در حالی که وضعیت توافق احیا برجام همچنان در تعلیق قرار دارد و مشخص نیست که جمهوری اسلامی ایران و کشورهای غربی به توافق باز میگردند یا خیر، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز سهشنبه اعلام کرد ممکن است در ماه فوریه به تهران باز گردد. وی دلیل این سفر را گفتوگوی سیاسی بسیار ضروری، یا برقراری مجدد آن با ایران عنوان کرد. گروسی که این اظهارات را در مقابل نمایندگان اروپا عنوان میکرد، به بن بست بزرگ در برجام اشاره کرد و اظهار داشت آژانس دیگر قادر به رصد دائمی برنامهی هستهای جمهوری اسلامی ایران نیست.
وی به قطع 27 دوربین آژانس بینالمللی انرژی اتمی اشاره کرد و با بیان این موضوع که این دوربینها بر سایتهای هستهای اعلام شدهی جمهوری اسلامی ایران نظارت میکردند، گفت قطع این دوربینها که توسط جمهوری اسلامی ایران عنوان شده به این معنی است که آژانس دیگر به طور موثر نمیتواند برنامه هستهای تهران را رصد کند.وی ابراز امیدواری کرد که در طول سفر برنامه ریزی شده خود، در زمینه احیای همکاری ایران با آژانس تا حدودی پیشرفت کند.
دبیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین اظهار داشت فعالیتهای اتمی اخیر ایران، از جمله غنیسازی اورانیوم از محدودیتهای برجام کاملا فراتر رفته است. وی تصریح کرد این مسیر قطعا مسیر خوبی نیست.
گروسی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه ذخایر رو به رشد اورانیوم غنیشده ایران نگرانکننده است، اظهار داشت جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر 70 کیلوگرم اورانیوم غنیشده با خلوص 60 درصد و 1000 کیلوگرم اورانیوم 20 درصدی دارد. وی افزود جمهوری اسلامی ایران مواد هستهای کافی برای چندین سلاح هستهای را جمعآوری کرده است. گروسی در عین حال تصریح کرد ذخایر بزرگ اورانیوم غنی شده به این معنی نیست که ایران سلاح هستهای دارد. وی افزود ساخت بمب اتمی نیاز به طراحی و آزمایش دارد.
جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده است که در صورتی که امکان لغو تحریمهای جمهوری اسلامی ایران مهیا نشود، ایران کاملا آمادگی دارد که جلوی تمامی فعالیتهای نظارتی آژانس بیناللملی اتمی را بگیرد و به نظر میرسد که به این وعدهی خود عمل کرده است.
به گفتهی کارشناسان آن چیزی که اهمیت دارد، این نیست که حتی در صورت عدم لغو تحریمها جمهوری اسلامی ایران باید امکان دسترسی نظارتی آژانس اتمی را باز بگذارد، بلکه نکتهی اصلی این است که جمهوری اسلامی ایران تلاش چندجانبهای برای لغو تحریمها انجام نمیدهد و همواره انتظار دارد که با دادن کمترین امتیازات بیشترین امتیازات را از غرب و امریکا دریافت کند، و در همان حال فضایی را برای تجارت آزاد با جهان نیز فراهم نکند.
در همان حال، شرایط اقتصادی در داخل هم به واسطهی تحریمها روز به روز در حال افزایش است. برخی گزارشها که زیر نظر سازمان برنامه و بودجهی جمهوری اسلامی ایران انجام شده، حاکی از این است که در صورت عدم لغو تحریمها در ۵ سال آینده قیمت دلار به نزدیک ۳۰۰ هزار تومان خواهد رسید. با این وصف حاکمیت جمهوری اسلامی ایران بدون نگرانی از افت ارزش پول ملی، تنها به حفظ آرمانهای جمهوری اسلامی آنگونه که خود تعریف میکند، اهمیت میدهد.
