رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، هفته آینده و در آستانه نشست شورای حکام در وین به ایران سفر می‌کند. گروسی آخرین بار در اسفند ۱۴۰۱ به ایران سفر کرده بود.
شورای حکام به‌طور معمول پنج بار در سال تشکیل جلسه می‌دهد و ایران، بارها در صدر دستور کار این نشست قرار داشته که در مواردی به صدور قطعنامه توبیخی و بیانیه انتقادی منجر شده است. به‌طور کلی، قطعنامه این شورا متشکل از ۳۵ عضو، می‌تواند زمینه‌ساز ارجاع دوباره پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت باشد.
در شرایطی که آمریکا و متحدان اروپایی‌اش پس از حمله‌های موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی به‌سوی اسرائیل، به‌طور هماهنگ تحریم‌هایی علیه صنایع موشکی و پهپادی ایران اعمال کرده‌اند، اتحاد آنها در نشست پیش روی شورای حکام که ۱۴ تا ۱۸ خرداد برگزار می‌شود، می‌تواند پتانسیل تهدیدی برای جمهوری اسلامی ایجاد کند. البته چین و روسیه همچنان می‌توانند به عنوان مانعی در جهت اجماع کامل شورای حکام علیه جمهوری اسلامی عمل کنند.
هرچند باتوجه به انتخابات ماه نوامبر در آمریکا و مماشات دولت بایدن با جمهوری اسلامی و همچنین جنگ اسرائیل و حماس در نوار غزه، احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی زیاد نیست، جمهوری اسلامی ترجیح می‌دهد در یک سال‌و‌اندی باقی‌مانده تا فرارسیدن یکی از مهمترین بندهای غروب برجام، از اقدام جدی علیه پرونده هسته‌ای جلوگیری کند.
اکتبر ۲۰۲۵، یعنی ۱۰ سال پس از اجرای برجام، عمر قطعنامه ۲۲۳۱ که برنامه اقدام مشترک ضمیمه آن است به پایان می‌رسد و همه تحریم‌های هسته‌ای سازمان ملل علیه ایران لغو می‌شود.
هرچند آمریکا از برجام خارج شده و اصولا هیچ یک از مفاد برجام در حال حاضر اجرا نمی‌شود، ایران، تروئیکای اروپا، چین و روسیه زیر عنوان آن باقی‌مانده‌اند.
همین رویکرد به جمهوری اسلامی امکان داد که دو سال پس از خروج آمریکا از برجام، در اکتبر ۲۰۲۰، از مزایای لغو بخش قابل توجهی از تحریم‌های تسلیحاتی بهره‌مند شود.
باوجود گام‌های روشن جمهوری اسلامی در نقض برجام و حضور نداشتن یکی از طرف‌های توافق، در اکتبر ۲۰۲۳ نیز بند دیگری از غروب برجام از راه رسیده و بخشی از تحریم‌های موشکی بی‌اثر شد.
در صورتی که جمهوری اسلامی در اجرای الگویی که در سفرهای قبلی گروسی به ایران به‌کار گرفت، موفق باشد، احتمالا می‌تواند باوجود باقی‌ماندن پرسش‌ها و ابهام‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و انتقاد گروسی از سطح نظارت بر برنامه‌های هسته‌ای، بار دیگر با وعده همکاری و مذاکره مانع صدور یک قطعنامه توبیخی شدید‌الحن در شورای حکام شود.
در همین رابطه، محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی چهارشنبه۱۲ اردیبهشت- در حاشیه جلسه هیأت دولت در جمع خبرنگاران در مورد سفر «رافائل گروسی» به ایران و حل مسائل پادمانی، گفت: مسائل پادمانی آن گونه که تعریف و وضع شده، همواره در حال تعامل و گفت‌وگو بودیم. این مسائل از زمان آغاز تاکنون چهار مکان بود، دو مکان حل و فصل شده و درباره دو مکان در حال تبادل نظر و گفت‌وگو هستیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: با توجه به اینکه جمهوری اسلامی بر بیانیه اسفند ماه ۱۴۰۱ همچنان پابرجا هست و در چارچوب آن بیانیه تعامل داریم، این موضوع هم مورد پرسش بوده چون توسط جریان مخربی که در غرب علیه این برنامه فعالیت می کنند زیر سوال رفته بود و در پایدار بودن آن تشکیک می‌کردند!
اسلامی اعلام کرد: آقای رافائل گروسی اعلام کرده است در ایران دیدارهایی خواهند داشت و من هم با وی دیدار دارم و مطمئن هستم که ابهامات برطرف می شود و ما می‌توانیم در چهارچوب پادمان و NPT روابط خود را با آژانس تقویت کنیم.
وی در مورد همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز، تصریح کرد: ما ورود هیچ بازرسی را ممنوع نکردیم. ۱۳۰ بازرس آژانس مجاز به حضور در ایران هستند و می‌توانند برای بازرسی حضور داشته باشند. بازرسی آژانس در چارچوب پادمان آنها در حال انجام است و این مساله اصلا سیاسی نیست و ما در فرآیندهای همکاری با آژانس این موضوع را مکرر اثبات کرده و آنها هم به این موضوع اذعان دارند.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره اظهارات گروسی درباره برنامه تسلیحاتی ایران، بیان کرد: این‌ها موضع‌گیری نیست و سوال خبرنگار است و جریان مخرب و صهیونیستی که مرتب سعی می‌کند به دنیا القا کند که برنامه ایران صلح آمیز نیست، این سوال را پرتکرار می‌پرسند. گروسی همواره گفته که هیچ نشانه‌ای از برنامه تسلیحاتی ایران وجود ندارد.
همزمان، برخی رسانه‌های جمهوری اسلامی از جمله روزنامه شرق در هفته‌های اخیر گزارش‌هایی درباره احتمال ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای منتشر کرده‌اند. شرق گزارش داده بود که ایروانی، نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل با طرف آمریکایی رایزنی‌هایی در زمینه مساله هسته‌ای داشته است.
جمهوری اسلامی در موارد متعددی توانسته است با ایجاد فضای خوش‌بینی نسبت به مذاکره و حصول نتیجه و تهدید‌هایی مانند خروج از ان‌پی‌تی، در برهه‌های حساس از احتمال فعال شدن مکانسیم ماشه یا تشدید فشارها بگریزد.
