نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، در مصاحبه‌ای با روزنامه الشرق‌الاوسط، رسماً اعلام کرد که «دورانی که تهران چهار پایتخت عربی را کنترل می‌کرد، به پایان رسیده است.» او تأکید کرد که تصمیمات لبنان تنها در بیروت و هیأت دولت گرفته می‌شود و هیچ قدرت خارجی، نه از تهران و نه از واشینگتن، حق دخالت در امور داخلی این کشور را ندارد.
سلام با اشاره به دیدار اخیر خود با علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، گفت به او صراحتاً اعتراض کرده که دخالت ایران در لبنان غیرقابل قبول است. نخست‌وزیر لبنان هشدار داد روابط متوازن باید بر پایه احترام متقابل باشد و جمهوری اسلامی باید به جای تحمیل خواسته‌های خود، به مشکلات مردمش رسیدگی کند. وزارت خارجه لبنان نیز در بیانیه‌ای جداگانه، اظهارات مقامات تهران درباره مخالفت با خلع سلاح حزب‌الله را محکوم کرد.
مسئله خلع سلاح حزب‌الله این روزها به موضوع اصلی سیاست داخلی لبنان بدل شده است. دولت تصمیم گرفته تا پایان سال جاری، انحصار سلاح را به ارتش بسپارد. این تصمیم اعتراض هواداران حزب‌الله را به‌دنبال داشته، اما نخست‌وزیر تأکید کرده ارتش اجازه نخواهد داد جاده‌های اصلی، از جمله مسیر فرودگاه بیروت، مسدود شود.
در مقابل، نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزب‌الله، این طرح را «اشتباهی بزرگ» خوانده و هشدار داده است که اقدام علیه حزب‌الله ممکن است لبنان را به «جنگ داخلی» بکشاند. این تهدید آشکار، بار دیگر نشان می‌دهد جمهوری اسلامی با تکیه بر گروه‌های نیابتی، ثبات داخلی لبنان را به گروگان گرفته است.
اما دولت لبنان عقب‌نشینی نکرده است. نواف سلام اعلام کرد هیچ لبنانی مایل به بازگشت به دوران خونبار جنگ داخلی نیست. او تأکید کرد که دولت متحد است و اختلاف‌ها باید از راه سازوکارهای قانونی و رأی‌گیری حل شود. جوزف عون، رئیس‌جمهور لبنان، نیز در دیدار با لاریجانی تصریح کرد که هیچ گروه مسلحی خارج از کنترل دولت پذیرفتنی نیست. روزنامه‌های لبنانی این مواضع را «سیلی دیپلماتیک به تهران» توصیف کردند.
هم‌زمان، آمریکا نیز وارد صحنه شده است. تام باراک، نماینده ویژه واشینگتن، در سفر اخیر خود به بیروت بر حمایت ایالات متحده از طرح خلع سلاح حزب‌الله تأکید کرد. به گفته منابع دیپلماتیک، این طرح با پشتیبانی مستقیم واشینگتن و هماهنگی با ارتش لبنان در حال اجراست و قرار است تا پایان سال ۲۰۲۵ به سرانجام برسد.
تحولات منطقه‌ای نیز به زیان جمهوری اسلامی پیش می‌رود. در سوریه، تغییر حکومت و تشکیل دولت انتقالی به ریاست احمد الشرع، معادلات تازه‌ای رقم زده است. نواف سلام در این‌باره گفت: «ما سال‌ها از دخالت سوریه در لبنان رنج بردیم و می‌دانم مردم سوریه نیز از دخالت برخی گروه‌های لبنانی آسیب دیدند.» گزارش‌هایی هم منتشر شده که نشان می‌دهد دمشق حتی اجازه استفاده از حریم هوایی خود را به هواپیمای حامل لاریجانی نداده است؛ اقدامی که نشانه سردی روابط با تهران تعبیر شد.
در مجموع، تصویر روشنی در برابر منطقه قرار گرفته است: جمهوری اسلامی که سال‌ها مدعی «کنترل چهار پایتخت عربی» بود، اکنون با واقعیت افول نفوذش روبه‌روست. لبنان با رهبری نواف سلام و حمایت جامعه جهانی، آشکارا تصمیم گرفته استقلال خود را بازپس گیرد و سلاح را در انحصار دولت قرار دهد.
تهدیدهای حزب‌الله و دخالت‌های تهران دیگر نمی‌تواند مسیر بیروت را تغییر دهد. امروز، پیام مردم و دولت لبنان روشن است: کشورشان دیگر گروگان سیاست‌های جمهوری اسلامی نخواهد بود.
