«وال استریت ژورنال» به نقل از مقام‌های ایرانی و عربی گزارش داد، همزمان با فروپاشی نظام بشار اسد، هزاران شبه‌نظامی مورد حمایت ایران که در اطراف دمشق، حلب مناطق شرقی سوریه حضور داشتند، از جمله افسران سپاه به همراه نیروهای افغان، عراقی، لبنانی و سوری، به‌سرعت از سوریه خارج شده و به سمت شهر مرزی القائم عراق گریختند.
این مقامات همچنین، افزودند که برخی ایرانیان مستقر در دمشق از طریق هوایی به تهران منتقل شدند، در حالی که جنگجویان حزب‌الله در غرب سوریه از طریق زمینی به لبنان گریختند.
اما در مورد تسلیحات ایران در سوریه، به نظر می‌رسد که تجهیزات و سلاح‌هایی سنگین و سبک که در اختیار این شبه‌نظامیان بود، در محل‌های خود رها شده است.
دیپلمات‌های غربی فاش کردند که با فرار هزاران نیروی نظامی جمهوری اسلامی و متحدانشان از سوریه، آنها مجبور شدند مقادیر زیادی از تجهیزات و تسلیحات نظامی را پشت سر بگذارند. این تجهیزات بعداً یا توسط اسرائیل منهدم شد یا توسط «هیئت تحریر الشام» و گروه‌های دیگر متحد با آن به تصرف درآمد.
در پاسخ به این سؤال که آیا ایرانی‌ها به‌طور کامل از سوریه خارج شده‌اند، باربارا لیف، یکی از مقامات ارشد وزارت خارجه آمریکا در امور خاورمیانه، روز دوشنبه گفت: «تا حد زیادی، بله… این موضوع غیرعادی است.»
باربارا لیف که معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک است، افزود: «اکنون سوریه به منطقه‌ای خصمانه برای ایران تبدیل شده است.» با این حال، او توضیح داد که «این به معنای آن نیست که آنها تلاش نخواهند کرد دوباره حضور خود را تثبیت کنند.»
از سوی دیگر، میک مولروی، مقام سابق پنتاگون در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، گفت: «فروپاشی نظام اسد باعث کاهش نفوذ ایران در منطقه و توانایی آن در حمایت و پشتیبانی از سازمان‌های تروریستی شده است.»
در همین حال، اندرو تابلر، مدیر سابق امور سوریه در شورای امنیت ملی آمریکا، آنچه در سوریه رخ داده را به‌عنوان یک شکست فاجعه‌بار برای تهران توصیف کرد.
با وجود این شکست و ضربه بزرگ برای جمهوری اسلامی، برخی مقامات آمریکایی بر این باورند که ایران در نهایت تلاش خواهد کرد یک پل زمینی در سوریه بازسازی کند و شبکه‌های قدیمی خود را با هدف بهره‌برداری از بی‌ثباتی موجود در این کشور فعال نماید.
با این حال، یک مقام ارشد آمریکایی اظهار داشت که به دلیل حمایت تهران از اسد در طول سال‌های گذشته، بعید است دولت جدید سوریه به سپاه پاسداران اجازه دهد حضور نظامی خود را در آینده در این کشور احیا کند.
گفتنی است که دولت جدید سوریه، که توسط «هیئت تحریر الشام» همراه با دیگر گروه‌های متحد با آن تشکیل شده است و رهبران آن سال‌ها در جنگ علیه نظام اسد مورد حمایت ایران جنگیده‌اند، و جمهوری اسلامی را به‌عنوان یک تهدید بزرگ می‌بیند.
عقب‌نشینی جمهوری اسلامی از سوریه به‌عنوان پایان تلاش‌هایی طولانی‌مدت تهران برای ساختن شبه‌نظامیانی متحد جهت گسترش نفوذ خود در منطقه تلقی می‌شود. به گفته حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، تحلیلگر سیاست خارجی جمهوری اسلامی و رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس، جمهوری اسلامی ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار در سوریه هزینه کرده است.
علاوه بر این ده‌ها تن از فرماندهان سپاه در سوریه کشته شدند و هزاران نیروی شبه‌نظامی وابسته به تهران از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۴ به سوریه اعزام شدند تا از رژیم بشار اسد حمایت کنند و جمهوری اسلامی بتواند پل زمینی مهم انتقال سلاح به حزب‌الله لبنان را حفظ کند.
در همین حال بسیاری از شهروندان لبنانی خصوصا در حلقه معروف به «طرفداران حزب‌الله»، نگرانی خود را از عدم پرداخت خسارت ناشی از جنگ اخیر با اسرائیل، ابراز کرده‌اند.
«جهاد سازندگی»، نهاد ملکی زیر نظر حزب‌الله، اصلی‌ترین مرکزی است که پرداخت خسارت به زیان‌دیدگان جنگ را برعهده دارد؛ آنهم در حالی که خود این مرکز در جریان جنگ، متحمل آسیب‌های هنگفت انسانی و مادی شده است.
از سویی دیگر شهروندان ساکن حومه جنوب بیروت که مبالغی را بابت خسارت دریافت کردند به دو گروه راضی و ناراضی از مقدار این مبالغ تقسیم می‌شوند. طبق گزارشات، «جهاد سازندگی» بابت تمامی اثاثیه منزل، خسارت پرداخت نمی‌کند که این رویه، ناخشنودی شدید برخی از شهروندان را برانگیخته است.
شایان ذکر است که نعیم قاسم، دبیرکل حزب‌الله لبنان، ۱۵ آذر برابر با ۵ دسامبر در یک سخنرانی تلویزیونی از اختصاص ۱۲ تا ۱۴ هزار دلار به هر خانوار لبنانی از سوی جمهوری اسلامی خبر داد.
دبیرکل حزب‌الله آوارگان لبنانی را «ثروت مقاومت» نامید و تعداد آنان را بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر اعلام کرد.
قاسم با تشکر از جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای، دولت و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به خاطر پشتیبانی سخاوتمندانه، تاکید کرد لبنانی هایی که خانه‌های آنها کاملا ویران شده است، اگر در بیروت و ضاحیه جنوبی باشند، ۱۴ هزار دلار برای خرید اثاثیه و اجاره مسکن یک سال و اگر خارج از بیروت باشند ۱۲ هزار دلار دریافت خواهند کرد. او خاطرنشان کرد این پول از سوی جمهوری اسلامی تامین شده است.
قاسم همچنین با اشاره به هدیه جمهوری اسلامی، اعلام کرد حدود ۵۰ میلیون دلار به بخشی از ۲۳۳ هزار و ۵۰۰ خانوار آواره ثبت نام شده پرداخت شده است که در صورت کمک به کل این جمعیت، مبلغ کمک ها به ۷۷ میلیون دلار خواهد رسید. او تصریح کرد پرداخت‌ها بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ دلار به ازای هر نفر بوده است.
