در حالی که سرنوشت دور بعدی مذاکرات اتمی ایران و آمریکا همچنان نامعلوم است عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی میگوید، این دو کشور بعد از پنج دور مذاکره در آستانه “گشایشی تاریخی” بودند که حمله اسرائيل آن را بر باد داد.
عباس عراقچی طی مقالهای که در روزنامه بریتانیایی فایننشال تایمز نوشته به حمله اسرائيل به ایران در ۲۳ خردادماه پرداخته و با اشاره به پنج دور مذاکره اتمی با آمریکا میگوید، ایران و ایالات متحده در آستانه یک “گشایش تاریخی” بودند که این حمله آن را نابود کرد.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در این مقاله که سهشنبه ۱۷ تیر منتشر شده بیلان ۹ هفته مذاکره با استیو ویتکاف، نماینده ویژه رئیسجمهور آمریکا در امور خاور میانه را مثبت ارزیابی کرده و میگوید، دو طرف به همراه میانجیگر عمانی چند راهکار “برد ـ برد” برای پرداختن به اصل اختلاف که دغدغههای ایالات متحده است ارائه کردند.
اما به گفته عراقچی، تنها ۴۸ ساعت پیش از ششمین دیدار “سرنوشتساز” ایران و آمریکا ناگهان اسرائيل به ایران حمله میکند؛ اقدامی که او در این مقاله آن را “خیانت به دیپلماسی” مینامد.
عراقچی جمهوری اسلامی را “علاقمند به دیپلماسی طبق اصول ثابت خود” مینامد و در عین حال میگوید، با این حال دلایل قابل توجهی برای “بیاعتمادی” به ادامه گفتوگو با آمریکا وجود دارد و اگر ایالات متحده تمایل به حل مسالمتآمیز مناقشه هستهای با ایران دارد باید “آمادگی واقعی خود را برای دستیابی به یک توافق عادلانه نشان دهد.”
این سخنان عراقچی در حالی بیان شده که پس از پنج دور مذاکره بین جمهوری اسلامی و آمریکا پیشرفتی در حل مسائل دو طرف دیده نشد و همچنان هردو طرف بر خواستهایشان پافشاری میکردند؛ جمهوری اسلامی حاضر به تعلیق غنیسازی نبود و آمریکا نیز حاضر به پذیرش غنیسازی در داخل خاک ایران نمیشد.
همزمان با انتشار این نوشتار از سوی عراقچی، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائيل روز سهشنبه بار دیگر با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در کاخ سفید دیدار و گفتو گو کرد.
نتانیاهو تنها حدود ۲۴ ساعت قبل در روز دوشنبه، سومین بار در سال جاری میلادی و نخستین بار پس از درگیری شدید ۱۲ روزه با جمهوری اسلامی، با دونالد ترامپ در واشنگتن دیدار و گفتوگو کرده بود.
پیشتر برخی رسانهها گزارش کرده بودند جلسه روز سهشنبه درباره آتشبس غزه و وضعیت گروگانهای اسرائيلی خواهد بود. اسرائيل روز سهشنبه گفت یکی از رهبران ارشد حماس را در لبنان کشت.
نخست وزیر اسرائيل روز دوشنبه در کاخ سفید گفت که فلسطینیهای غزه باید این حق انتخاب را داشته باشند که داوطلبانه از غزه مهاجرت کنند.
تایمز اسرائيل گزارش داده است که جی.دی. ونس، معاون رئیس جمهوری آمریکا نیز در جلسه سهشنبه شب نخست وزیر اسرائيل با دونالد ترامپ شرکت کرد. پیشتر آقای ونس و نتانیاهو در همین روز با یکدیگر گفتوگو کرده بودند.
نخست وزیر اسرائیل روز سهشنبه با مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا دیدار و گفتوگو کرد.
قانونگذارانی از هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات یک طرح در مجلس نمایندگان عرضه کردهاند که اگر تبدیل به قانون شود دولت آمریکا را ملزم میکند که اگر تشخیص داد جمهوری اسلامی به سمت ساخت بمب اتمی پیش میرود، به اسرائيل بمبهای سنگرشکن و هواپیماهای بمبافکن-بی۲ تحویل دهد.
در حاشیه ضیافت شام دوشنبه شب ترامپ ابراز امیدواری کرد که نیاز به حمله مجدد به ایران وجود نداشته باشد. او همچنین از تمایل ایران به ادامه مذاکره با آمریکا سخن گفت و افزود که قرار است دور بعدی مذاکرات تهران و واشنگتن نیز برگزار شود.
اما ایران در این رابطه اظهار بیاطلاعی کرده و اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه این کشور گفته که تهران درخواستی برای ازسرگیری مذاکرات هستهای به آمریکا ارائه نکرده است.
مجید تخت روانچی، معاون وزارت خارجه ایران نیز در اظهاراتی مشابه در گفتوگو با شبکه خبری “انبیسی” از تمایل ایران به دیپلماسی سخن گفت، مشروط به آن که آمریکا ضمانت بدهد که دیگر علیه این کشور اقدام نظامی نخواهد کرد.
در همین حال، عباس عراقچی، وزیرخارجه جمهوری اسلامی که برای حضور در اجلاس بریکس به برزیل سفر کرده بود، روز سهشنبه در مسیر بازگشت با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در جده دیدار و گفتگو کرده است.
خبرگزاری دولتی ایران – ایرنا – عصر سه شنبه – ۱۷ تیر – نوشت که عراقچی در این دیدار از محکوم کردن حملات اسرائیل توسط عربستان «قدردانی« کرده است.
ایرنا همچنین نوشته وزیرخارجه جمهوری اسلامی پیش از دیدار با ولیعهد عربستان، با فیصل بن فرحان، وزیرخارجه عربستان هم دیدار کرده است.
تحولات منطقه و به ویژه جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و جمهوری اسلامی و همچنین جنگ در غزه، محورهای دیدارهای آقای عراقچی با مقامهای ارشد عربستان توصیف شده است.
عربستان که در دو سال گذشته روابط خود با تهران را بهبود بخشیده، اصلیترین متحد آمریکا در حاشیه خلیج فارس است و دونالد ترامپ برای گسترش روابط این کشور با اسرائیل تلاش میکند و همچنین بنابر گزارشها از ریاض خواسته تا تهران را برای رسیدن به یک توافق هستهای با واشنگتن ترغیب کند.