اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد پس از «ارزیابی و بررسیهای کامل» نامه دونالد ترامپ رییسجمهور آمریکا به علی خامنهای، در خصوص نحوه واکنش جمهوری اسلامی به آن، تصمیمگیری خواهد شد.
بقایی شامگاه پنجشنبه درباره روند بررسی محتوای نامه ترامپ گفت: «این نامه دیشب واصل شده و هم اکنون در حال بررسی است.»
دونالد ترامپ، ۱۷ اسفندماه در مصاحبه با شبکه خبری فاکس بیزنس از ارسال نامهای به رهبر ایران خبر داده بود.
این نامه شامگاه چهارشنبه در جریان سفر انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رییس امارات متحده عربی، به ایران و دیدار با عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی به تهران تحویل داده شد.
همزمان با این اظهارات بقایی، نورنیوز نزدیک به شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی، پنجشنبه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «بررسی نامه رئیسجمهور آمریکا که دیروز توسط نماینده امارات به سیدعباس عراقچی تحویل شد از امروز آغاز شده است.»
نورنیوز افزود: «این نامه در سه سطح کارشناسی، تصمیمسازی و تصمیمگیری ارزیابی و در مورد نحوه واکنش به آن تصمیمگیری میشود.»
علی خامنهای چهارشنبه در دیدار خود با جمعی از دانشجویان،با اشاره به ارسال نامه ترامپ، گفت هنوز نامه را دریافت نکرده اما این که رییسجمهور آمریکا میگوید ما آماده هستیم با ایران مذاکره کنیم و دعوت به مذاکره میکند، «فریب افکار عمومی» دنیاست.
خامنهای با رد دوباره هرگونه مذاکره با آمریکا، به خروج ترامپ از برجام در سال ۱۳۹۷ اشاره کرد و گفت: «ما نشستیم چند سال مذاکره کردیم، همین شخص مذاکره تمام شده کامل شده امضا شده را از میز بیرون انداخت پاره کرد…وقتی میدانیم عمل نمیکند چه مذاکرهای کنیم؟»
در همین حال مجید عباسی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در برنامه گفت و گوی ویژه خبری پنج شنبه شب درباره نامه ترامپ به خامنهای و سفر لاوروف به تهران گفت: اصولاً دیپلماسی نامه زمانی مطرح میشود که بین دو دولت روابط رسمی وجود ندارد و علی القاعده اینها از طریق میانجی ارسال نامه تلاش میکنند تا مسائل و مشکلات را حل کنند و در این میان ممکن است راههایی در نظر گرفته شود که از طریق این راهها این نامه برسد. تعجب است بالاخره ما در عصر اطلاعات و ارتباطات به سر میبریم و حدود یک هفته پیش بود که ترامپ اعلام کرد من نامهای را برای رهبری جمهوری اسلامی ارسال کردم ولیکن این نامه تازه دیشب به دست جمهوری اسلامی ایران رسیده است.
بنابر گزارش صدا و سیما، وی گفت: حالا اگر این از دو راه اصلی که اشاره شد یعنی از طریق دفتر نمایندگی ما در نیویورک یا از طریق دفتر حافظ منافع آمریکا در ایران یعنی سوئیس ارائه میشد خیلی سریع همان روز ممکن بود برسد. خوب کشورهای دیگر هم صحبت از این بود که به عنوان میانجی مطرح شدند برای اینکه نامه را بیاورند روسیه یکی از این کشورها بود که آقای متقی اشاره فرمودند چرا این اتفاق نیفتاد، عربستان از قبل عنوان کرده بود که ما آماده میانجیگری هستیم.
عباسی ادامه داد: بعضیها تصورشان بر این بود که ممکن است عربستان این کار را انجام بدهد، قطر هم نقش مهمی را در مسائل دیپلماسی منطقه ایفا میکند از جمله در بحث آتش بس غزه هم قطریها هاب اصلی منطقه بودند ولی به یکباره دیشب ما از طریق امارات این نامه را دریافت کردیم. این احتمالاً پیامی است مبنی بر اینکه امارات میتواند واسطهای باشد بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا که پیامهای بین اینها را مبادله کند، لیکن در مورد محتوای نامه عموم صحبتهایی که صورت گرفته یا حدس و گمان است یا اینکه از منابع مختلف که این منابع میتواند متنوع و گوناگون باشد. محتویات نامه لو رفته است در اخبار امروز هم بود یکی از نکاتی که در این نامه علی الظاهر مطرح شده پیش شرط گذاشته شده، گفته پیش شرط اینکه ما بیاییم با شما وارد مذاکره بشویم خوب اصل مذاکره که زیر سوال است، در نامه علی الظاهر پیش شرط گذاشته شده و گفته شده جمهوری اسلامی ایران باید روابط خودش را با لبنان، با عراق و با یمن به نوعی کشورهایی که محور مقاومت هستند با آنها تعدیل کند و آنچه که ما میخواهیم در مورد آن انجام بگیرد.
وی افزود: حالا اینکه برای مذاکره اصلاً باید پیش شرط گذاشته شود یا خیر که این بحث دیگری است و همین پیش شرط عملاً نامه را خراب میکند به این دلیل که اگر شما قائل به مذاکره برابر با رعایت حاکمیت طرف مقابل هستید علی القاعده بدون پیش شرط این مذاکره باید در موضع برابر انجام بگیرد.
این صحبتها و واکنشها در حالیست که دونالد ترامپ برعکس نامه قبیلی خود که در دور اول ریاست جمهوریش توسط شینزو آبه نخست وزیر وقت ژاپن که یک مقام رسمی و در سطح رهبر یک کشور بود، اینبار نامه خود را توسط یک مشاور حاکم عمارت بدست جمهوری اسلامی رسانده است.