منابع دیپلماتیک به خبرگزاری فرانسه گفتند، کشورهای غربی روز چهارشنبه به طور رسمی قطعنامه انتقادی جدیدی از جمهوری اسلامی ایران را در آژانس بین المللی انرژی اتمی پیش از نشست هیات مدیره این آژانس ارائه کردند.
یک منبع دیپلماتیک که خواست نامش فاش نشود به خبرگزاری فرانسه گفت: «متن رسماً پیش از نیمه شب سهشنبه ارسال شد» و منبع دیپلماتیک دوم نیز این اطلاعات را تایید کرد.
پیش از این وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نسبت به ارائه قطعنامه جدید هشدار داده و گفته بود که چنین اقدامی «تنها موضوع را پیچیده تر خواهد کرد.» به نوشته خبرگزاری فرانسه قدرتهای غربی به دنبال آن هستند که جمهوری اسلامی ایران را به دلیل همکاری ضعیف آنها با ناظر هستهای سازمان ملل در مورد برنامه هستهای آن محکوم کنند.
روز گذشته خبرگزاری رویترز گزارش داد که جمهوری اسلامی پیشنهاد داده ذخایر اورانیوم غنیشده خود تا سطح ۶۰ درصد را افزایش ندهد، مشروط به این که قدرتهای غربی نیز از تصویب قطعنامهای علیه جمهوری اسلامی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی صرفنظر کنند.
براساس گزارش رویترز، آژانس بینالمللی انرژی اتمی در یکی از دو گزارش محرمانه خود اعلام کرده که جمهوری اسلامی اقدامات مقدماتی برای اجرای این پیشنهاد را آغاز کرده است. اما دیپلماتهای غربی این پیشنهاد را «تلاشی در آخرین لحظه» برای جلوگیری از محکومیت توصیف و تأکید کردهاند که غنیسازی ۶۰ درصدی هیچ توجیه غیرنظامی ندارد و جمهوری اسلامی میتواند بهراحتی این روند را از سر بگیرد.
گزارش رویترز همچنین اشاره میکند که ذخایر اورانیوم غنیشده جمهوری اسلامی تا تاریخ ۲۶ اکتبر به ۱۸۲/۳ کیلوگرم رسیده است، که طبق معیارهای آژانس برای تولید چهار سلاح هستهای کافی است. این در حالی است که جمهوری اسلامی همواره دستیابی به سلاح هستهای را انکار کرده است.
رویترز میگوید در گزارش دوم آژانس آمده است که جمهوری اسلامی با بررسی امکان ورود چهار بازرس جدید به کشور موافقت کرده، اما این بازرسان نمیتوانند از میان افرادی باشند که پیشتر از فعالیت در ایران منع شدهاند.
براساس این گزارش، قطعنامهای که توسط بریتانیا، فرانسه، آلمان و آمریکا ارائه شده، جمهوری اسلامی را به دلیل عدم همکاری کافی با آژانس محکوم میکند و از آژانس میخواهد گزارشی جامع درباره فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی تهیه کند.
رویترز اضافه کرده است که این قطعنامه به احتمال زیاد تصویب خواهد شد، چراکه تنها روسیه و چین بهطور سنتی مخالف چنین قطعنامههایی هستند.
رویترز تأکید کرده است که هدف از این قطعنامه، افزایش فشار بر جمهوری اسلامی برای بازگشت به مذاکرات و پذیرش محدودیتهای جدید بر برنامه هستهای است.
متیو میلر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز سهشنبه در نشست خبری اعلام کرد که واشنگتن در هماهنگی کامل با شرکای اروپایی خود، از تلاشها برای پاسخگو کردن ایران بابت عدم همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی حمایت میکند.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی شامگاه شنبه ۲۶ آبان نیز در گفتوگو با صداوسیمای جمهوری اسلامی گفته بود: «ممکن است کشورهای اروپایی که هنوز در برجام هستند دنبال کار اسنپبک (مکانیسم ماشه) بروند».
او تهدید کرده بود که در صورت تصویب قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی در شورای حکام، جمهوری اسلامی «پاسخ متقابل» خواهد داد.
براساس توافق هستهای (برجام)، اگر جمهوری اسلامی به تعهدات اتمی خود عمل نکند «مکانیسم ماشه» از سوی هر طرف این توافق به اجرا گذاشته میشود و تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران بهشکل خودکار بار دیگر اعمال خواهد شد.
تاریخ انقضای برجام ۲۶ مهر ۱۴۰۴ برابر با ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ است و محدودیتهای اتمی علیه جمهوری اسلامی از آن زمان پایان مییابد.
عراقچی در مصاحبه تلویزیونی خود گفته بود: «اگر تا قبل از آن تاریخ، مذاکرات برای توافق جدید انجام نشود ما با یک شرایط بحرانی مواجه خواهیم بود».
در آخرین شنیدهها و در همین رابطه وزارت خارجه فرانسه در بیانیهای اعلام کرد که این کشور به همراه بریتانیا و آلمان تلاش خواهد کرد با اقدامات دیپلماتیک، راه را برای احیای مذاکرات هستهای با ایران هموار کند.
در این بیانیه همچنین آمده است که ژان نوئل بارو در گفتوگوی تلفنی عباس عراقچی همتای ایرانی خود گفته است اجرای تعهدات هستهای ایران و همکاری کامل این کشور با آژانس بینالمللی انرژی اتمی «ضروری» است.
این گفتگو پس از آن انجام شد که قدرتهای اروپایی پیشنویس قطعنامهای را درباره فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ارائه کردند که قرار است امروز در شورای حکام بررسی شود.
وزارت خارجه فرانسه در بیانیهای که امروز منتشر شده است نوشت که وزیر خارجه این کشور تاکید کرده است فعالیتهای هستهای ایران «نگرانکننده» شده است و خطر رفتن به سمت برنامه تسلیحاتی هستهای را دارد.
فرانسه، آلمان و بریتانیا، سه قدرت اروپایی هستند که در توافق هستهای ۲۰۱۵ با ایران حضور داشتند.