در حالی که دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا، دیروز در پیامی در شبکه اجتماعی تروث با حروف درشت نوشت: «تحت توافق احتمالی ما، ما به هیچ‌وجه اجازه غنی‌سازی اورانیوم را نخواهیم داد!». رئیس‌جمهوری آمریکا در پیام دیگری هم به افزایش ذخایر تسلیحاتی ایالات متحده اشاره کرد و ابراز امیدواری کرد که هرگز مجبور نباشد از آنها استفاده کند.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوی اسلامی، با رد صریح طرح آمریکا برای توافق اتمی گفت پاسخ ما به «یاوه‌گویی» آمریکا معلوم است: «نمی‌توانند هیچ غلطی بکنند.» پیشتر کاخ سفید هشدار داده بود در صورت رد پیشنهاد، تهران با «پیامد جدی» روبرو خواهد شد.
خامنه‌ای این اظهارات را در سخنرانی چهارشنبه ۱۴ خرداد، به مناسبت به مناسبت سی و ششمین سالگرد مرگ روح‌الله خمینی مطرح کرد و گفت: «حرف اول آمریکا این است که ایران صنعت هسته‌ای نداشته باشد.»
پیشتر کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، از ارائه پیشنهادی «دقیق و قابل قبول» به جمهوری اسلامی خبر داد و با اشاره به موضع‌گیری دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، درباره ضرورت غنی‌سازی صفر درصدی جمهوری اسلامی، گفت: «رییس‌جمهوری شب گذشته به‌روشنی موضع خود را اعلام کرد؛ موضعی که نمی‌توانست صریح‌تر از این باشد و بار دیگر تاکید کرد که این، موضع رسمی اوست.»
پیشنهاد آمریکا برای یک توافق هسته‌ای جدید روز شنبه از سوی عمان به ایران ارائه شد، کشوری که میانجی مذاکرات بین عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و استیو ویتکاف، فرستاده رییس جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه، بوده است.
خبرگزاری رویترز گزارش داده بود که جمهوری اسلامی در حال آماده کردن پاسخ منفی خود به طرح آمریکا است.
خامنه‌ای در بخش دیگری از سخنانش افزود: «دشمنان ما روی غنی‌سازی اورانیوم انگشت گذاشته‌اند. صنعت هسته‌ای با این عظمت بدون داشتن توانایی غنی‌سازی یک چیز بی‌فایده است.»
پس از پنج دور مذاکره، چندین مسئله حل‌نشدنی بین تهران و واشینگتن باقی مانده است، از جمله اصرار ایران بر حفظ غنی‌سازی اورانیوم در خاک خود و امتناع تهران از ارسال کل ذخایر اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا به خارج از کشور.
رهبر جمهوری اسلامی روز چهارشنبه افزود غنی‌سازی ایران به آمریکا ربطی ندارد و این کشور چرا دخالت می‌کند.
او بر افزایش قدرت دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی تاکید کرد و گفت: «از این پس تا بتوانیم بر قدرت همه‌جانبه ملی خود خواهیم افزود. خمینی به ما یاد داد باید قدرت دفاعی خود را بالا ببریم.»
رهبر جمهوری اسلامی پیشتر در ۳۰ اردیبهشت درباره مذاکرات جاری با آمریکا گفته بود که گمان نمی‌کند این مذاکرات به نتیجه برسد.
او افزوده بود: «طرف آمریکایی که در این مذاکرات غیرمستقیم وارد صحبت می‌شوند، سعی کنند یاوه‌گویی نکنند. اینکه بگویند ما به ایران اجازه غنی‌سازی نمی‌دهیم، این غلط زیادی است.»
رهبر جمهوری اسلامی پیش از این، ۱۹ بهمن‌ماه ۱۴۰۳، گفته بود که مذاکره با آمریکا «عاقلانه، هوشمندانه و شرافتمندانه» نیست.
خامنه‌ای در ادامه صحبت‌های روز چهارشنبه ۱۴ خرداد خود افزود: «صنعت هسته‌ای فقط برای انرژی نیست. این یک جزئی از فواید است این یک صنعت مادر است. صد نیروگاه هسته‌ای داشته باشیم اما غنی‌سازی نداشته باشیم، به درد نمی‌خورد».
جمهوری اسلامی ظرف دو دهه گذشته میلیاردها دلار صرف برنامه‌ٔ هسته‌ای خود کرده و غنی‌سازی اورانیوم را توسعه داده است. با این حال، برای تنها نیروگاه هسته‌ای خود در بوشهر سوخت از روسیه وارد می‌کند.
موضوع غنی‌سازی به بن‌بستی در مذاکرات بین ایالات متحده و ایران تبدیل شده که تا کنون پنج دور آن برگزار شده است. ایالات متحده و کشورهای غربی نگران هستند ایران با حجم ذخایر اورانیومی که انباشته است، امکان ساخت سلاح هسته‌ای داشته باشد؛ ادعایی که تهران آن را رد کرده است.
ایران تنها کشور غیرهسته‌ای در جهان است که اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنی‌سازی می‌کند؛ سطحی که فاصله‌ای اندک با غنای ۹۰ درصدی مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته‌ای دارد.
رسانه‌های بین‌المللی گزارش‌های مختلفی در مورد جزئیات پیشنهاد آمریکا به جمهوری اسلامی منتشر کرده‌اند، از جمله سایت اکسیوس و روزنامه نیویورک تایمز نوشته‌اند که واشینگتن پیشنهاد غنی‌سازی محدود در سطح سه درصد و همچنین تشکیل کنسرسیوم مشترک با کشورهای منطقه خاورمیانه را به تهران داده است.
با این حال، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، می‌گوید در هر توافقی، ایران نمی‌تواند غنی‌سازی اورانیوم داشته باشد.
رد پیشنهاد اخیر آمریکا از سوی رهبر جمهوری اسلامی در حالی است که عباس عراقچی، وزیر خارجهٔ جمهوری اسلامی، گفته بود تهران در حال بررسی و پاسخ به پیشنهاد مکتوب واشینگتن است که استیو ویتکاف، مذاکره‌کنندهٔ اصلی آمریکا، از طریق عمان به ایران ارائه کرده است.
یک روز پیشتر، کارولین لویت سخنگوی کاخ سفید به خبرنگاران گفت که «ویتکاف، پیشنهاد مفصل و قابل قبولی را به رژیم ایران ارائه کرده که رئیس‌جمهور امیدوار است آنها آن را بپذیرند. در غیر این صورت، با عواقب جدی روبه‌رو خواهند شد».
دونالد ترامپ بارها گفته که به دنبال دستیابی به توافقی با ایران است تا از دستیابی آن به سلاح هسته‌ای جلوگیری کند، و اگر ایران چنین توافقی نکند با تحریم‌های ثانویه روبرو شده و «بمباران» خواهد شد.
بر اساس آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران تا تاریخ ۱۷ مه برابر با ۲۸ اردیبهشت، ۴۰۸.۶ کیلوگرم اورانیوم با غنای تا ۶۰ درصد ذخیره کرده است. این رقم نسبت به گزارش پیشین در ماه فوریه، افزایشی نزدیک به ۱۳۴ کیلوگرم، معادل حدود ۵۰ درصد داشته است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، پیشتر گفته بود که میزان ذخایر اورانیوم ایران در صورت غنی‌سازی با خلوص بالاتر، برای ساخت دست‌کم شش بمب اتمی کافی است.
