کشور حمایت می‌کند. او افزود: «اسرائیل احساس آزادی عمل نامحدودی دارد و کودکان فلسطینی را از غذا و دارو محروم می‌کند. این اقدامات باید توسط جامعه بین‌المللی محکوم شود.»
به گزارش انتخاب، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی تاکید کرده است که مذاکرات با سه کشور اروپایی ادامه خواهد داشت، اما زمان و مکان دور بعدی هنوز مشخص نشده است. او ترکیه را «مکان ترجیحی» برای این گفت‌وگوها دانست و از نقش این کشور در میزبانی مذاکرات قدردانی کرد.
رسانه‌های داخلی در تحلیل‌های خود نوشتند که بریتانیا بر «راه‌حل دیپلماتیک» و ادامه گفت‌وگوها تاکید دارد، در حالی‌که تهران به دنبال تضمین برای جلوگیری از حملات آینده است. به نوشته این رسانه‌ها، مواضع دو طرف همچنان فاصله زیادی دارد؛ تهران بر حق غنی‌سازی و لغو تحریم‌ها پافشاری می‌کند و غرب خواستار شفافیت و محدودیت بیشتر است.
با وجود این اختلافات، رسانه‌های داخلی گزارش دادند که مقام‌های حکومت ایران همچنان بر «امکان‌پذیری دستیابی به توافق از طریق دیپلماسی» تاکید می‌کنند، به شرط آنکه طرف‌های غربی به تعهدات خود پایبند باشند و تضمین دهند روند مذاکرات با اقدامات نظامی مختل نخواهد شد.
