به گزارش رویترز، یک ناوگان تاریک از نفتکش‌ها با فرار از تحریم‌های غرب، ده‌ها میلیارد دلار نفت ایران و روسیه را به بازارهای آسیایی منتقل کرده است. رویترز در گزارش تحقیقی خود می‌نویسد که تمام این کشتی‌ها به یک عامل مشترک متصل بوده‌اند: یک شرکت بیمه کوچک در نیوزیلند به نام Maritime Mutual (مریتایم میوچوال) که توسط خانواده‌ای بریتانیایی اداره می‌شود.
به نوشته رویترز، این شرکت که مقر آن در شهر آوکلند نیوزیلند است، بیش از دو دهه در زمینه بیمه کشتی‌ها، شناورها و تانکرها فعالیت داشته است. اما یافته‌های جدید نشان می‌دهد که Maritime Mutual (مریتایم میوچوال) با صدور بیمه‌نامه برای ده‌ها نفتکش ایرانی و روسی که در چارچوب «ناوگان سایه» یا همان Shadow Fleet (شدو فلیت) فعالیت می‌کنند، نقشی کلیدی در تداوم صادرات نفت تحریمی این دو کشور ایفا کرده است.
ناوگان سایه، شبکه‌ای از نفتکش‌هاست که با تغییر نام، پرچم، اسناد و موقعیت‌یابی، مسیرهای واقعی خود را پنهان می‌کنند تا بتوانند نفت تحریمی ایران و روسیه را به خریداران در چین، هند و مالزی برسانند. رویترز گزارش می‌دهد که در مقاطع مختلف، کشتی‌هایی تحت پوشش بیمه Maritime Mutual (مریتایم میوچوال) در نقاطی از خلیج فارس تا دریای چین و شمالگان، محموله‌های نفتی ایران و روسیه را منتقل کرده‌اند.
بر اساس داده‌های بررسی‌شده توسط رویترز و مرکز پژوهشی انرژی و هوای پاک در هلسینکی، از میان ۲۳۱ نفتکشی که طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۵ تحت پوشش این شرکت بوده‌اند، دست‌کم ۱۳۰ کشتی پس از اعمال تحریم‌های غربی علیه تهران و مسکو، همچنان مشغول حمل نفت یا فرآورده‌های نفتی بوده‌اند. ارزش نفت ایران که توسط این کشتی‌های بیمه‌شده حمل شده، بیش از ۱۸.۲ میلیارد دلار و ارزش نفت روسیه حدود ۱۶.۷ میلیارد دلار برآورد شده است.
به نوشته رویترز، این شرکت کوچک نیوزیلندی از طریق شبکه‌ای از بازبیمه‌گران بزرگ غربی، از جمله Lloyd’s of London (لویدز آو لندن)، Munich Re (مونیخ ری)، Hannover Re (هانوفر ری) و MS Amlin (اِم‌اِس املین) پشتیبانی می‌شده است. این همکاری به Maritime Mutual (مریتایم میوچوال) اجازه داده تا ریسک بیمه‌ای تانکرهای عظیم را پوشش دهد؛ پوششی که بدون آن، ورود کشتی‌ها به بنادر بین‌المللی غیرممکن بود.
به گفته David Tannenbaum (دیوید تاننباوم)، کارشناس سابق تحریم در وزارت خزانه‌داری آمریکا، «حتی بنادر ایران و روسیه هم اجازه ورود به کشتی‌های فاقد بیمه را نمی‌دهند؛ بدون بیمه، این ناوگان از حرکت بازمی‌ماند».
رویترز در ادامه می‌افزاید، Maritime Mutual (مریتایم میوچوال) در سال ۲۰۱۷، یعنی درست پیش از بازگشت تحریم‌های نفتی، با شرکت ایرانی Shiraz Marine (شیراز مارین) توافق‌نامه‌ای امضا کرده بود تا به عنوان نماینده رسمی این بیمه‌گر در ایران فعالیت کند. وب‌سایت این شرکت ایرانی در آن زمان خود را «نماینده رسمی باشگاه بیمه P&I نیوزیلند» معرفی کرده بود.
به گزارش رویترز، با بازگشت تحریم‌های نفتی آمریکا در سال ۲۰۱۸، درآمد Maritime Mutual (مریتایم میوچوال) به‌شدت افزایش یافت. داده‌های مالی این شرکت که در آرشیو رسمی نیوزیلند ثبت شده، نشان می‌دهد درآمد آن در فاصله سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ سالانه به‌طور میانگین بیش از ۴۰ درصد رشد داشته و در سال گذشته میلادی به ۱۰۸ میلیون دلار رسیده است. این رشد، دقیقاً هم‌زمان با افزایش صادرات نفت ایران و روسیه به بازارهای آسیایی بوده است.
رویترز همچنین به نقل از منابع خود می‌نویسد که تانکرهای تحت پوشش بیمه Maritime Mutual (مریتایم میوچوال) بارها اقدام به خاموش کردن یا دست‌کاری سامانه موقعیت‌یاب (AIS) کرده‌اند؛ روشی که برای پنهان‌کردن مسیر حرکت و مقصد واقعی کشتی‌ها به‌کار می‌رود. داده‌های Global Fishing Watch (گلوبال فیشینگ واچ)، یک سازمان غیردولتی ناظر بر ترددهای دریایی، نشان می‌دهد که از سال ۲۰۲۱ تا نیمه ۲۰۲۵، دست‌کم ۲۷۴ مورد جعل یا خاموشی عمدی سیستم موقعیت‌یاب توسط کشتی‌های بیمه‌شده این شرکت رخ داده است.
در پی انتشار یافته‌های اولیه، دولت نیوزیلند در اکتبر ۲۰۲۴ تحقیقات رسمی درباره عملکرد Maritime Mutual (مریتایم میوچوال) آغاز کرد. به گزارش رویترز، مأموران پلیس مالی این کشور بازرسی‌هایی را در دفاتر این شرکت در آوکلند و کرایست‌چرچ انجام داده و اسناد مرتبط با معاملات بیمه‌ای آن را ضبط کرده‌اند. تحقیقات در هماهنگی با ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا انجام می‌شود تا مشخص شود آیا این شرکت در تسهیل دور زدن تحریم‌ها یا در نقض قوانین مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم نقش داشته است یا نه.
در واکنش، Maritime Mutual (مریتایم میوچوال) در بیانیه‌ای که به رویترز ارسال کرد، هرگونه تخلف را به‌طور قاطع رد کرد و گفت: «سیاست ما تحمل صفر در برابر نقض تحریم‌هاست و تمامی بیمه‌نامه‌ها بر اساس بررسی دقیق و پایبندی کامل به قوانین صادر می‌شوند.» با این حال، بررسی‌های رویترز نشان می‌دهد که برخی از نفتکش‌هایی که پس از قرار گرفتن در فهرست تحریم‌های آمریکا همچنان به فعالیت ادامه داده‌اند، تحت پوشش بیمه این شرکت بوده‌اند.
رویترز همچنین یادآور می‌شود که Maritime Mutual (مریتایم میوچوال) پیش‌تر در سال ۲۰۰۵ از سوی دولت ژاپن به بیمه‌گذاری کشتی‌های کره شمالی متهم شده بود؛ هرچند این شرکت بعداً اعلام کرد که چنین همکاری‌هایی را متوقف کرده است.
به نوشته رویترز، منابع مطلع می‌گویند که رشد شدید درآمد این شرکت، پس از بازگشت تحریم‌های ایران و در پی تحریم‌های جدید روسیه، تصادفی نبوده است. در سال ۲۰۲۳ که نخستین سال کامل پس از تحریم‌های روسیه بود، درآمد Maritime Mutual (مریتایم میوچوال) به بیشترین میزان در تاریخ فعالیتش رسید.
در پایان گزارش، رویترز نتیجه می‌گیرد که بدون پشتیبانی شرکت‌هایی چون Maritime Mutual (مریتایم میوچوال)، بخش قابل‌توجهی از صادرات نفت تحریمی ایران و روسیه با اختلال مواجه می‌شد. این گزارش تأکید می‌کند که «وجود چنین خلأهایی در نظام تحریم‌های بین‌المللی نشان می‌دهد اجرای تحریم‌ها نه‌فقط به تصمیمات سیاسی، بلکه به نظارت دقیق بر زنجیره‌های مالی و بیمه‌ای جهانی وابسته است.»
گزارش تحقیقی رویترز با تاریخ ۲۸ اکتبر ۲۰۲۵ منتشر شده و بخشی از مجموعه بررسی‌هایی است که این خبرگزاری درباره نقش شرکت‌های غربی در تسهیل تجارت انرژی تحریمی ایران و روسیه منتشر می‌کند؛ گزارشی که یک بار دیگر نشان می‌دهد دیوار تحریم‌ها، آن‌چنان که در ظاهر سخت و نفوذناپذیر به نظر می‌رسد، در عمل پر از شکاف و گریزگاه است.
