رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه درحاشیه نشست رهبران گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه (دی هشت) در قاهره، پایتخت مصر با مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران ملاقات کرد. ترکیه در جریان تحولات سوریه از مخالفان بشار اسد که اکنون در سوریه حاکم هستند حمایت می‌کرد. در حالی که جمهوری اسلامی و روسیه حامیان رژیم بشار اسد بوده‌اند.
اجلاس سران هشت کشور اسلامی در حال توسعه، موسوم به «دی-۸»، روز پنجشنبه ۲۹ آذر در قاهره و زیر سایهٔ تحولات اخیر منطقه برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در حاشیهٔ این اجلاس و در گفت‌وگویی کوتاه با همتای ایرانی خود، مسعود پزشکیان، گفت آنکارا خواهان سوریه‌ای است که در آن «ریشه‌های تروریسم نابود شده» باشد.
بنابر این گزارش، او همچنین بازگشت ثبات به سوریه و بازسازی سریع این کشور را «تنها با همکاری و مشارکت تمامی بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی» امکان‌پذیر دانست.
همچنین به گزارش ایرنا، مسعود پزشکیان در این دیدار بر تمامیت ارضی سوریه تأکید کرد.
بنابر این گزارش، او تأکید کرد که هرگونه تحولات در سوریه باید با حفظ تمامیت ارضی این کشور همراه باشد و خدشه به آن «به هیچ وجه قابل قبول نیست».
این نخستین دیدار رؤسای جمهور دو کشور پس از سقوط حکومت بشار اسد، رئیس‌جمهور مخلوع سوریه، است.
اردوغان در سخنرانی خود در این اجلاس خواستار آشتی در سوریه شد. رئیس‌جمهور ترکیه ابراز امیدواری کرد که همه گروه‌های مذهبی و قومی به طور مسالمت‌آمیز در سوریه در کنار هم زندگی کنند. او همچنین خواستار “تمامیت ارضی و وحدت” سوریه شد.
ترکیه و شبه‌نظامیان حامی این کشور بخش‌های وسیعی از شمال سوریه را از نظر نظامی تحت کنترل دارند. از زمان سقوط بشاراسد ارتش ترکیه حملات خود به مناطق تحت کنترل کردها را نیز افزایش داده است.
مسعود پزشکیان همچنین در نشست قاهره در خصوص سوریه، لبنان و نوار غزه گفت که برای انجام “وظیفه مذهبی، حقوقی و انسانی” جلوگیری از “آسیب‌های بیشتر” به مردم ضروری است.
اجلاس “دی هشت” که از روز پنجشنبه ۲۹ آذر در قاهره کار خود را آغاز کرد در سال ۱۹۹۷ تأسیس شد و هدف خود را ارتقای همکاری میان کشورهای عضو قرار داد. علاوه بر ترکیه و ایران، کشورهای مصر، نیجریه، پاکستان، بنگلادش، اندونزی و مالزی نیز اعضای این گروه هستند.
سفر مسعود پزشکیان به مصر نخستین سفر رئیس‌جمهور اسلامی ایران به این کشور طی حدود ۱۲ سال گذشته به شمار می‌رود. پیش از او محمود احمدی‌نژاد بهمن ۱۳۹۱ در سفر به قاهره با محمد مُرسی، رئیس جمهور وقت مصر، دیدار کرده بود.
مسعود پزشکیان پیش از ترک قاهره همچنین با شمار دیگری از شرکت‌کنندگان در اجلاس دی-۸ از جمله رئیس جمهور مصر و نخست وزیر پاکستان دیدار و گفت‌وگو کرد.
سران کشورها در اجلاس (دی هشت) در بیانیه پایانی اجلاس قاهره بر تعهد خود به «پیشبرد اهداف توسعه مشترک در چارچوب اصول برادری، صلح، گفت‌وگو، عدالت، برابری، حاکمیت قانون و دموکراسی» تاکید کردند.
در این بیانیه همچنین بر چندجانبه‌گرایی و اهمیت تقویت همکاری‌ها برای تقویت توسعه پایدار، ترویج صلح و رسیدگی به چالش‌های جهانی مانند فقر و تغییرات اقلیمی تاکید شده است.
بیانیه پایانی این اجلاس همچنین بر تلاش‌های مشترک اعضا برای اجرای نقشه راه ده ساله این سازمان، موسوم به ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰، تاکید کرده است.
عنوان این دوره اجلاس دی-۸ «سرمایه‌گذاری در حوزه جوانان و حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط: شکل دادن به اقتصاد فردا» بود. با این حال تحولات سوریه، جنگ غزه و آتش‌بس لبنان بر آن سایه انداخته بود.
رهبران حاضر در اجلاس دی-۸ روز پنجشنبه همچنین نشستی درباره تحولات غزه و لبنان برگزار کردند.
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، در این نشست خواستار «مجازات اسرائیل» شد. او گفت که جامعه بین‌الملل باید «استاندارد واحدی را درباره عدالت» اتخاذ کند و اطمینان دهد که اسرائیل به دلیل «تخطی از قوانین بین‌الملل» مجازات خواهد شد.
محمود عباس همچنین خواستار اجرای یک طرح سیاسی شد که شامل آتش‌بس در غزه، خروج کامل اسرائیل از این باریکه و عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل است.
نشست غزه و لبنان در حالی برگزار می‌شد که تلاش‌های دیپلماتیک برای دستیابی به توافق آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها در هفته‌های اخیر افزایش یافته است.
